Pazar günleri sosyal medya üzerinden yaptığım soru cevaplarda Hidrosalpenks nedeniyle tüp bebek yapmak durumunda kalmış anne adaylarından mesajlar aldım. Hidrosalpenks, başınıza gelene kadar bilmediğiniz, duymadığınız sağlık sorunlarından biri aslında. Şu ana dek bundan bahsetmediğimizi fark ettim. Ve bilirsiniz bu köşede konuşulmadık şey kalmaz.
TÜPLERDEKİ TIKANIKLIK NEDEN OLUR
SORU: Hidrosalpenks nedir ve sebepleri nelerdir?
CEVAP: Hidrosalpenks, fallop tüplerinin tıkanması ve bu tüplerin içinde sıvı birikmesiyle oluşan bir durumdur. ‘Hidro’ sıvı, ‘salpenks’ ise fallop tüpler anlamına gelir. Genellikle tüplerdeki tıkanıklık, iltihaplanma veya enfeksiyon nedeniyle oluşur. Hidrosalpenksin başlıca nedenleri şunlardır:
* Pelvik Enflamatuvar Hastalık (PID): Fallop tüplerinin bakteriyel enfeksiyon sonucu iltihaplanması, tüplerde tıkanıklığa ve sıvı birikmesine yol açabilir. Genellikle klamidya veya gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar buna sebep olur. Bulaşıcı hastalıklardan korunmak her zaman önemli, görüyorsunuz.
* Endometriozis: Rahim iç tabakasının fallop tüplerine doğru büyümesi, tüplerde yapışıklıklar oluşturabilir.
* Geçirilmiş Cerrahi Müdahaleler: Özellikle karın bölgesine yapılan ameliyatlar (apandisit ameliyatı, sezaryen, tüp bağlama) tüplerde yapışıklığa ve hidrosalpenkse yol açabilir.
* Dış Gebelik: Daha önce geçirilmiş bir dış gebelik de bu duruma neden olabilir. Fallop tüplerinde sıvı birikmesi, tüplerin işlevlerini yerine getiremeyeceği anlamına gelir. Bu durum, yumurtanın spermle buluşmasını veya döllenmiş yumurtanın rahme ulaşmasını engelleyebilir, dolayısıyla infertiliteye (kısırlık) neden olabilir.
BELİRTİ GÖSTERMEYEBİLİR
SORU: Hidrosalpenksin belirtileri nelerdir ve nasıl teşhis edilir?
CEVAP: Hidrosalpenks genellikle belirgin bir belirti göstermeyebilir ve çoğu kadın, başka bir sorun için doktora gittiğinde bu durumun farkına varır. Ancak bazı kadınlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir: Karnın altında kronik ve sürekli olabilen, özellikle adet dönemlerinde artan bir ağrı, adet düzensizlikleri ve hormonal dengesizlikler, gebe kalmada zorluk yaşamak (işte bu hastayı doktora getiren en belirgin belirti) ve vajinal akıntı. Ultrasonografi, histerosalpingografi (HSG), laparoskopi teşhis için kullanılan görüntüleme yöntemleridir. Buna doktorunuz karar verir.
DOĞAL YOLLA GEBELİĞE ENGELDİR
SORU: Hidrosalpenksin tedavisi var mı? Hangi yöntem kullanılır?
CEVAP: Hidrosalpenks tedavisi, hastanın yaşı, çocuk sahibi olma isteği ve durumun ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi yöntemleri genelde cerrahidir. Enfeksiyon nedeniyle oluştuğu bazı durumlarda ilaç tedavisi de denenebilir ama operasyondan kaçmak için hastanın tercih edebileceği bir şey değil, doktorun karar verebileceği bir şeydir bu.
* Salpenjektomi (Tüpün Alınması): Fallop tüpü ciddi şekilde hasar gördüyse ve sıvı birikimi fazlaysa tüp tamamen alınabilir. Bu, özellikle tüp bebek tedavisi (IVF) düşünen hastalarda başarı oranını artırabilir. Çünkü hidrosalpenks sıvısı rahme geri akarak embriyonun tutunmasını engelleyebilir.
* Salpingostomi: Tüpün tıkalı kısmı açılır ve sıvı boşaltılır. Ancak bu yöntem, tüp tekrar tıkanabileceği için kalıcı bir çözüm olmayabilir.
* Laparoskopik Müdahale: Minimal invaziv bir yöntemle tüplerin açılması veya alınması sağlanır. Hidrosalpenks nedeniyle tüp işlevini tamamen kaybetmişse, doğal yolla hamilelik mümkün olmayabilir. Bu durumda tüp bebek tedavisi bir seçenek olur. Ancak IVF tedavisinden önce hidrosalpenksin cerrahi olarak tedavi edilmesi genellikle başarı oranını artırır, bunu da ekleyerek bitirelim. Rutin muayenenin önemini yeniden hatırladık öyle değil mi?