Giriş
Smear testinin öneminden bahsediyoruz ama her noktaya açıklık getirmekte fayda var. Smear testi, rahim ağzı (serviks) kanseri ve kanser öncesi hücresel değişiklikleri tespit etmek için yapılan basit ve ağrısız bir tarama testidir. Pap smear olarak da bilinir. HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonu kaynaklı hücresel değişimleri saptamak için kullanılır.
KİMLERE VE NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
21-65 yaş: Cinsel olarak aktif tüm kadınlara önerilir. Cinsel hayata başlanmasından 3 yıl sonra veya en geç 21 yaşında başlanmalı.
21-30 yaş: 3 yılda bir smear testi.
30-65 yaş: 5 yılda bir smear + HPV testi ya da 3 yılda bir sadece smear testi.
65 yaşından sonra ve uzun süre normal sonuçları olan kadınlar için artık teste gerek yoktur (doktor önerisine göre).
NASIL YAPILIR?
1) Jinekolojik muayene pozisyonunda (ayaklar yukarıda ve açık).
2) Vajinaya spekulum adı verilen alet yerleştirilir, rahim ağzı görünür hale getirilir.
3) Rahim ağzından küçük bir fırça ya da spatula yardımıyla hücre örneği alınır.
4) Alınan örnek laboratuvara gönderilir ve mikroskop altında incelenir.
İşlem 1-2 dakika sürer, genellikle ağrısızdır, hafif rahatsızlık hissi olabilir.
HANGİ DURUMLARDA YAPILMAZ/ERTELENİR?
Adet kanaması varsa test ertelenmelidir. Vajinal ilaç, krem, sprey veya duş işlemlerinden 2 gün sonra yapılmalıdır. Cinsel ilişkiden 24-48 saat önce kaçınılması önerilir. Hamilelikte de yapılabilir ama doktor kararıyla.
SONUÇ NE KADAR SÜREDE ÇIKAR?
Sonuçlar genellikle 1-2 hafta içinde çıkar. Doktor, sonuçlara göre gerekirse ileri tetkik (kolposkopi, biyopsi) isteyebilir.
NEDEN ÖNEMLİDİR?
Rahim ağzı kanseri, erken teşhisle yüzde 100’e yakın oranda önlenebilir. HPV enfeksiyonu kadınlarda çok yaygındır; smear testi bu enfeksiyonun zararlarını önlemede ilk adımdır. Sessiz ilerleyen hücresel değişiklikler bu testle erkenden yakalanabilir.
TEST ÖNCESİ DİKKAT EDİLECEKLER
Testten 2 gün önce vajinal duş, krem, ilaç veya cinsel ilişki yapılmamalı. Testten önce mesane boşaltılabilir (idrar yapılabilir). Adet döneminde yapılmamalı, adet bitiminden 4-5 gün sonra idealdir.
SONUÇLAR NE ANLAMA GELİR?
1. NORMAL (NEGATİF):
Anormal hücre yok, 3 yıl sonra yeniden test önerilir.
2. ASCUS (ANLAMI BELİRSİZ HÜCRELER):
Hafif değişiklikler görülmüştür. Genellikle HPV testi ile desteklenir. HPV pozitifse daha ileri testler gerekebilir.
3.LSIL (DÜŞÜK DERECELİ SKUAMÖZ İNTRAEPİTELYAL LEZYON):
HPV ile ilişkili hafif hücre değişimi. Çoğu zaman kendiliğinden düzelir, takip gerekir.
4. HSIL (YÜKSEK DERECELİ LEZYON):
Kanser öncesi ciddi hücresel değişim. Kolposkopi (büyütmeli inceleme) ve biyopsi gerekir.
5. KANSER HÜCRELERİ GÖRÜLÜRSE:
Derhal ileri tanı ve tedavi süreci başlatılır.
