Giriş
Soru: Emekliyim. 16 yıldır özel bir şirkette çalışmaktayım. Kıdem tazminatı alabilir miyim? Musa ÖZTAŞ
Cevap: Emekli tekrar emekli olamayacağı için, çalışan emekli kendi isteği ile işinden kıdem tazminatı alarak ayrılamaz. Çalışan emeklinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş akdinin ya işverence haksız yere veya kendince haklı bir nedenle fesih edilmesi gerekiyor. Yıllık izin kullandırılmaması, fazla çalışma ücretinin ödenmemesi, SGK’ya bildirilen prim hesabına esas ücretle, ödenen ücretin farklı olması, çalışana işverence mobbing (psikolojik taciz) uygulanması, işverence iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması vb. haller çalışana iş akdini haklı olarak fesih hakkı verir. Bu hallerden biri varsa iş akdinizi fesih ederek kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.
SSK PRİMİNİZ BAĞKUR’DAN SONRAYSA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ağustos 1990 olup 5525 gün Bağkur’a, 1335 gün de SSK’ya olmak üzere 6860 gün prim ödemem var. SSK girişim askerden önce. Askerliği borçlansam emekli olabilir miyim? Taner YÜKSEL
CEVAP: Nasıl emekli olacağınızı prim ödeme tarihleriniz belirleyecek. Primi ödenen son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Bu nedenle SSK’dan emekli olmak için; Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. Şayet Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuz için emekli olurken yaş aranmayacak, süre ve prim şartını da sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Şayet SSK prim ödemeniz Bağkur’dan önceyse, askerlik sürenizi (540 gün kabul edilmiştir) borçlanıp ayrıca 1600 gün prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olursunuz. Ayrıca 5400 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olmanız da mümkün.
1371 GÜN PRİM ÖDEYİP 2029’U BEKLEYECEKSİNİZ
Soru: 15 Temmuz 1971 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Eylül 1998 olup 1100 gün prim ödedim. Sonra ara verdim, şu an çalışmaktayım. 2229 gün prim ödemem var. Çocuk borçlanması yapamıyorum. Nasıl emeklilik olabilirim? İ. İLFİ
Cevap: Çocuk borçlanması yapamıyorum dediğinize göre kadın okur olmalısınız. Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1371 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Temmuz 2029’da emekli olabilirsiniz.
BELEDİYE BAŞKANI SEÇİEN SSK EMEKLİSİNİN SİGORTALILIK DURUMU
SORU: Belediye başkanı seçilen SSK emeklisinin emekli aylığını kestirerek 4/c sigortalısı olması avantajlı mıdır? Mehmet T.
CEVAP: SSK’lılar genellikle 9000 günün altında prim ödeyerek (5000-7000 gün arası) emekli olmaktadır. Belediye başkanlarının ise 4/c sigortalısı olarak emekli olmak için en az 9000 gün prim ödemesi gerekiyor. Ayrıca belediye başkanları seçimle göreve geldiklerinden son yedi yıl kuralına tabi olmayıp, son sigortalılık statüsü şartlarına tabi olarak emekli olmaktalar. Yine belediye başkanlığına seçilen kişinin 2008 yılı Ekim ayından önce yedek subaylık veya vekil öğretmenlik gibi kısa süreli de olsa Emekli Sandığı’na tabi memuriyetleri yoksa SSK veya Bağkur emekli aylıklarını kestirerek 4/c sigortalı olmaları avantajlı değil, hatta dezavantaja bile yol açabilmektedir. Bu nedenle emekliyken belediye başkanı seçilenlerin istekleri ile 4/c sigortalı olmalarında, Ekim 2008 öncesi memuriyet, yedek subay askerlik, emekli olduğu prim gün sayısı, tekrar emeklilik için tabi olacağı prim gün sayısı gibi parametrelerin değerlendirmesi gerekmektedir.
1225 GÜN DAHA PRİM ÖDEMELİSİNİZ
Soru: 1972 doğumlu kadınım. Sigortalı girişim 1991 olup 4300 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? A.BARUTÇU
Cevap: Sigorta başlangıcını tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceyse 1225 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte, sonraki bir tarih ise 1300 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2030’da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
