Giriş
Soru: 1993’ten beri apartman görevlisi olarak 22 yıldır aynı işyerinde çalışmaktayım. 2011 yılında emekli oldum. Son 4 yıldan beri destek primine tabi
[[HAFTAYA]]
olarak aynı yerde çalışmaktayım. Emekli olduktan sonra işyerinde yıllık iznimden dolayı sıkıntı yaşıyorum. 22 yıllık kıdemime göre yıllık iznim kaç gündür? Kullanmadığım iznimin parasını alabilir miyim? Apartman yöneticisi vermiyor. Bu konuda kanuni haklarım var mıdır? Şaban YILDIZ
Cevap: Yargı kararına göre; kıdem tazminatı alıp ayrıldıktan (emekli olduktan) sonra izin yönünden kıdem sıfırlanıyor. Aynı işyerinde çalışılması halinde, yıllık ücretli izin süresi, yeni işe başlamış gibi hesaplanıyor.
Dolayısıyla yıllık 14 gün izin hakkınız var. Fakat bu uygulama yasa emri değil. Yargının yorumu. Bize göre yıllık izin süreniz tüm hizmet süreniz dikkate alınarak hesaplanmalı. Yani 26 gün izin kullanmalısınız. Kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretini işten ayrılırken alabilirsiniz. Çalışırken kullanılmayan izin süresinin ücreti ödenmez.
Fakat izin kullandırmıyorlarsa bu, size iş akdinizi haklı nedenle fesih hakkı verir. Bu nedenle iş akdinizi feshedip 2011’den sonraki süre için kıdem tazminatı ve kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini talep edebilirsiniz.
Ödemezlerse, iş mahkemesine dava açarak, iddialarınızı belge veya şahitle ispatlamanız halinde, tazminat ve izin ücretlerinizi mahkeme kararıyla alabilirsiniz
Annenizin kira beyanı gerekmiyor
Soru: Annem Emekli Sandığı’ndan dul maaşı almakta. Birkaç ay önce aylık 400 lira kira getirisi olan ufak bir dükkan aldı. Bu doğrultuda ödemesi gereken vergi ve yükümlülükler nelerdir? Adına kayıtlı başka hiçbir mülk ve gelir yok. Merve NUR
Cevap: İşyeri kiralarından aylık yüzde 20 oranında Gelir Vergisi stopajı yapıldığından, işyeri kira gelirlerinin beyan haddi yüksektir. 2015’te anneniz gibi sadece işyerinden kira geliri elde edenlerin beyan sınırı 29 bin liradır.
Bu tutarı aşmayan işyeri kira gelirlerinin beyanı gerekmiyor. Yıl içinde kiradan kesilen Gelir Vergisi, bunların nihai vergisi oluyor. Anneniz, yıllık 29 bin liranın altında işyeri kira geliri elde edeceğinden, bu gelirinden dolayı beyanname vermesi ve ilave vergi ödemesi gerekmiyor.
Eşinden ayrılan ve geliri olmayan kadına aylık bağlanabilir mi?
Soru: 20 Haziran 1965 doğumlu, eşinden ayrılan ve hiçbir geliri ve sosyal güvencesi olmayan kadın, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan nasıl yararlanır? Nereye başvurması gerekir? Yılmaz KILCI
Cevap: Örf ve adetlerimize uygun olarak, ihtiyaç sahiplerine çeşitli sosyal yardımlar yapılmaktadır. Bunlardan biri de ihtiyaç sahibi dul kadına ‘Eşi vefat etmiş kadınlara yönelik düzenli nakit yardım programı’ çerçevesinde yapılan yardımdır. Eşi vefat etmiş, sosyal güvencesi olmayan ve ihtiyaç sahibi kadınlara talepleri halinde, iki ayda bir, 500 TL ödeme yapılmaktadır.
Eşi vefat etmiş dul kadın, bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvurması halinde, vakıfça yapılacak kontrol ve inceleme sonucunda aylık bağlanmakta. Ve Genel Sağlık Sigortası’na aktivasyonu yapılarak sağlık yardımı da alabilmektedir. Fakat eşinden ayrılan kadın aynı haklardan yararlanamıyor.
Destek primine tabi çalışabilirsiniz aylığınız kesilmez
Soru: Bağ-Kur girişim 1995’te. Üç yıl önce 1800 gün primle, Bağ-Kur’dan malulen emekli oldum. Çalışırsam emekli aylığım kesilir mi? NİHAT
Cevap: Sigortalı bir işte Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne bağlı olarak çalışabilirsiniz. Malul aylığınız kesilmez
Kayınpederiniz yurtdışı çalışma süresinin 3450 gününü borçlanmalı
Soru: Kayınpederimin emekliliği ile ilgili bilgi almak istiyorum. Kayınpederim 10 Nisan 1940 doğumlu. 1965-1957 yıllarında Türkiye’de çalışarak 150 gün prim ödemesi var. 1965 yılından beri de Avusturya’da yaşıyor. Türkiye’de yaptığı iki yıl askerliğini de katarsak, emekli olmak için ne kadar prim ödemesi gerekir? Ve toplamda kaç iş günü olması gerekiyor? Bilgilendirirseniz çok memnun olurum. Seval DEMİR/ AVUSTURYA
Cevap: Kayınpederiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Avusturya’daki çalışma süresinin 3450 gününü borçlanarak, toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. (24 ay askerlik borçlanması ve 2730 gün de yurtdışı çalışma süresini borçlanabilir
