Giriş
Soru: Bizim mobilya atölyemiz var. Babamla birlikte çalışıyoruz. Dükkan vergisini üzerime aldım. Şubat 2015-Mayıs 2019 tarihleri arasında Bağkurlu’ydum. Ama bazı aylarda başka firmalarda çalıştım ve sigortam da oldu. Şu an geçmişe yönelik 30.5 ay Bağkur primim yatmamış görünüyor.
Geriye kalan günler sağda solda çalıştığım sigortalar. 2018 yılında geriye dönük Bağkur borcumu yapılandırma yapmadığım için primlerim silindi. Mayıs 2019 tarihinde dükkân vergisini yani Bağkur’u babama devrettim ve ben dükkanda sigortalı görünüyorum. Eşim doktor ve şu an doğuda zorunlu hizmet yapıyor. Eşimin benim yanıma gelmesi için benim özel sektörde kesintisiz 4 yıl (1440 gün) sigortamın olması gerekiyor.
Şu an ortalama 1000 günüm var. Eşimin zorunlu hizmeti 3.5 ay sonra bitiyor. İhya dilekçesi verip geçmiş Bağkur borçlarımı yatırmak istiyorum. e-Devlet üzerinden ihya dilekçe başvurusunu deniyorum. Ama red veriyor. Ne yapmam gerekiyor? l İhyanın gerçekleşebilmesi için tekrar Bağkur’a mı geçmem gerekiyor? l Detaylarda okuduğum kadarıyla en az 5 yıllık Bağkur borcumu sildirmiş olmam gerekiyormuş? Benim 30.5 ay. l Necmeddin ENGİNOĞLU
Cevap: 7143 sayılı yasanın 24’üncü maddesiyle 5510 sayılı kanuna eklenen ve 18 Mayıs 2018’de yürürlüğe konan geçici 76’ncı maddesi hükmüne göre, 31 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla Bağkur’a 12 ay ve daha fazla prim borcu olanlardan, prim borcunu en geç 31 Temmuz 2018’e kadar ödemeyenlerin sigortalıkları daha önce ödedikleri primin tam olarak karşıladığı ay sonu itibarıyla durduruldu ve prim borçları da silindi.
31 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla olan prim borcunuzdan dolayı sigortalılığınızın durdurularak prim borcunuzun silindiği anlaşılıyor. Ancak 1 Haziran 2018 tarihinden itibaren Bağkur’unuz yeniden başlatılmış olup Bağkur terk tarihiniz olan Mayıs 2019’a kadar olan sürenin primini ödemiş olmanız gerekir (ödemediyseniz ödemek zorundasınız).
Ayrıca söz konusu madde hükmüne göre; talep edilmesi ve durdurulan sigortalılık süresinin bugünkü değerleri üzerinden hesaplanacak olan priminin tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmesi halinde, kaybedilen sigortalılık süresi tekrar kazanılabiliyor. Bu işleme ihya işlemi deniyor. Sonuç olarak;
- İhya işlemini elektronik ortamda gerçekleştiremediyseniz, bağlı olduğunuz sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurarak gerçekleştirebilirsiniz.
- Sözünü ettiğiniz 5 yıllık prim borcunun silinmesi daha önce başka bir yasa kapsamında yapılan bir işlem olup, sizinle ilgisi yok. Durdurulan sigortalılık sürenizi ihya edebilirsiniz.
PRİMİ 3600 GÜNE TAMAMLAMAKTAN BAŞKA YOL YOK
Soru: 6 Aralık 1963 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 8 Ocak 1983 olup 2164 gün prim ödemem var. Yaşım gereği iş bulamıyorum. Askerlik borçlanması yapmaya imkanım yok. 3600 günü tamamlamam için 1990 yılı vergi mükellefi olmamı değerlendirme şansım var mı? l Samet SARIKAYA
Cevap: 1 Ekim 2008’den önce Bağkur kaydı için yeni bir yasa çıkartılması gerekiyor. Bu nedenle vergi mükellefiyetinizden dolayı 1990’dan Bağkur’a kayıt olamazsınız. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.
Askerliğinizi borçlanıp, 896 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 6 Aralık 2023’te emekli olabilirsiniz. Maalesef emekli olmak için primi 3600 güne tamamlamak gerekiyor.
KİMLER HAFTA TATİLİNDEN YARARLANAMIYOR?
Soru: Hafta tatilinden kimler yararlanabiliyor? Örneğin, ev hizmetlerinde çalışanlara hafta tatili verilmesi gerekiyor mu? Başka bir ifadeyle haftasonu çalışmadığı halde ücret ödenmesi gerekiyor mu? l Şengül USTA
Cevap: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46’ncı maddesinde düzenlenen hafta tatili hakkından söz konusu kanunun İstisnalar başlıklı 4’üncü maddesinde sayılan;
- Deniz ve hava taşıma işlerinde,
- 50’den az işçi çalıştıran (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerde,
- Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işlerinde,
- Bir ailenin üyeleri ve 3’üncü dereceye kadar (3’üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
- Ev hizmetlerinde,
- Çıraklar hakkında,
- Sporcular hakkında,
- Rehabilite edilenler hakkında,
- 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 2’nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde çalışanlar hafta tatili hakkından yararlanamıyorlar. Ancak burada sayılan işçiler ya kendilerine ilişin özel kanunlarda (Deniz İş ve Basın İş Kanunu gibi) ya da genel anlamda kapsayıcı bir yasa olan Borçlar Kanunu’ndaki hafta tatili düzenlemelerinden yararlanacaklarına hiç şüphe yoktur.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan çalışanlar hafta tatilinden yararlanır. Sonuç olarak ev hizmetlerinde çalıştırılanlara Borçlar Kanunu’na göre yapılan iş sözleşmelerinde hafta tatili ön görülmemişse hafta sonu tatilinden yararlanamazlar. Hafta sonunda çalışmadığı gün için ücret ödenmez.
YILLIK İZNİN İÇİNE RASTLAYAN KURBAN BAYRAMI İZNİ YILLIK İZNE EKLENEBİLİR Mİ?
Soru: Şeker ve Kurban bayramlarındaki tatil günleri, yıllık ücretli izne hak kazanmaya esas sürenin hesabında nasıl dikkate alınmaktadır? Ayrıca yıllık ücretli izin süresi içine denk gelen Kurban Bayramı tatil süresi, ücretli izin süresinden sayılır mı? l MEHMET
Cevap: Yıllık ücretli izin hakkının hesabında ulusal bayram, genel tatil günleri çalışılmış gibi sayılmaktadır. Yani Şeker ve Kurban bayramlarında yapılmakta olan 8 günlük izin süresi, yıllık ücretli izin süresinin hesabında çalışılmış süre gibi dikkate alınıyor.
Ayrıca yıllık ücretli izin günleri içine rastlayan ulusal bayram ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Bayram izni, yıllık izin süresine eklenir. Başka bir ifade ile kullanılmakta olan yıllık ücretli izin süresi kurban bayramı izni kadar uzar.
PRİM ÖDEMESENİZ DE 60 YAŞI DOLDURACAĞINIZ TARİHTE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 10 Nisan 1968 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Ağustos 2001’dir. Askerliğimi 1994 yılında yaptım. Askerliğimin tamamını mı saydıracağım? Üç yıldır prim yatırmıyorum. Ne zaman emekli olurum? l Hasan KARAKAYA
Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2028’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün priminiz varsa (sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) bundan sonra prim ödemeseniz de yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
PRİMİ 7000 GÜNE TAMAMLAYIP 60 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
Soru: 1966 doğumluyum. 22 Mayıs 2002 ilk giriş tarihim. O günden beri sigortalıyım. Ne zaman emekli olurum? l AHMET
Cevap: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 2 Kasım 2021’e kadar devam ettirerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2026’da 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
