Giriş
Soru: 1 Ekim 1989’da meslek lisesinde okurken staj için alınmış bir numaram var. Hizmet tarihim ise 23 Aralık 1993. Ne zaman emekli olabilirim? Sehran YILDIZ
Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, staj sigortasında alınan sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. Sigorta başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa prim ödenen 23 Aralık 1993’tür. Bu başlangıca göre; 25 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 54 yaş şartına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olacaksınız.
[[HAFTAYA]]
8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emekli olma hakkı yok
Soru: Annem 12 Nisan 1955 doğumlu. 16 Nisan 2002’de SSK’lı oldu. 10 yıl (3600 gün) prim ödedi. Son 2-3 yıl SSK primi ödeyerek tamamladı. Ne zaman emekli olabilir? Hakkı ÖZSOY
Cevap: Annenizin sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999’dan sonra olduğundan maalesef 3600 günle emekli olma hakkı yok. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için 25 yıl sigorta, 4500 gün prim ve 58 yaş şartına tabi. SSK’ya 900 gün daha prim ödeyerek primin 4500 güne tamamlaması şartıyla, 16 Nisan 2027’de emekli olabilir. Anneniz Bağ-Kur’dan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün prim ve 60 yaş şartına tabi. İsteğe bağlı 1800 gün daha prim ödeyerek primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. (Ara vermeden prim öderseniz 16 Nisan 2018’de).
İş kazasından bağlanacak gelirde (maaşta) prim ve süre aranmaz
Soru: Kardeşimi 21 Şubat 2013’te fabrikada iş kazası sonucu kaybettik. Kardeşimin üzerinden annemi emekli yapmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) gittik. Fakat kardeşimin sigorta günleri yetmediği için, emekli olamayacağını söylüyorlar. Askerliği borçlanırsak günleri yetiyor. Fakat 900 gün çalışmış olması gerekiyormuş. Kardeşim 24 Mayıs 1990 doğumlu. 8 Kasım 2008’de sigortalı oldu. 721 gün primi var. Askerlik süresi 460 gün. Annemi kardeşimin üzerinden emekli edebilir miyiz? CEM İÇTEN
Cevap: Prim eksiği askerlik borçlanmasıyla tamamlanarak, vefat eden sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı (dul-yetim aylığı) bağlanamıyor. Maalesef kardeşinizin prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlayarak, ölüm aylığı bağlatamazsınız. Kardeşiniz iş kazası geçirmişse, iş kazasından dolayı bağlanacak aylıklarda, sigorta süresi ve prim şartı aranmaz. Bir gün sigortası olsa dahi iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine gelir (maaş) bağlanır. Mahkemelik olduğuna göre; demek ki iş kazası geçirip geçirmediği hususunda ihtilaf var. Şayet mahkeme iş kazası sonucu vefat ettiğine karar verirse annenize her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından (700 lira) az olması şartıyla, gelir bağlanabilir.
673 gün daha prim ödeyip 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz
Soru: 1968 doğumluyum. 1 Temmuz 1998’de SSK’lı oldum. 5302 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Emine ÖZÇELİK
Cevap: 20 yıl sigorta, 5975 gün prim ve 55 yaş şartına tabisiniz. 673 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 2023’te 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
1 Ekim 2008’den itibaren hem eş hem de babadan çift aylık alınamıyor
Soru: Tarım Bağ-Kur emeklisi babam 9 Ağustos 2009’da, SSK emeklisi dedem 2 Şubat 2010’da vefat etti. Annem eşinden dul aylığı, babasından yetim aylığı almaktaydı. SSK’dan gelen telefonla bu maaşlardan birinin kesileceği, yerine yüksek olanı tercih etmemiz gerektiği söylendi. Bizim durumumuzda olan ama maaşları kesilmeyen insanlar biliyorum. Bu haksızlık değil mi soruyorum? Eşinin vefatından sonra annem kimseyle evlenmedi. Mehmet TEKE
Cevap: Kurum haklı. 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe konan yasa gereğince, eş ile anne veya babadan dolayı çift ölüm aylığı (dul-yetim aylığı) alınamıyor. Hak sahibi tercih ettiği aylığı alabiliyor. Anneniz babanızdan ve dedenizden bağlanacak aylığa bakacak. Hangisi yüksekse onu talep edecek. Sizin durumunuz olan ve aylığı kesilmeyenlerin, aylığı bundan sonra da kesilmeyecek anlamına gelmiyor. Kurum tespit ettiğinde, tanıdığınızın aylığını keser ve yersiz ödenen aylıkları da kanuni faiziyle birlikte geri ister. Annenizin, evlenmediği için babanızdan veya dedenizden dolayı aylık bağlatma hakkı var. Evlenirse tek aylık da alamaz.
İlk girişinizde prim ödenmediğinden başlangıç sayılmaz
Soru: 1 Nisan 1999’da SSK’lı oldum. Ama 1 Ekim 2003’e kadar hiç prim yatmadı. Bu tarihten beri çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Sibel KORZAY
Cevap: 1 Nisan 1999’da girişiniz olduğu halde prim ödenmemişse, başlangıç sayılmaz. Sigorta başlangıcınız 1 Ekim 2003 olup, bu tarihe göre 7000 gün prim ve 58 yaş şartına tabisiniz. Bu iki şartı birlikte yerine getireceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.
Sosyal güvencesi olan dul kadın yardımdan yararlanamaz
Soru: Babam Bağ-Kur emeklisiydi. Babam vefat edince anneme babamın aylığı bağlandı. Babam 2008’de vefat etti. Annem dul aylığı alabilir mi?
Canker KATLAV
Cevap: Annenize babanızdan dolayı dul aylığı bağlanmış. Babanızdan dolayı sosyal güvencesi olduğundan, eşi ölen ve sosyal güvencesi olmayan dul kadınlara yapılan yardımdan (aylık 250 TL) yararlanamaz
