Giriş
Türk dış politikası açısından çok kritik bir haftaya daha girdik. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için geldiği New York’ta dünden itibaren yoğun görüşme mesaisine başladı. Cumhurbaşkanı’nın New York’taki temaslarını ben de izliyorum.
Erdoğan ABD’ye, Özbekistan’ın Semerkant şehrindeki Şangay İşbirliği Örgütü zirvesine katıldıktan sonra cuma gece yarısı ulaştı. Cumartesi ve pazar gününü bazı sosyal faaliyetler ve ikili görüşmelerle geçirdi. Dün de ABD’deki Yahudi Toplumu Çatı Kuruluşları temsilcilerini kabul etti.
Bu toplantı formatı, Erdoğan’ın ABD ziyaretlerinde geleneksel bir buluşmaya dönüştü. Çok uzun yıllardır Cumhurbaşkanı’nın New York BM zirvesinden önce Yahudi toplumu ile bir araya geldiğini hatırlıyorum.
Bu seneki buluşma, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde yaşanan normalleşme adımları nedeniyle çok daha önemli. Tel Aviv-Ankara yakınlaşmasının ABD’deki etkin Yahudi lobisinin yaklaşımına da yansıması beklenebilir. Türkiye; Ermeni ve Rum lobilerinin karşı çabalarını yoğunlaştırması nedeniyle özellikle Amerikan Kongresi’nde çok sıkıntılı bir dönem yaşıyor.
Yahudi lobisi geçmişte Türkiye aleyhindeki pek çok karar tasarısının engellenmesini veya yumuşatılmasını sağlamıştı. Uluslararası sanat çevrelerinde saygı gören, başarılı Türk piyanist Renan Koen’in ABD’de Türkiye’nin Kültür Ataşesi olarak görevlendirilebileceğini duymuştum. Keşke böyle bir adım gelebilse.
Renan Koen’in, donanım ve çalışmalarıyla bu göreve çok yakışacak bir isim olduğuna inanıyorum. Diğer taraftan Ankara’nın böyle bir kararı, Türkiye’nin dini ve kültürel çeşitliliğinin üst seviyede idari kadrolara yansımasını göstermesi bakımından da dikkat çekici olur.
İSRAİL İLE YAKIN TEMAS
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugünkü görüşme programında İsrail Başbakanı Yair Lapid’i kabul de var. Daha önce Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunan Lapid, Türk-İsrail yakınlaşmasını destekleyen bir isim.
İsrail ve Türkiye kısa süre önce normalleşme adımlarını bir ileri aşamaya taşıma kararı almış ve büyükelçilerin atanacağını açıklamıştı. İsrail ile Türkiye’nin güvenlikten turizme kadar birlikte yapabileceği çok şey var.
Enerji başlığı bu dönemin en kritik konusu. Dünyanın büyük bunalımdan geçtiği şu dönemde İsrail doğalgazını uluslararası pazarlara ulaştırabilecek en iyi yol Türkiye güzergâhı. Enerji Bakanlıkları bu alanda daha önce teknik bir taslak çalışma yapmıştı.
Erdoğan bugün ayrıca Japonya’nın yeni Başbakanı Fumio Kişida’yı kabul edecek. Sabah saatlerinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na hitap edecek. Ardından Ürdün Kralı II. Abdullah ile görüşecek. BM zirvelerinde, kurulu BM düzenine getirdiği eleştirilerle de tanınan Erdoğan’ın bu yılki konuşmasında da savaşların yol açtığı istikrarsızlık, ekonomik adaletsizlik ve yoksulluğa değinmesi muhtemel.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin farklı bölgelerde barışın sağlanması için yaptığı katkılardan da söz edecek. Erdoğan’ın yarınki programında, görevine yeni başlayan Birleşik Krallık Başbakanı Liz Truss ile görüşme var.
Cumhurbaşkanı ayrıca ABD Başkanı Joe Biden’ın liderler onuruna vereceği resepsiyona katılacak.
