Giriş
Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold madenciliğe ait sahada önce göçük sonra toprak kayması meydana geldi. Altın madeninden dışarı çıkarılıp istiflenen on milyonlarca siyanürlü toprak, yağmurun etkisiyle sel olup aktı. İşçiler toprak altında kaldı. Erzincan’daki hadise için “Çernobil” endişeleri abartılı değil. Çünkü çevreye yayılan bu tip zehirlerin insan ve doğadaki etkisi hem zamana yayılıyor hem de bütüncül sonuçları korkunç oluyor.
Bölgeye uzak olmayan noktalarda tarım arazileri, hayvancılıkla uğraşan vatandaşlar ve su kaynakları var. Yapılan inceleme ve analizler tehlikenin bu boyutunu ortaya koyacak. Asitli toprağın yığıldığı alanın büyüklüğü neredeyse 600 futbol sahası kadar. Olayın yaşandığı yerin Fırat Nehri’ne uzaklığı 1 kilometreden az. Eğer çevre örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarının iddia ettiği gibi akan kimyasallar nehre karışırsa felaketin boyutları sadece İliç ilçesiyle sınırlı kalmaz. Fırat’ın aktığı güzergâh risk altına girer.
ÇOK SORU VAR
Türkiye’deki maden işletmeleri için çok fazla soru var kafamızda:
Bilimden ve modern teknolojiden ne kadar yararlanılıyor?
İşçi güvenliği için hangi adımlar atılıyor?
Gelişmiş ülkelerde yasaklanan yöntemlere mi başvuruluyor?
Kâr hırsıyla alınması gereken kritik tedbirler alınmıyor veya öteleniyor mu?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, madenler gibi doğaya ve insana doğrudan etki eden tesislerin işletmesi, ruhsatlandırılması gibi konularda daha sıkı tedbirler uygulayamaz mı? Olası felaketlerin önüne geçmek için tesislerin denetimi konusunda birlikte daha etkin çalışmalar yapılamaz mı?
ÖNCEKİ KAZALAR
Aynı firmanın Çöpler Madeni olarak bilinen çalışma sahasında 2022’de siyanürlü su havuzunun borusu patlamış ve zehirli su İliç Barajı’na akmıştı. Bu firmaya o dönem 16.4 milyon lira ceza kesildi, tesis kısa bir süre kapalı tutuldu ancak sonra tekrar açıldı. Acaba o tarihte yaşanan olay nedeniyle firmanın bölgedeki faaliyetlerine neden süresiz son verilmesi düşünülmedi?
İktidar ve muhalefet ayrımı olmaksızın bütün siyasetçilerin üzerine gitmesi gereken olaylar bunlar. Erzincan’daki olay özelinde, konunun takibi açısından CHP Milletvekili Mustafa Sarıgül ve Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu’ya güveniyorum. Sarıgül, çalışkanlığı, enerjisi ve siyasi tecrübesiyle bu dönem iyi ki CHP’de milletvekili olarak bulunuyor. Vali Aydoğdu’yu da Aksaray ilinde görevindeki ciddi tutumundan tanıyorum. Her iki isim el ele vererek kendi bölgelerindeki maden sahasıyla ilgili riskli durumun takipçisi olacaklardır. Sahipleri, ortakları kim olursa olsun Türkiye’nin geleceğine zarar veren ve bu oranda tehlike saçan faaliyetlere asla izin verilmemeli, sorumlulara yargı önünde hesap sorulmalı.
Büyük ölçekte Türkiye’nin doğa ve çevre alanında yaptığı çalışmalarla büyük farkındalık oluşturan Emine Erdoğan’ın gayretlerini hatırlatmak istiyorum. Emine Hanım sadece “Sıfır Atık” projesiyle ilgili değil, genel olarak “Sürdürülebilir Kalkınma” başlıklarında uluslararası boyutta saygın girişimlere imza atıyor. Nitekim Dubai’de katıldığı etkinliklerde yaptığı konuşmalarda da bu konulara değindi. Emine Erdoğan’ın bir daha çevre felaketlerinin yaşanmaması için mevcut projelerin durumunu ve bundan sonra atılacak olan adımların neler olacağını yakından izleyeceğini düşünüyorum.
