Osmanlıda büyük şifa kaynağı olarak görülen bal, özellikle el değmemiş coğrafyalarda, endemik bitkilerle beslenen arılarla çok özel bir beslenme kaynağına dönüşüyor. Hakkari ve ilçelerinde üretilen bu en özel bal, tarihte de adından bahsettiriyor. Özellikle Osmanlı Devleti döneminde, Hakkari balının satışı yasaklanarak sadece saray tarafından alındığı ve Osmanlı padişahlarına verildiği iddia ediliyor. Yüzlerce insanın bölgede geçim kaynağı olan bal, özellikle dağlık bölgenin yoğun olduğu bu il için çok önemli. Ülkemizin pek çok farklı bölgelerinde üretilen özel balların mucizevi bir hikayesi var.
BAL HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER
Hava geçirmeyen bir kapta saklandığında çok uzun bir raf ömrüne sahip olan bal, Mısır mezarlarında bile yüzlerce yıl sonra yenilebilir halde bulunduğu söylenen bir besindir. Balın bu özelliğinin sebebi ise kimyasal yapısıdır. Bal doğal olarak asidiktir ve içindeki nem oranı düşüktür. Tüm bu nedenlerle, hava almadan saklandığında asla bozulmaz. Yüzyıllarca şifa ve tıbbi nedenlerle iyileştirici olarak kullanılan balın tadı, nektar kaynağına göre değişir. Çam balı, çiçek balı, kestane balı gibi pek çok çeşide sahip bal, arının nektarı nereden aldığına göre isim ve tat alır. Dünya’da çiçekli bitkilerin 130 milyon yıl önce çıktığı düşünülürse, balın geçmişinin de neredeyse bu kadar uzun olduğunu anlayabiliriz. Arılar yaz aylarında oldukça yoğun şekilde bal üretirler. Bal üreticileri de bu kovanlardan bal alırken arıların kışın hayatta kalmasını sağlamak için eser miktarı kovanda bırakarak, koloninin yeterli besini almasını sağlarlar.
BİR KİLO BAL İÇİN 2 MİLYON ÇİÇEK
Bir kilo bal yapabilmek için bir arı kolonisi yaklaşık 2 milyon farklı çiçekten nektar toplar. Bu çok uzun bir çalışma süreci demektir. Bir bal arısı tüm ömrü boyunca bir çay kaşığının çok azını dolduracak kadar bal üretebilir. Kış aylarında ise kraliçe arıyı ısıtarak balın olmasına yardımcı olur. Her kovanın sahibi olan kraliçe arının salgıladığı koku, başka kovan ve komünlerden kovana sızmayı önler. Kısaca leziz, doğal ve sağlıklı bal, doğanın bir mucizesi ve yaşam kaynağıdır.
İRMİK HELVASI
MALZEMELER (5 PORSİYON)
ŞERBET İÇİN
* 2 su bardağı süt
* 2 su bardağı şeker
* 2 su bardağı irmik
* 2 yemek kaşığı ayçiçek yağı
* 2.5 yemek kaşığı tereyağı
* ½ su bardağı çam fıstığı
YAPILIŞI: Tencereye süt ve şeker ekleyip kaynamaya bırakın. Başka bir tencereye irmik, ayçiçek yağı ve tereyağını ilave edip irmikler altın sarısı renk alana kadar kavurun. Fıstıkları ekleyin, irmikle birlikte kavurmaya devam edin. Kaynayan şerbeti helvaya ilave edip kısık ateşte şerbeti çekene kadar demlendirin, daha sonra servis edin.