Giriş
Türkiye’de halihazırda istihdamın yaklaşık yüzde 80’ini oluşturan aile şirketleri, sürdürülebilir ekonominin temel taşı olarak görülüyor. Ancak nesilden nesile aktarılan bilgi birikimi ve deneyim ile ayakta kalmaya çalışan bu işletmeler, özellikle dijitalleşmeye ayak uyduramadıklarında ve kurumsallaşamadıklarında yok olmayla karşı karşıya kalabiliyorlar. Peki aile şirketlerinde kalıcı ve düzenli büyümenin püf noktaları nedir? Konuyu pazarlama iletişimi uzmanı Prof. Dr. İzzet Bozkurt ile masaya yatırdık.
KALIPLARI KIRIN
Bu tür işletmelerin genelde sağlam kültürel değerler ve aile bağları ile kurulduğunu anlatan Bozkurt, “Ancak özellikle eski kuşaklar, risk alarak kalıpların dışına çok zor çıkıyorlar. Yapılan işler ile ilgili küresel trendler iyi analiz edilemiyor. Yeni kuşak ile eski kuşak arasında fikir ayrılıkları çok sık görülüyor. Ayrıca liderlik çatışmaları çıkıyor. Kurumsallaşılamadığı için de şirket sürdürülebilir olmaktan çıkıyor” dedi. Bozkurt’a göre büyümede şu 6 kritik nokta hayati önem taşıyor.
AİLE ANAYASASI
Aile üyeleri arasında ortak bir vizyon belirlenmeli ve sürdürülebilir büyüme için uzun vadeli stratejik planlar yapılmalıdır. Bu kapsamda geleceği güvence altına almak için aile anayasası oluşturulmalıdır. Bu belgede, ailenin misyonu, vizyonu, değerleri, yönetim yapısı, karar alma mekanizmaları, aile üyelerinin hak ve sorumlulukları, miras ve mülkiyet gibi konularda aile üyelerinin anlaştığı kurallar açıkça yer almalıdır.
BAĞIMSIZ DANIŞMAN
Yönetimde aile üyeleri dışında şirkete değer katacak bağımsız yöneticiler ve danışmanlar yer almalıdır. Bu ekip, ailenin bilgi birikimi ve tecrübesini profesyonel yönetim becerileriyle harmanlayarak şirketin stratejik hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacak. Yönetim ekibi oluşturma konusunda uzmanlaşmış danışmanlık firmalarından hizmet alınabilir.
STRATEJİK EĞİTİM
Aile üyeleri, iş dünyasındaki gelişmeler ve yenilikler hakkında düzenli eğitim almalıdır. Özellikle genç nesil aile üyeleri, iş dünyasına hazırlanmaları için mentorluk programlarına dahil edilmelidir. Bu eğitimler sayesinde aile üyelerinin liderlik, yönetim becerileri, zaman ve stres yönetimi, muhasebe, finans, pazarlama gibi özellikleri çok daha hızlı gelişir.
RİSK YÖNETİMİ
Aile şirketleri, diğer şirket türlerine göre bazı özel risklerle karşı karşıyadır. Bu riskler, aile içi anlaşmazlıklar, aile üyelerinin ölümü veya ayrılması, piyasadaki dalgalanmalar gibi unsurları içerebilir. Bu risklerin önceden belirlenmesi ve bunlara karşı etkili bir kriz planı oluşturulması, sürdürülebilirliği korumak için oldukça önemlidir.
KUŞAKLAR ARASI GEÇİŞ PLANI
Şirketin kurucusu ve ilk nesil aile üyeleri, şirketi büyütmek ve geliştirmek için büyük emek harcarlar. Ancak zamanla şirketin yönetimini devralacak yeni bir nesil aile üyesi ortaya çıkar. Bu noktada, kuşaklar arası geçişi planlamak ve yönetmek oldukça önemli hale gelir. Geçiş planına tüm aile üyeleri dahil edilmelidir.
DİJİTALLEŞME
Büyük kısmı KOBİ’lerden oluşan aile şirketlerinin teknolojiyi yakından takip etmesi de kritik önem taşır. Çünkü kaçırılacak tren, şirketin piyasan silinmesine bile yol açabilir. Teknolojiyi yakalamak, müşterinin ihtiyaçlarını tespit ettiği gibi her zaman yeni pazar fırsatları oluşturur. Bu da rakiplerini geride bırakmayı sağlar. Bulut bilişim ve dijitalleşme sürecinde siber güvenliği de her zaman göz önünde bulundurmak gerek.
TEKNO GİRİŞİMLERİ DÜNYAYA YAYIYORLAR
KATAR’DAN ABD’YE
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda çalışan 5 kalkınma ajansı, teknoloji girişimcilerine, küresel pazarlarla buluşacakları etkinliklere katılmaları için destek sağlıyor. Başarılı girişimciler, 11-14 Kasım tarihleri arasında Portekiz’de düzenlenecek olan teknoloji konferansı Web Summit’e, 20-21 Kasım 2024 tarihleri arasında Finlandiya’da gerçekleştirilecek Slush etkinliğine, 07-10 Ocak 2025 tarihleri arasında ABD Las Vegas’taki tüketici elektroniği fuarı CES’e ve 23-26 Şubat 2025 tarihleri arasında Katar’da düzenlenecek Web Summit Qatar’a katılım sağlayabilecek.
SON GÜN 30 HAZİRAN
İngilizce olarak doldurulması gereken başvuru formunda, startupa ilişkin resmi bilgiler, profil, ürün bilgileri, küresel piyasalar için strateji, startup katılımcı ekibine ilişkin bilgiler, girişimi anlatan maksimum 1.5 dakikalık İngilizce tanıtım videosuna yer verilmesi gerekiyor. Girişimciler, başvurularını 30 Haziran 2024 Pazar, Saat 00.00’a kadar İstanbul Kalkınma Ajansı ’nın web sitesi www.istka.org.tr/ üzerinden gerçekleştirebilecek. Destek kapsamında her bir girişimci bir etkinliğe katılım sağlayabilecek.
BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ
DEPREMZEDE KÜÇÜK İŞLETMEYE DESTEK
Türk Kızılay tarafından Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen 6 ilde ‘Esnaf Destek Programı’ kapsamında 3 bin 585 işletme sahibine 98.9 milyon lira nakdi yardım yapıldı. Türk Kızılay Genel Başkanı Fatma Meriç Yılmaz, “Bu destek, sadece bir yardım değil, aynı zamanda toplumun ekonomik dinamiklerinin yeniden canlanması için bir adımdır. Depremden etkilenen esnaflarımızın yanında olmak, onların yeniden iş hayatına dönmelerini sağlamak bizim öncelikli görevlerimizden biri” dedi.
KISA... KISA... KISA...
DİJİTALLEŞMEDE ÖNLER AÇILIYOR
Türk İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED), KOBİ’lerin teknik, insan kaynağı, organizasyon kültürü ve iş süreçleri alanlarında dijital dönüşüm süreçlerine katkı sağlamak üzere hayata geçirdiği Dijital Dönüşüm Merkezi’nin (DDM) yeni dönem açılışı İzmir’de gerçekleşti. DDM, yeni dönemde 5 ilde 500 KOBİ’ye eğitim, 50 firmaya ise bire bir dijital dönüşüm koçluğu vermeyi hedefliyor. TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Salih Özen, KOBİ’lerin dijitalleşmesinin önündeki en önemli engellerin teknik rehberlik ve finansman olduğunu ifade ederek, “Projemizin özü de bu ihtiyacı karşılamak” dedi.
