Giriş
Türkiye’de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğunu (GÜS) benimseyen şirketler tarafından kurulan ÇEVKO Vakfı, 33 yıllık süreçte eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarıyla geri dönüşüm bilincinin kazandırılmasında önemli görev üstlendi.
Vakfın geçtiğimiz hafta düzenlediği Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Konferansı’nı takip etme fırsatı buldum. Kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve akademik çevrelerin katılımıyla gerçekleşen konferansta, Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde atık düzenlemeleri ve üreticinin sorumluluğu masaya yatırıldı. Konferansta; üretimde hammadde kullanımından atık oluşumuna kadar çevrenin korunmasını odağına alan döngüsel ekonomiye geçişle birlikte önemi büyük ölçüde artan ve ülkemizde 2020 yılından bu yana terk edilen Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu uygulamalarına geri dönülmesinin önemi vurgulandı.
AMBALAJ İLE TASARRUF
Konferans sonunda ÇEVKO’nun geleneksel Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri de sahiplerini buldu. Ödül alan projelerden üçünden kısaca bahsetmek istiyorum. Abdi İbrahim’in akıllı yazılımıyla sayesinde 26 ürünün ambalaj boyutları optimize edilerek, aynı miktarda ilaç daha az ambalaj malzemesiyle üretilmiş. Bu sayede 179 ton ambalajdan tasarruf edilmiş. Ambalajdan kaynaklı sera gazı emisyonları kutu başına yüzde 28 azaltılırken, 150 hanenin yıllık enerji tüketimine eşdeğer enerji tasarrufu sağlanmış. Palet sirkülasyonu da 2 bin 300 adet azaltılırken tasarrufun mali boyutu 1 milyon Euro olarak açıklandı.
Anadolu Efes, projeleriyle 3 ödül kazandı
ZİNCİRLEME KAZANIM
Anadolu Efes Biyogaz projesiyle atık suların arıtımı sonucu ortaya çıkan çamurdan biyogaz elde edilerek yılda 1 aylık enerji tüketimine denk gelen miktarda enerjiyi kendi tesisinde üretmiş. Bu sayede 900 ton sera gazı salımının oluşmasının önüne geçilirken, bu enerji maya kurutmada kullanılarak zincirleme kazanım ile döngüsel ekonomiye katkı sunulmuş.
GIDAYA SAYGI PROJESİ
Migros’un gıda israfını önlemek amacıyla uyguladığı Gıdaya Saygı projesiyle satışa dönüşmeyen ama besleyiciliğini koruyan gıdalar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor. Projenin uygulanmaya başladığı 2017’den bu yana 18 bin 472 ton gıda malzemesi ihtiyaç sahipleriyle buluşturulmuş. Böylece 40 milyonu aşkın öğünlük gıdanın kurtarılması sağlanmış. Gıda bankaları aracılığıyla ayda 1.5 milyon ihtiyaç sahibine ulaşılıyor.
Ödül kazanan diğer projeler şunlar:
Çantaya Dönüşen Kargo Torbası (Netpak),
Paletlemede Nanostreç Uygulaması’
(Coca-Cola İçecek), Yeni Nesil Bebek
Mendili (Sapro), İleri Dönüştürülmüş Malt
Lifi, Denize +1 Nefes (Anadolu Efes).
Ekomat’ projesi (Gürok Turizm).
