Giriş
Grip deyip geçmeyin, tedavisi ihmal edilirse zatürreye, hatta ölüme bile neden olabilir. Grip olduğunuzda 3 günden sonra ateşiniz düşmezse mutlaka bir doktora görünün. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Türkan Özer, kış aylarında en sık görülen hastalıklardan grip ve nezle ile ilgili soruları yanıtladı.
GRİP VE NEZLE NEDİR?
Her ikisi de üst solunum yolları yani burun ve boğazda meydana gelen bir virüs enfeksiyonudur. Nezle (soğuk algınlığı) yapan 200’ün üzerinde virüs var. Bunlardan en sık rinovirüs, RSV ve adenovirüs nezleye neden olur. Gribe ise influenza virüsleri yol açar. Pandemi nedeniyle maske, mesafe ve hijyen önlemleri sayesinde nezle-grip vakaları oldukça azaldı. Fakat şu sıralar özellikle nezle virüsünde bir artış gözlemliyoruz.
GRİP İLE NEZLE ARASINDA NE FARK VAR?
Nezle; basit ağrı kesiciler, serum fizyolojik damlalar ve burun açıcılarla 1 haftada kendiliğinden iyileşebilen bir hastalıktır. Genellikle ayakta atlatılır, kişi işine ya da okuluna gidebilir. Grip ise nezleden daha ağır bir tabloya neden olur. Ateş ve halsizliğin yanı sıra boğaz, baş-kas ağrıları, yorgunluk, burun akıntısı-tıkanıklığı, öksürük gibi belirtiler görülür. ‘Paçavra hastalığı’ denmesinin bir nedeni de bu klinik tablodur. Tedavisinin ihmal edilmesi durumunda zatürre, bronşit, sinüzit gibi sorunlara neden olabilir. Hafife alınmaması gereken bir hastalıktır. Özellikle 65 yaşın üstündeki kişiler, altta yatan başka bir hastalığı olanlar (astım, kalp yetmezliği, kanser gibi) ve 6 aydan küçük bebeklerin ölümüne neden olabilir.
NASIL BULAŞIR?
Grip ve nezlenin bulaşma yolu aynıdır. Özellikle mevsim geçişlerinde hapşırma ve öksürükle havaya yayılan virüslerin başka insanlar tarafından solunmasıyla bulaşabilir. Hasta kişilerin öksürük ve aksırıklarıyla virüsler damlacıklar halinde havaya yayılır. Eğer bu havayı solursanız virüsü alabilirsiniz. Havaya dağılan bu virüsler çevredeki eşyalara da bulaşır. Dolayısıyla bu eşyalara dokunduğunuzda da virüsü kapabilirsiniz. Hasta kişilerle tokalaşma, onlarla aynı kapalı ortamlarda bulunmak gibi etkenler virüsün kolaylıkla ve hızlı bir şekilde yayılmasına neden olur. Yayılımı önlemek için hasta kişiler öksürme, hapşırma sırasında ağız ve burunlarını kapatmalı. Ellerin sık sık yıkanması da bulaşı azaltacaktır.
NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİ?
- Hasta 2 yaş altı bir bebek veya 65 yaş üzeri biriyse
- Hastanın KOAH, kalp yetmezliği gibi önceden bilinen bir hastalığı varsa
- Bebekte yoğun bir şekilde kusma varsa
- Hastalık başladıktan sonra 3 gün geçmesine rağmen ateş hâlâ düşmüyorsa mutlaka bir doktora gidilmesi gerekir. Tedavide geç kalınması zatürre, sinüzit, orta kulak iltihabı gibi çok daha ağır sonuçları olan hastalıkların gelişmesine neden olabilir.
GRİP NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavide influenzaya yönelik antiviral ilaçlarımız mevcut. Bu ilaçlara ilk 48 saatte başlanması tedavide yüz güldürücü sonuçlar aldırır. Grip tedavisinde temel yaklaşım sıvı tedavisi, vitamin desteği ve istirahattir. Grip tedavisinde sanıldığı gibi antibiyotiklerin yeri yoktur.
AŞINIZI YAPTIRIN
Grip virüsüne karşı özellikle risk grubunda olanlar başta olmak üzere tüm toplumun her yıl grip aşısı yaptırması gerekiyor.
COVID aşıları da mutlaka yaptırılmalı, kapalı ortamlarda maske takılmalı, hijyen ve sosyal mesafe kurallarına uyulmaya devam edilmeli.
BOL SIVI ALIN
Grip tedavisinde hekimin verdiği ilaçları düzenli kullanın. Yatak istirahatini ihmal etmeyin. Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçları kullanmaya devam ederken bol su için. Meyve suları, ıhlamur gibi bitkisel çaylar, ayran, çorba gibi sulu gıdaları tercih edin.
İLK BELİRTİLER
Gribin ilk belirtileri üşüme hissi, titreme, terleme ve 38 dereceyi geçen yüksek ateştir. Hastada yüksek ateşin yanı sıra baş ağrısı, vücut ve kas ağrıları, hâlsizlik, yorgunluk görülür. Bazen boğazda ağrı ve yanma, karın ağrısı gibi şikâyetler de ortaya çıkabilir. Tedavisi gecikirse bu yakınmalara inatçı ve kuru öksürük; yoğun öksürüğe bağlı kusma eklenebilir. Burun ağrısı ve burun tıkanıklığı bu tabloya eşlik edebilir.
BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİN
Tüm solunum yolu enfeksiyonlarında olduğu gibi nezle ve gripten de korunmanın ilk yolu bağışıklık sistemini güçlü tutmaktır. Bunun için sağlıklı beslenmeye, yeterli uyumaya, düzenli spor yapmaya, sigaradan ve sigaralı ortamlardan uzak durmaya özen gösterin. Çok kolay bulaşabilen nezle ve gribe karşı kişisel korunma önlemleri alın. Hasta olan kişilere yaklaşmayın. Maske-hijyen-mesafe kurallarına uyun. Hasta kişilerin dokunduğu eşyaları kullanmayın ya da bu eşyalarla temas ettiğinize ellerinizi yıkayın.
