Giriş
Hayat sürprizlerle dolu. Finansal bir acil durum ortaya çıkınca “Eyvah birikimim yok” düşüncesi endişe verebilir... “Para nereye gidiyor anlamıyorum!”, “Ne yapsam bir türlü biriktiremiyorum” diyorsanız, gelin bugün bu durumu değiştirelim.
Geçmişte finansal hatalarınız olmuş olabilir, hepimiz insanız. Bunu aşın. Kişileri, olayları suçlamak, söylenmek yerine, ilerlemeye ve finansal durumunuzu kontrol etmeye odaklanın. Finansal geleceğinize yön vermek için hazırsanız başlıyoruz.
1- NEREDE DURDUĞUNU GÖR
Mevcut finansal durumunuzu daha iyi anlamak için net varlığınızı hesaplayın. İlk olarak, varlıklarınızı listeleyin. Ev, nakit para, tarla… Daha sonra tüm borçlarınızı yazın. İhtiyaç, araba kredisi, kredi kartı borçları, el borcu ne varsa… Elinizdekilerin toplamından, borçlarınızı çıkardığınızda net varlığınızı göreceksiniz. Örnek: Toplam varlıklar 150 bin lira - toplam borç 50 bin lira=100 bin lira. Bu durumda artıdasınız.
Nerede durduğunuzu keşfetmek sizi şaşırtabilir. Net varlığınız artı ise harika. Eğer negatifse, yalnız değilsiniz. Bu borç bir gecede oluşmadı, bir gecede yok olmayacak. Hemen ‘Borç kapatma modu’na geçin. Yeni borç yapmadan, gelirinizin bir kısmını ayırıp borç azaltmakta kullanın.
2- BU NOKTAYA NASIL GELDİN?
Nerede durduğunuzu gördükten sonra, bu noktaya nasıl geldiğinizi anlayın. Harcama alışkanlıklarınızın derinine inin. Acaba gerektiğinden fazla mı harcıyorsunuz? ÇÖZÜM: Bütçe yapmak. Tasarruf alanlarını belirleyin, kendinize limit koyun ve bu plana uyun.
3- ‘ACİL DURUM FONU’ OLUŞTUR
Bir kenarda biriktirdiğiniz bu para, yolunuza çıkan acil durumlara karşı ilk finansal savunma hattınız. Hedef; üç veya altı aylık zorunlu giderleriniz kadar parayı biriktirmek. Siz ilk 500 TL, 1000 TL’yi biriktirerek başlayın. Motive olun. Bu size rahat nefes aldırır.
4- BORÇLARI ÖDE
Yüklü miktarda borcunuz varsa, yapmanız gerekenler.
- LİSTE: Tek tek nerelere borcunuz olduğunu listeleyin. Kredi, kredi kartı, elden borç…
- FAİZ: En yüksek faizli borcu listenin en tepesine yazın.
- KÜÇÜK ADIM: En küçük borcu kapatıp kendinizi kutlayın.
- YENİ BORÇ: Borç bitene kadar yeni borç/taksit yapmayın.
- BORÇLA BORÇ: Borçla borç kapatmaya çalışmayın.
- KAKTÜS MODU: Sadece ihtiyaçlarınıza harcama yaptığınız, ‘Kaktüs modu’na geçin.
- EK GELİR: Gerekli durumda ek gelir sağlamaya çalışın.
- ZOR KARAR: Gerekirse bir varlığınızı satın, huzurunuz şeylerden daha önemli sonra yerine koyarsınız.
- DESTEK ÜNİTESİ: Size destek olacak, moral verecek “Sen başarırsın” diyeceklerden destek ünitesi kurun. (Not: Çevrenizde yoksa ben olurum.)
5- OYUNLAŞTIR
Geliriniz elinize geçtiği gibi belirli bir miktarı birikime ayırın. 50 TL, 100 TL, bütçenize nasıl uygunsa… Bu para ayrı hesapta olsun, unutun.
6- CESARET
Ne olursa olsun, cesaretinizin kırılmasına izin vermeyin ve ‘Ben yapamam, imkansız bu’ deyip bırakmayın. Bunun yerine, planınıza bağlı kalın, birikime devam edin ve paranızın zaman içinde büyümesini izleyin.
İMKANIN SINIRLARI
Yarın Istanbul'un fethinin 567’nci yıldönümü. Fatih Sultan Mehmet’in cesaretle, imkansızlıkla baş etme konusunda sevdiğim bir sözü var, paylaşmak istedim: “Imkanın sınırlarını görmek için, imkansızı denemek lazım.”
BAŞARI HİKAYESİ
GİRİŞİMCİ ESMA
ESMA / 30 YAŞ / İSTANBUL
Özlem Hanım, çocukluğumdan beri çalışıyorum. Ama paramın hesabını yapmayı öğrenemedim ve para biriktiremedim. Senelerce bu şekilde gitti. Bir gün ‘Böyle olmayacak’ dedim ve banka hesabı açtım. Ailemle yaşıyorum, 60 bin lira biriktirdim.
Sonra sizi televizyonda gördüm ve her yerden takip etmeye başladım. Istek mi, ihtiyaç mı diye düşünmeyi öğrendim, yatırım yapmaya başladım. Sayenizde fark ettim ki benim kredi kartı ekstrem hep dolu, canım sıkılınca hep alışveriş yapıyormuşum. Harcamalarım ihtiyaç değilmiş.
Artık kredi kartı borcumun tamamını ödüyorum, bunun kredi notumu etkilediğini sizden öğrendim. Yeni bir karar aldım. ‘Canım sıkıldıkça harcamayacağım, ürün satmayı deneyeceğim.’ Bu arada kendi yaptığım kıyafetleri satmaya başladım, bugün ilk paramı kazandım. Hedefim kendimi geliştirip iş kurmak. Sizinle paylaşmak istedim. Teşekkür ederim.
ÖNCE SAĞLIK
SORU: Kendi işini yapan, iki çocuk sahibi bir anneyim. Bir süredir işlerim kötü, kendi evimizde yaşıyoruz ama dükkanın kirası, kredi kartı borcu ve krediler var. Iki aydır eksideyim. Ne tavsiyelerde bulunursunuz? l Sabiha
CEVAP: Çocuklarını Allah bağışlasın. Kendi evinin olması çok güzel. Gıda hariç tüm harcamaları durdur. Borçlarını ötele. Birikimin var mı? Varsa bu dönemde kullanmaya başlayabilirsin. Önce sağlık ve huzur şart, huzurumuz kaçarsa bağışıklık sistemi çöker.
