Cimri değil, tutumlu

Küçükken okulda ‘Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası‘ boyunca tasarruf ve yerli malı üzerine öğretmenlerimizin öğrettiklerini, okuduğunuz şiirleri, yazdığınız kompozisyonları hatırlıyor musunuz?

Ne zaman?

Kendine yeten ülke olmada önemli bir kilometre taşı olan ve 1923’te Atatürk’ün başkanlığındaki İzmir İktisat Kongresi’nde başlatılan yerli malı üretilmesi ve kullanılması kararı, Türkiye’deki tüm okullarda 12-18 Aralık’ta her sene kutlanan ‘Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası’ ile başta çocuklar olmak üzere toplumda önemli bir farkındalık yaratılıyor.

Faydası

Ülkemizin ekonomisini sağlam temellere oturtacak yerli malı üretimi, tüketimi ve tasarruf konularında bilinç oluşturmak için en önemli adres okullar. Çocuklar bizim geleceğimiz, onlardan başlayarak bu bilinci ülkemize yaymalıyız.

Bilinçli çocuklar

Elindeki kaynakları (harçlık, kalem, kıyafet...) verimli kullanan çocuk büyüyünce de bu alışkanlığını devam ettiriyor. Parasını da hayatını da yönetiyor. Neyin istek neyin ihtiyaç olduğunu anlatırsak çocuklarımız da harçlıklarını yönetmesini öğrenir.

Tutumluluk nedir?

Cimrilik DEĞİLDİR. Bilinçli tüketici olmak, sahip olduklarınızı doğru kullanmak, harcarken çevre baskısında kalmamak, ‘reklamda gördük’ diye bizim olmayan paraları harcayıp kartlara borçlanmamak, bugünü doyasıya yaşarken yarını planlamak… İsraf değil tutumluluk zamanı.

Sakinleştirici

‘Tüketim ile kendini sakinleştirme‘ diye yeni bir kavram var. Özellikle Y kuşağı dediğimiz 20-40 yaş arası gençlerimiz arasında bunu uygulayanlar çoğunlukta. Yetişkinlik sorumluluklarından kaçıp, tüketim sakinleştirmesi arkasına gizlenmeyelim. Hayat tek ve bize bahşedilmiş en değerli şey. Her şeyi dengede tüketelim.

Gıdadan tasarruf edilir mi?

SORU: Biz karı koca birçok konuda tasarrufluyuz ancak market masrafımız çevremizdeki ailelere göre yüksek. Nasıl kontrol edebiliriz bu durumu? l Bahar

CEVAP: Gıda deyince akan sular durmalı tabii. Gıda demek hayat enerjisi demek ama her tüketilen faydalı değil ki. Pandemide evde geçirdiğimiz vakit artınca abur cubur tüketimi çok arttı. Gıda tasarrufu için:

• Dengeli yemek planı yapın. Kaplarla saklayın. Çok çeşit yapıyoruz.
• Malzemelerinizi evirin, atmayın. Dünya gıdasının 1/3 ü israf ediliyor.
• Market ve sipariş öncesi LİSTE yapın. Büyük market arabası yüzde 20 daha fazla alışveriş ettiriyor.
• Tüm marketlerin özellikle HALK GÜNLERİNİ takip edin.
• Bazı ürünler indirimde diye gereksiz miktarda almayın (özellikle bozulabilecek yiyecek gibi bir ürünleri).
• 10 SANİYE KURALI Alışveriş yaparken ürün ile konuşun: Sen İstek misin, İhtiyaç mı?
• Alışveriş bitiminde market fişini kontrol edin (çok ürün aldığınızda fark etmiyorsunuz, kasalarda bazı ürünler iki defa geçmiş olabiliyor).
• İnternet üzerinden tek tıkla sipariş verirken 'gelsin cipsler, çikolatalar’ demeyin!
• Dengeli beslenmeye özen gösterin. Bağışıklığınızı güçlü tutun.

Çekirdekten öğretmek

SORU: Yedi ve dokuz yaşlarında iki çocuğum var. İkisi de karne parası, bayram harçlığı ellerine geçen parayı hemen harcamak istiyorlar. Onlara tutumlu olmayı nasıl öğretirim? l Kemal

CEVAP: Bireyin para eğitimi ailede başlar, onlar sizden duyduklarını değil, gördüklerini uygularlar. En güzel eğitim de uygulamalı eğitim. Birlikte hedef belirleyin. Bisiklet, oyuncak… Liste yapsın ve en çok istediğini tepeye koysun. İkisine de düzenli olarak haftalık harçlık ver. Hedefleri için birikimlerini kumbaraya koysunlar. Eve ne kadar su, elektrik faturası geliyor ailece ayda bir toplanın konuşun. Evde uygulayacakları tasarruflarla, faturalarda azalan tutarın onların kumbarasına gideceğini söyleyin.

Başarı hikayesi

Girişimci Umay

Umay / Muğla / 35 yaş

Vaktin birinde arkadaşım işyerinin kütüphanesinden getirmişti kitabınızı. Tasarruftan, birikime, yatırımdan riske kadar kitapta ne varsa uyguladım. Anlamadığım yeri size sordum, hep cevap aldım. Ben memurum. Sabit maaşla çalışanlar risk almaya çekinir. Çok planlı hareket edip öngörülerimizi gerçekçi tuttuk. İlk fırsatta elimizdeki parayla ev depozitosu ödeyip krediyle ufacık bir ev aldık.

Onu öderken bir fırsat çıktı, sizin risk analiziniz doğrultusunda çok dikkatlice hareket edip bir arsa aldık. Taşındık ve o evi satıp başka şehirde, çok şükür benim hayalim olan bahçeli, müstakil, kedili köpekli bir hayat yaşayabileceğimiz bir ev aldık ki eylülde son kredisi de bitiyor. İki yıl önce nakit parayla arabamızı da aldık, çok şükür o da bize yetiyor.

‘Birikim de yaptık’

Pandemi döneminde yaşadığımız zorluklar sebebiyle eşim istifa etmek durumunda kaldı. Zamanında akıllıca yaptığımız birikim ve yatırımların meyvesini bu kararı alırken topladık. Ben zaten yıllardır sirke yapıyor, hem içiyor hem eşe dosta dağıtıyordum. Dedim ki en iyi bildiğimiz iş sirke yapmak. Eşim artık memur olmadığı için vergi muafiyetine başvurdu ve kabul edildi.

Instagram’da sayfa açtık. O arada online eğitim aldık. Ürünlerimiz beğeniliyor, çok şükür, çok mutluyuz, üretkeniz, insanlığa fayda sağlayacağımıza inancımız tam. Parayla ilişkimizi sayenizde çok doğru bir frekansta tuttuk. Hep bütçe yaptık. İşte böyle bir başarı hikayesi bizimkisi.