Giriş
Ömür uzadı, artık 50 yaşındakiler genç, 60’lar orta yaş , 70’ler ‘yaş almış’, 85+ yaşlı sayılıyor. Emeklilikten sonra koca bir hayat var ve o dönemde şimdiki gelirinizin en az yüzde 80’i kadar paraya ihtiyacınız olacak. Sağlık, geçim, torunlar… Peki nereden gelecek bu para? İşte size birkaç ipucu.
Yıllarca emek verdiniz, çalıştınız. Emeklilik sizin hakkınız. Ancak emeklilik dönemindeki GELİR/GİDER dengenizi iyi ayarlayın ki bu dönemi rahat ve huzurlu geçirin. ‘Allah uzun ömür versin’ deriz ya hani, yapılan araştırmalar gösteriyor ki ortalama ömür de gittikçe uzuyor. Bu da hazırlık gerektiriyor.
GİDER: Emekli olduğunuz zaman çocuklarınız büyümüş, kendi hayatlarını kurmuş oluyorlar. Ev aldıysanız o zamana kadar ev borcunuzu ödemiş oluyorsunuz. Çocuklarınızın eğitimi, servisi, işe ulaşımınız gibi masraflar artık yok derken yeni masraflar başlıyor. Sağlık harcamaları, sosyal faaliyetlere yapılan ödemeler artıyor. Giderler aslında şekil değiştiriyor, tutar olarak pek de değişmiyor.
SAĞLIK/BAKIM: Bakım masrafı önemli. Örneğin Alzheimer hastalığı ileriki yaşlarda görülen bir hastalık olsa da, dünya nüfusunun yaşlanması sebebiyle sayısı gün geçtikçe artıyor. Türkiye’de 600 bin ile 1 milyon arası olduğu tahmin ediliyor.
GENÇLER DİKKAT!
Anne-babanızın birikmişine el atmayın. Onların ileride bu paraya ihtiyacı olacak. Kendi borcunuzu, geçiminizi, sorunlarınızı anne-babaya yüklemeyin.
ÇOCUKLARA YÜKLENMEYİN
Anneler-babalar, çocuklarınızdan size bakmalarını istememeye çalışın. Finansal anlamda ne onların size ihtiyacı olsun ne de sizin onlara.
NASIL HAZIRLANMALI?
20’Lİ YAŞLARDA Aylık gelirinizin en az yüzde 10’unu, ailenizle yaşıyorsanız yüzde 25’ini biriktirin. Hedefiniz için de, emeklilik için de biriktirin. İleriki yıllarınızı güvence altına almaya erkenden başlayın. Bireysel Emeklilik Sistemi’ne geçin. Siz çalışırken paranız da çalışsın. En az 10 yıl ödeme ile 56 yaşınızı tamamladığınızda bu paranın ister tamamını alırsınız, ister aylık maaş olarak kullanırsınız.
40’LI YAŞLARDA Emeklilik için biriktirmeye şu an başlayın. Bu yaşlarda takribi olarak emeklilik dönemi için şu anki yıllık gelirinizin iki katı kadar biriktirmek için plan yapın.
50’Lİ YAŞLARDA Kazancınız belli, huzurlu bir gelecek için yıllık gelirinizin dört katı kadar birikiminizin (gayrimenkul dahil değil) olması size güç verir.
60’LI YAŞLARDA Bu dönemde, ‘özgürlük ve finansal özgürlük’, muhtaç olmama, yeterlilik duygusu artıyor. Hayatın tadını çıkarın, yaşamın içinde olun.
5 TAVSİYE
- 1. Siz paranızı yönetin, o sizi yönetmesin.
- 2. Paranızı korumak, onu kazanmak kadar önemli. Buna vakit, emek ayırın.
- 3. Para ile ilgili düşünceleriniz, sözleriniz, hareketleriniz uyum içinde olsun.
- 4. Geleceğinizi planlayın, işi tesadüflere bırakmayın.
- 5. Kendi kıymetinizin ‘kazancınızla’ belirlenmediğini anladığınızda, finansal anlamda kuş kadar hafif ve özgürsünüz demektir.
MUTLU EMEKLİLER; BAHRİYE VE BAYRAM
Kayınvalidem Bahriye Hanım emekli öğretmen ve kayınpederim Bayram Bey ise Devlet Su İşleri'nden emekli. En sevdikleri şey belediye korosuna gidip şarkı söylemek veya öğretmen evinde zaman geçirmek. İkisi de hayatları boyunca tasarruf etmiş, ihtiyaçları için harcayıp ilerisi için biriktirmişler.
Kendilerine emeklilik dönemine nasıl hazırlandıklarını sordum. Cevapları, “İstek ve ihtiyacı ayırıp, para harcama önceliğimizi ihtiyaçlara verdik” oldu. Başları dik, kendi kendilerine yetiyorlar, torunlarına da istedikleri zaman istedikleri kadar harçlık verebiliyorlar. Herkese böyle bir emeklilik dilerim.
ARAŞTIRMA
Bilim insanları ‘insanlar gelecek için nasıl biriktirir?’ diye araştırmış. Kendi yaşlı versiyonlarını üç boyutlu olarak gören insanlar gelecek için para biriktirme konusunda daha motive oluyor ve hedeflerine ulaşıyorlar. Hadi siz de hemen şimdi başlayın.
