Giriş
Türkiye olarak tek yürek olduk, büyük bir acı yaşıyoruz. Allah ülkemize ve bu felakette etkilenen herkese kuvvet ve sabır versin. Deprem içinde olmayanların yüreğinde acı, içinde yaşadığı sıcak yuvadan ötürü suçluluk, hayat devam ettiği içinde kafasında bir sürü soru var. Bir tanesi de acaba hangi sigortayı yaptırmalı, ne kadar ödeniyor?
DASK YAPTIRMA ORANI YÜZDE 55-60
1999 depremi sonrasında devletimizin aldığı önlemlerden DASK yani afet sigortası yaptıranların sayısı artmakla beraber Türkiye’de ev sahibi olup da bunu yaptıranların oranı halen yüzde 55-60 arasında dolaşıyor.
SORUMLULUK BİZDE
En bilinçli olup sigorta yaptıranlarımız bile bazen tembellik edip, işi acentesine ya da sigorta şirketine veriyor ve dönüp bakmıyor. İşte size üzerinde düşünmemiz, çok dikkatli değerlendirmemiz gereken 4 sigorta konusu.
4 SEÇENEK
Hayatımızın neredeyse her bölümünü sigortalayabiliriz. Ancak her tür kapsam her kişi için doğru değildir. Tüm bu başlıkları kendi ihtiyaçlarımız doğrultusunda enine boyuna düşünmemiz gerek.
1- HAYAT SİGORTASI: Ailemizin geçimi, biz bu dünyadan ayrılsak da devam edebilmeli. Özellikle borç veya kredi varsa borçlarımızı kapatmak için hayat sigortası ayrıca çok önemli. Borç Varsa: Borcunuz kadar hayat sigortası olmalı. Zaten ev kredisi alırken banka bunu sizden ister... Ama diyelim borcunuz aileye arkadaşa var, o zaman muhakkak kendi inisiyatifinizle yapın. Borç Yoksa: Size bir şey olsa, ailenizin geçimi için kaç sene süreyle kaç para lazım? Bir kişinin 5 yıllık kazancı hayat kaybı ya da sakatlığa karşı sigortalanırsa kendisi ve ailesi bu gelirin kaybedilmesine sebep olan bir duruma adapte olabilmek için en azından 5 yıl kazanıyor. Türkiye Sigorta Birliği (TSB) 2021 yılı içinde hayat sigortalarında 5 milyar liranın üzerinde bir hasar ödemesi gerçekleştiğini raporladı.
2- SAĞLIK SİGORTASI: Kendimiz, varsa eşimiz veya çocuklarımız için tıbbi masrafları karşılayacak özel sağlık sigortası ile beklenmedik sağlık harcamalarına daha hazır olmak mümkün. Sigortalı olarak çalışmak çok önemli. Türkiye’de girişimci sayısı da her geçen gün artıyor ve en fazla ihmal ettikleri giderleri sigorta ödemeleri olabiliyor. Aman dikkat.
3- EV SİGORTASI: Evimizi ve değerli eşyalarımızı kapsayan DASK+konut sigortası. DASK zaten zorunlu ama DASK arsa payı arındırılmış bir bina inşaat maliyeti sigortası, bunu unutmamak gerekir. Hem konut inşaatımızın DASK’ın kapsamının üzerinde olan kısmını hem de içindeki eşyalarımızın değerini (bunların DASK ile hiç alakası yok) düşünmemiz gerek.
4- ARAÇ SİGORTASI: Arabamızı korumak için trafik sigortası+kasko sigortalarında bile yüzde 100’ü yakalayabilmiş değiliz. Belki en tecrübeli olduğumuz sigorta alanı ancak bu konuda bile araştırarak öğreneceklerimiz var.
DASK HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER
KİM ALACAK?
Devlet, konut sahiplerini zorla otomatik sigortalı yapmıyor. Konut sahiplerinin sigorta için başvuru yapıp prim ödemesi gerekiyor. Ancak alım satım ve elektrik ile su aboneliği yaptırırken sigorta zorunlu olduğundan yaptırmak gerekiyor. Süresi ise 1 yıl. Bu 1 sene sonunda yenileyip yenilememe kararı yine konut sahiplerine ait.
NASIL ALACAK?
Deprem sonrasında poliçe ve hasara neden olan depremin bilgileri ile ALO DASK 125’in aranması gerekiyor. Belge olarak ise hak sahibine ait kimlik fotokopisi ve güncel tapu evrakı gerekiyor. Sigorta poliçenizi kaybetseniz veya zarar görse bile vereceğiniz bilgilerle poliçeye erişmek mümkün. Tazminat tutarının kesinleşmesi ve evrakın tamamlanmasının ardından tazminat ödemeleri en geç 1 ay içerisinde yapılıyor.
KAÇ PARA ALACAK?
Binası zarar görenlere ödenecek birim fiyatı son olarak 25 Kasım 2022’de açıklanmıştı. Zorunlu Deprem Sigortası yaptıran ve depremde evleri hasar gören kişiler metrekare başına 3 bin 16 lira tazminat alacak. Buna göre evi 100 metrekare olan birisinin alacağı tazminat miktarı 301 bin 600 lira olacak.
NEYİ KAPSAMIYOR?
DASK basit tarifi ile binanın sadece duvarlarının, kapılarının, pencerelerinin yeniden inşa maliyetini karşılamak için tasarlanmış. Arsa hâlâ malikin elinde olduğu için evin satılacak fiyatı ile karşılaştırılması yanlış. Evin içindeki eşyalar ise hiç konusu değil.
DEPREMZEDELERİN KREDİ VE SİGORTA HAKLARI NEDİR?
Bu konuda herkes çalışıyor. Bankalar arasında da uygulamada çeşitli farklılıklar var. Konut kredisi devam eden ama yıkılmış binalarda kredi açısından bakıldığında 2 durum var.
1- VEFAT: Kredi ile alınmış olan bina yıkılmış ve kredi borçlusu hayatını kaybetmiş. Bu durumda kredi hayat poliçesi devreye giriyor ve kredi bu hayat sigortasının tazminatı ile kapatılıyor.
2- HAYATTA: Bina yıkılmış ama borçlu hayatta, bu durumda bankalar arasında uygulama farkları var.
- A) Kredi dosyasını oluştururken bankanın depreme karşı DASK ve özel bir konut sigortası varsa ve deprem teminatı ile krediyi sigorta güvencesine almış olması durumunda, kredi sigorta tarafından kapatıldığı için depremzedenin bankaya bir ödeme yapması gerekmiyor.
- B) Sadece DASK var ve Konut Sigortası yoksa bu durum zor. Deprem sigortası bedeli, ücret ve metrekare değeri çarpılarak hesaplanıyor. Betonarme yapıda her metrekare için 3 bin 16 TL, diğer yapılar kategorisindeyse 2 bin 80 TL olarak belirlendi. 100 metrekare bir daire için, hak sahipleri yaklaşık 300 bin liralık tazminat alabilecek. Sigortanın karşılayacağı hasar tavanı 640 bin TL üzerini borçlu bankaya ödemeli. Bu örneklerde son durumda olan vatandaşlarımız için tüm bankalar seferber olmuş durumda. Nasıl bir yol izlenerek nasıl bir imkan sağlanabilir tartışıyorlar. Ortam şu anda çok gri olduğundan açıklamayı beklemek gerek.
