Hangi yaşta ne yapmalı?

Sağlıklı finansal alışkanlıklar kazanıp ‘Finansal İyilik Hali’ne kavuşmak için her yaşta öncelikler farklı. Hazırsanız başlıyoruz...

20’ler

Bu yaşlarda finansal becerilerini geliştirip birikim, yatırım yaptığında 30'larında, 40'larında, 50'lerinde ve ötesinde kendine teşekkür edeceksin.

HARCAMALARINI YAZ: ‘Benim harcamalarım aklımda yazılı’ deme. Yazılmayan şey uçar gider. Uygulamam Moneye’yi indir harcamalarını takip et.

BÜTÇE YAP: Gelirin, giderlerin ne kadar? Bütçe sana paranın nereye gideceğine karar verme gücü verir.

HEDEF KOY: Net, somut, uygulanabilir hedeflerin sonuca ulaşma olasılığı çok daha yüksek. Örnek: Almak istediğim araba için 20 bin TL peşinat biriktireceğim.

BİRİKİME BAŞLA: Finansal hedefin ve bütçen doğrultusunda her ay ne kadar para biriktirebilirsin hesapla. Gelirin eline geçtiği gibi otomatik olarak biriktir.

DÜRTÜSEL HARCAMALARA ‘DUR’ DE: Bir şey satın almadan önce senin için istek mi ihtiyaç mı olduğunu düşün. Sırf karşına reklam çıktı diye para harcama. Kredi kartını doğru kullan.

PARANI ÇALIŞTIR: Yatırıma başla. Hisse senedi, altın, dolar, Euro, kripto para, vadeli mevduat… “Ben anlamam’’ deme. Araştır, öğren.

30’lar

Para konusunda 20’li yaşlara göre daha deneyimlisin. Belki finansal hataların, pişmanlıkların var ancak biz soruna değil, çözüme odaklanıyoruz.

ACİL DURUM FONU: Beklenmedik durumlara karşı en az üç aylık zaruri giderlerin kadar parayı biriktir. Nakit, kolay ulaşılabilir olsun.

‘EV’LEN: İş güç oturmuş, aile kurmuş olabilirsin. Gelirine güveniyorsan elindeki birikimi ev peşinatı olarak değerlendirip kendi evini alabilirsin. Doğru yer, zaman ve fiyatta alınmış ev gibisi yok. Ancak, eve, muhite aşık oldun diye bütçeni aşan ev alma. Aylık kredi ödemen gelirinin yüzde 40’ını geçmesin.

DOĞRU BORÇLAN: Değeri artan şeyler için borçlan ki finansal huzurun kaçmasın. Örnek: Eğitim, doğru yer ve zamanda alınmış ev, arsa, tarla…

EMEKLİLİĞİ DÜŞÜN: Gelecek için hemen bugün birikime başla. “Daha çok var” deme. Emeklilik dönemindeki birikimin zamanın gücünden yararlansın.

GÜVENCEYE AL: Sigorta ihtiyaç anında satın alınamayan tek şey. Çocuklarının eğitimini, geleceğini, evini, arabanı, sağlığını finansal güvenceye al.

40’lar

Finansal başarı bir gecede gelmez. Zamana ihtiyaç var. Planlama yapmak ve planların doğru zamanda uygulanması gerekir.

EMEKLİLİK İÇİN BİRİKTİR: Çocukların ihtiyaçları, kendi masrafların derken her şey üst üste gelir. Buna rağmen emeklilik yıllarınız için birikim yapmak ilk hedefin olmalı. Bu yaşlarda yıllık gelirinin üç katı kadar birikiminin olması emeklilik yıllarında finansal huzurunun yerinde olmasını sağlar.

PARANI DEĞERLENDİR: Biriktirmek yetmez. Biriktirdiğin para çalışıp kendi kendine de büyüyebilmeli.

ACİL DURUM FONU: 40’lı yaşlar kazancının en yüksek olduğu yaşlar. Ancak buna güvenip olması gereken en az 6 aylık zaruri giderlerin kadar birikimi ihmal etme.

KART BORCUNUN TAMAMINI ÖDE: 40’lı yaşlarda finansal sorumluluklarının artması, mutfak harcamaları, çocukların eğitimi, ev kredisi ödemesi derken kredi kartlarıyla borç sarmalına girme. Ekstre borcunun tamamını ya da asgari tutardan mümkün olduğunca fazlasını düzenli olarak öde.

50’ler

Kariyerin net, kazancın ortada, çocuklar büyüdü. Artık kendine ayıracağın zamanın da yavaş yavaş arttığı yaşlardasın.

EMEKLİLİK DÖNEMİ YAKIN: Eğer emeklilik birikiminin yeterli olup olmayacağı konusunda kaygın varsa, ek iş bulabilirsin veya uygun riskli yatırımları düşün.

BİRİKİMİ DÖNÜŞTÜR: Birikimde hedefini tutturduysan, en az üç aylık acil durum fonunu 1-2 yıllık hedefe çevirebilirsin. Böylelikle, karşına çıkabilecek herhangi bir acil durumun emeklilik birikimine dokunmasını engelleyebilirsin.

BORÇLARI KAPAT: Borç kapatma planını yap. Esneyebilecek olan zaaf harcamalarından kısıp, borç kapatma planına ekstra katkı yap. Ve daha da önemlisi emeklilik yıllarındaki huzurun için daha fazla borç yapmaktan uzak dur.

60’lar

Bu yaşlarda paranızla risk almayın. Pek kimseye de borç vermeyin, torunlarınızı şımartın. Ömür uzadı, 60'lar genç kız, delikanlı... Sağlıklı her anın tadını çıkarın. Finansal özgürlüğünüz yoksa zor karar anı gelmiş demektir. Elinizdeki bir varlığı satın ve 20-30 senelik bir planlama dahilinde harcayın. Vermek, verebilmek esas zenginliğin anahtarıdır.

70-80

Ne güzel bu yaşa kadar gerekli tüm birikimleri yaptınız, çocuklarınıza veya kimseye muhtaç değilsiniz. Tebrik ediyorum. Eğer finansal özgür değilseniz bir varlığınızı satabilirsiniz veya çocuklarınıza yük olmak istemiyorsanız yaşam stilinizi sadeleştirebilirsiniz.