Giriş
Borç, birikim, kredi kartı limiti... Altın mı alsam dolar mı? Siz yeter ki sorun. Bu haftayı sizden gelen sorulara verdiğim cevaplara ayırdım.
EV ALSAM MI?
SORU: 29 yaşında, bekarım. Ailemle yaşıyorum ama artık kendi düzenime geçmek istiyorum. 50 bin TL değerinde arabam ve 50 bin TL birikimim var. Borcum yok. 1000 TL üzerinde kiraya çıkmak veya hiç istemediğim halde kredi kullanıp borçlanarak 200 bin TL değerinde ev almak arasında kaldım. İşin içinden çıkamıyorum. ■ Doruk
CEVAP: Ev almak en büyük satın alımlardan biri. ● Herhangi bir sorumluluğun yokken (evlilik, çocuk vs.) ev almak için rahat bir zamandasın. ● Peki borca girmek için işine güveniyor musun? ● Bir yandan da faizler yüksek. Kredilerin yıllık masraf dahil maliyeti yüzde 17 civarında. ● 100 bin TL peşin, 100 bin TL kredi, aylık yaklaşık 1700 TL kredi yükü demek. ● Kendini hazır hissetmiyorsan peşinat için birikime devam et. SON KARAR SENİN.
AKLINA YATSIN
SORU: 10 bin TL param var, kısa vadeli bir yatırım yapmak istiyorum. Altın ve dolar arasında kaldım, dolar artacak deniliyor ne yapmalıyım? ● Nimet
CEVAP: Herkes bir şey söylüyor. Önemli olan senin beklentilerin ve hedefin. Aklına yatmayan veya inanmadığın bir şeye paranı yatırma. Prensip gereği yatırım konusunda öneride bulunmuyorum. İsersen yarı yarıya alabilirsin. Not: Mevduat getirilerini de yabana atma.;
KREDİ NOTU YARASI
SORU: İki ayrı ihtiyaç kredimin toplamı 12 bin TL. Ödemede gecikince banka ihtarname gönderdi. Yapılandırma yapabiliriz diyorlar ama 7 bin TL civarı faizi gelecek. 90 gün sonrası avukata düşermiş. Yapılandırma borcunu kapattıktan sonra sicilim tekrar eski haline döner mi, yoksa ömür boyu yara olarak kalır mı? ● Sadi
CEVAP: Burada önemli olan borcunu yapılandırmadığın takdirde ödeyebilecek misin? Borcun avukata düşerse o zaman kredi notun sıfırlanır. Bu durum beş yıl boyunca kredi raporunda görünür. Bir daha kredi veya kredi kartı alman zorlaşır. Yapılandırma yaparsan kredi notun düşer ama sonrasında düzenli ödeme alışkanlığı ile zamanla yükseltebilirsin.;
KARAR VER
SORU: Borçlarımı ödeyemiyorum. Ne yapmalıyım? ● Hüseyin
CEVAP: Borçlarını azaltmak, sonra tamamen yok etmek için önce bir liste yap. ■ Her borcunu, faizini ve vadesini yaz. ■ En yüksek borcun olan banka ile görüşüp durumunu anlat. Sana sunulan çözüm önerilerini değerlendir. ■ Borç kapatmak için yapılacak en iyi şey ekstra gelir yaratmaktır. ■ Bazen ne yaparsak yapalım borçları kapatamayız. Hayatında birkaç ‘büyük değişim’ yap. ‘Zor karar’lar ver! Ya bir şey ‘sat’ ailenin yanına taşın ya da bir şeylerden feragat et. En önemli ‘karar’ harekete geçmek.
YILDA ALTI KEZ DEĞİŞTİREBİLİRSİN
SORU: Bireysel emeklilik sisteminde bazı yatırım fonlarını seçiyoruz. Bu seçtiğimiz yatırım fonu ve riskten dolayı birikimlerin beş yıl sonunda erime ihtimali var mı? ● Gülten
CEVAP: Evet bu ihtimal var. Ama bundan korunmak da mümkün. Bunun için fon tercihini yılda altı kere değiştirebilirsin. Bir de, BES şirketini ara, sor, danış. Kendin de araştırma yapabilirsin. Bu hakkını kullan.
