Giriş
Kadınların üçte biri hayatlarının farklı dönemlerinde eşlerinden, ailelerinden, iş yerlerinden, çocuklarından, arkadaşlarından ve hatta finansal sistemden ekonomik şiddete maruz kalabiliyor.
NEDİR?
Ekonomik şiddet, farklı aktörler tarafından farklı biçimlerde uygulanan bir güç baskısı.
NEDEN?
Bazen çok sevdiklerimiz veya bizi çok sevenler bile bilinçli veya bilinçsiz olarak kadına ekonomik anlamda şiddet uygulayabiliyor. Bunun farkında olmak, kadına yapılan ayrımcılığa dikkat çekmek üzere bu alandaki yapılan bazı davranışları paylaşmak isterim. Bunların her biriyle ilgili birebir onlarca örnek gördüm. Hepsi çok üzücü ama gerçek ve devam ediyor.
AMAÇ
Kadına ekonomik şiddet, kadının bireysel gücünü kısıtlayan ve onu finansal anlamda bağımlı hale getiren bir sistem. Bu konunun farkındalıkla ele alınması ve kadınların ekonomik bağımsızlığını destekleyecek yapıların oluşturulması şart. Toplum olarak ekonomik şiddeti tanımalı, bu konuda bilinçli hareket etmeli ve kadının finansal güvencesini destekleyen adımlar atmalıyız.
Kız babaları, anneleri, hala, yenge, teyze, amca, dayı, dede, anneanne, babaanneler... Kızlarımıza sahip çıkalım.
İŞ YERİ KAYNAKLI
* Kadınların erkeklere göre daha az maaş alması.
* Kadınların terfi ve zam taleplerinin görmezden gelinmesi.
YETİŞKİN ÇOCUK KAYNAKLI
* ’İş kuracağım, para ver’ ya da ‘Borç aldım, öde’ baskısı.
* ’Evi/arabayı üstümüze yap’ talebi.
* Kadının geleceğinin finansal güvencesinin elinden alınması.
* Evin ipotek edilmesi gibi mali risklerin dayatılması.
ARKADAŞ KAYNAKLI
* Kadın arkadaşların kefil olmaya zorlanması.
BANKA/YATIRIMCI KAYNAKLI
* Bankalar ve yatırım fonlarının kadınlara kredi ya da finansman sağlama konusunda çekimser davranması.
EŞ KAYNAKLI
* Kimi durumlarda eş, eşini maddiyata bağımlı ederek (onu paranın satın alabileceği şeylere yönlendirip) onun çalışmasına engel olup, ekonomik anlamda ‘yaşam stiline’ bağımlı hale getirebiliyor.
* Finansal aldatma vakalarında, eş gizli borçlanmalar yapabiliyor.
* Eş para vermeyerek kontrolü elinde tutabiliyor.
* Kadının kendi ailesine para vermesine izin verilmeyebiliyor.
* Eş, aile parası ile geçinerek kendisi sorumluluk almaktan kaçınabiliyor.
* Kadın, tüm finansal işleri tek başına yürütmek zorunda kalabiliyor.
* Bağımlı bir eş, kripto ya da kumar gibi riskli alanlarda sürekli para kaybedip, eşinden gizleyebiliyor.
* Eş, karısına sağlık sigortası ya da bireysel emeklilik gibi güvence sistemlerini devreye sokmayabiliyor.
* Kadının kefil olması için baskı uygulanabiliyor.
* Eş vefat ettiğinde hiç bilinmeyen bir borç kalabiliyor.
AİLE KAYNAKLI
* Genç kız büyürken, sevdiği kariyeri seçmesine izin verilmiyor.
* “Sen anlamazsın, abin halleder” diyerek finansal konulara dahil edilmiyor.
* Evlilik sonrasında anne ve babalar “bize bakacaksın” şeklinde beklenti yaratabiliyor.
* Aile, çocukları arasında eşitlik adı altında, kadından kardeşlerine finansal destek vermesini talep edebiliyor.
* “Eşin zengin, bize de yardım et” şeklinde baskı uygulanıyor.
* Aile, ev veya borç çektirme yoluyla kadını ekonomik yükte yalnız bırakabiliyor.
KAYINVALİDE/KAYINPEDER KAYNAKLI
* Manipülasyon yoluyla kararlarına müdahale ediliyor.
* Gelinler arasında kıyaslama yapılarak maddi anlamda baskı kuruluyor.
* Kadının ekonomik özgürlüğünü sınırlayacak hizmet beklentileri.
YAPAY ZEKA ALGORİTMASI KAYNAKLI
* Yapay zeka algoritmalarının kredi ve finansal karar mekanizmalarında cinsiyetçi önyargılara sahip olması. (Apple kurucu ortağı Steve Wozniak’ın eşine daha düşük kredi kartı limiti çıkması olay olmuştu.)
KADINLARA ÖZEL
* Genç kız mısın? ‘Finansal bağımsızlığını’ önceliklendir. Bu hem kendine, hem ailene, hem çocuklarına, hem de toplumsal kaynakların kullanımına verebileceğin en güzel hediyelerden biridir.
NİŞANLILARA TAVSİYE
* Özellikle nişanlılık döneminde eşinizin para ile ilgili geçmişini, ailesiyle olan tutumlarını, temel değerlerini samimiyetle ve şeffaflıkla anlamaya çalışın.
* Hayat bize bahşedilmiş en değerli şey, hepimiz özgürüz ve toplumsal kurallar çerçevesinde istediğimiz gibi yaşayabiliriz. Ancak her türlü şiddet bir bireyin insan haklarının ihlal edilmesidir.
