Giriş
Bugün 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü.
Bu önemli gün, tasarrufun dünyamız, ülkeler ve biz bireyler için ne kadar önemli olduğunu vurgulamak amacıyla 1924’ten beri dünyada kutlanıyor.
Gelin bu işi enine boyuna konuşalım.
Bireyler ne yapmalı?
Tasarrufun temelinde kaynakları doğru kullanmak var, bu bizim geleceğe borcumuz.
Ancak ‘Haydi şimdi tasarruf yapalım’ deyince olmuyor.
Hedef, karar, inanç ve hareket gerek.
Bu, aileler, şirketler, ülkeler için de geçerli.
Para kolay kazanılmıyor.
Onu nasıl harcadığımız ise ne kadar kazandığımızdan daha önemli.
İşte burada doğru ve tasarruflu tercihler devreye giriyor.
Kullandığımız enerji, fazla alınıp bozulan yiyecekler, ‘Olmasa da olur’ dediğimiz alışverişlerle hem paramızı hem zamanımızı hem de kaynaklarımızı boşa harcıyoruz.
Bazı küçük alışkanlıklarımızı değiştirerek tasarruf yolunda emin adımlarla ilerleyebiliriz.
Türkiye’yi temsilen dünyadan seçilmiş 50 kadınla birlikte Asya ülkesi Bhutan’dayım. Bugün bir konuşma yapacağım. Konu, kadınların parayı yönetmesi, tasarrufa yönlenmesi için onlara yatırım yapmak, kredi/para vermek. Dağların arasındaki Bhutan’da 766 bin kişi yaşıyor. Dünyanın en acı yemeklerinin yapıldığı ve en mutlu ülkesi olarak biliniyor.
Ülke için
Tüm ülkeler ekonomik anlamda dengeli büyüme için vatandaşlarının yaptığı tasarruflara ihtiyaç duyar ve bu şekilde yatırım yapar.
Ekonominin sürdürülebilir şekilde büyümesi için sadece bizler değil, geleceğimiz olan çocuklarımızın, torunlarımızın ekonomik özgürlüğü için tasarruf şart.
Tasarruf nedir?
Kemer sıkmak değil, cimrilik hiç değildir.
İstek mi, ihtiyaç mı ayırabilmektir.
İhtiyacın olmayan ürün ve hizmetlerin farkında olmaktır.
Elektriği, doğalgazı, suyu gereği kadar kullanıp yaşam kaliteni düşürmeden gereksiz harcamaları kısmaktır.
Yalnızca tüketimi azaltmak değil, aynı zamanda verimliliği de artırmaktır.
Sürdürülebilirliktir.
Genimizde var
Büyüklerimiz tasarrufu bizden daha iyi beceriyorlardı belki ama şunu unutmayalım: Onların zamanında internet alışverişleri, kredi kartları, ‘şimdi sipariş ver, yarın kapında!’ gibi tüketimi kolaylaştıran etkenler yoktu.
Haydi gelin, bu tasarruf kasını beraberce geliştirelim.
Sonuçta bu bizim genlerimizde var.
Nasıl?
Dünya Tasarruf Bankaları Enstitüsü, Dünya Tasarruf Günü’nü ilan ederken bireylerin birikimlerini yastık altından çıkartıp bankada değerlendirmelerini amaçlamış.
Bunun gerçekleşmesi için bizlerin finansal okuryazarlık bilincine sahip olmamız gerekiyor.
Çünkü finansal konulardaki bilgi, beceri arttıkça adeta domino etkisi yaratıyor ve tasarruf davranışları oluşuyor.
Ben 10 senedir gece gündüz; yazılarımla, televizyon programlarımla, kendi girişimimle, 7 sene kurucu başkanlığını yaptığım Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) ile özel sektör ve kamuyu bir araya getirerek geliştirdiğimiz projelerle, finansal okuryazarlık ve tasarruf bilincinin toplum tabanına yayılması için çalışıyorum.
FODER
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği’nin (FODER) temel amacı ülkemizde finansal okuryazarlığın artırılarak tasarruf oranlarının yükselmesi.
Bütün dünya ülkelerinde de görülüyor ki finansal okuryazarlık oranı ne kadar artarsa tasarruf artışı da o kadar oluyor.
Evde komite
Evde tasarruf için birçok yöntem var.
Çok yazdım. Bunları kim uygulayacak?
İşte bunun için evde ‘tasarruf komitesi’ kurun.
Faturaları koyun önünüze.
Zamlar var biliyorum ancak hangi alanda, neler yapabilirsiniz bunu düşünün, harekete geçin.
***
SORU: 110 bin lira tutarında döviz ve altın birikimimiz var. Ailece gelirimiz 8 bin lira, almak istediğimiz ev 200 bin TL civarı. TOKİ’ye mi girsek, biriktirip mi alsak? Kredi kullanmak istemiyoruz.
● Ayşe
CEVAP: Birikiminiz muhteşem, tebrik ederim. Bu devirde bu kadar para biriktiren çifte az rastlıyorum. Faize duyarlısınız diye anlıyorum. Eğer kredi alıp faiz ödemek istemiyorsanız TOKİ bir alternatif. Katılım bankacılığı da başka bir alternatif. Eviniz şimdiden hayırlı olsun.
SORU: Önümüzdeki yıl BES’ten 50 bin lira civarında para alacağım. Üstüne biraz ekleyip 70 bin liralık araba alsam mı?
● Halit
CEVAP: Kendine en uygun arabayı seçtiğinden emin ol. Aracı neden istediğini, senin için önemli olan artıları belirle.
Arabanın piyasa değerini araştır. Satıcıya araç hakkında merak ettiklerini sormaktan çekinme ve tatmin edici cevaplar almaya çalış.
Ekspertiz servisine ya da tanıdık bir sanayi ustasına göstermeyi ihmal etme. Araç hasar sorgulamayı 5664’ten ya da e-devlet üzerinden yapabilirsin. Sigorta, vergi, park, köprü, benzin, bakım masraflarını yıllık bütçene eklemeyi de sakın unutma.
