Giriş
1942’nin sonlarından itibaren, Yahudi gazeteleri intikam çağrılarıyla doluydu. Varşova Gettosu ayaklanmasının liderlerinden Yitzhak Zuckerman, “intikam takıntısı olmayan bir Yahudi tanımadığını” açıkça ifade ediyordu. Fakat hayatta kalanların çok azı bu fantezi üzerinde hareket etti, bunun yerine hayatlarını ve topluluklarını yeniden inşa etmeye ve ölenleri anmaya odaklandılar. İsrailli tarihçi Dina Porat, Holokost’tan sağ kurtulan yaklaşık 200 veya 250 kişinin şiddetli intikam almaya çalıştığını ileri sürüyor.
Nakam, II. Dünya Savaşı sonrasında Almanlardan intikam almak amaçlı üç Yahudi militan tarafından kurulan 50 kişilik bir gruptur. Nakam, İbranice’de intikam anlamına geliyor. Grubun üyeleri, zamanın yasalarının Holokost gibi bir olayı yeterince cezalandıramayacağına inanıyordu. Grubun “A Planı”, büyük şehirlerin su kaynaklarını zehirleyip altı milyon Alman’ı öldürmekti ki bu soykırımda ölen Yahudi sayısına denk geliyordu.
Abba Kovner liderliğindeki grup, ayrım gözetmeksizin “ulus için bir ulus” anlayışıyla altı milyon Alman’ı öldürmeye çalıştı. Kovner’e göre eylem şok edici olmalıydı. Almanlar, Auschwitz’den sonra normale geri dönüşün olmayacağını bilmeliydi. Grubun liderleri iki plan oluşturdu: Çok sayıda Alman’ı öldürmek için “A Planı” ve ABD’nin savaş esiri kamplarında tutulan SS esirlerini zehirlemek için “B Planı”. Kovner, çok sayıda Alman’ı öldürmek için su şebekelerini zehirlemek amacıyla büyük miktarlarda zehir temin etmek üzere Filistin’e gitti ve grubun diğer üyeleri de Nürnberg’in su sistemine sızdı. Nakam, Nürnberg’i Nazi Partisi’nin kalesi olduğu için seçti. Ancak Kovner, Avrupa’ya dönerken İngiliz polisi tarafından tutuklandı. Kovner, Nakam hakkında sorgulanmadı, Mısır ve Filistin’deki hapishanelerde iki ay kaldıktan sonra serbest bırakıldı.
Bu başarısızlığın ardından grubun geri kalanı, ABD tarafından tutulan Alman savaş esirlerini hedef alan “B Planı”nı devreye soktu. Grup, esir kamplarını besleyen fırına sızdı. Bu iş için kullanılacak 18 kilogram arsenik Almanya’ya sokuldu. Komplocular, Nürnberg’deki Tüketici Kooperatifi Fırını’nda 3 bin somun ekmeğe zehir sürdü. Zehirin öldürücülüğünü önce kediler üzerinde denediler. Pazar günleri siyah ekmeğin yalnızca Alman mahkumlar tarafından yenildiğini, Amerikan gardiyanların ise beyaz ekmek yediğini keşfettiler. Bu nedenle saldırıyı cumartesi gecesi gerçekleştirmeye karar verdiler.
13 Nisan Cumartesi günü, Distel ve iki suç ortağı, başlangıçta planladıkları 14 bin somun yerine yalnızca 3 bin somun ekmeği zehirleyebildiler. Somunları zehir ile boyadıktan sonra Çekoslovakya’ya kaçtılar ve İtalya üzerinden güney Fransa’ya gittiler. Ekmekleri yiyen toplama kampındaki 2 binden fazla Alman savaş esiri zehirlendi ancak hiçbiri ölmedi. Alman savcılar, “olağandışı koşullar” nedeniyle Nakam üyelerine karşı açılan davayı reddetti.
Yapılan incelemeye göre, fırında bulunan arsenik miktarı yaklaşık 60 bin kişiyi öldürmeye yetiyordu. Zehirlemenin neden başarısız olduğu bilinmiyor. Muhtemelen ya zehri çok ince yaydıklarından ya da mahkumların ekmeğin zehirli olduğunu fark edip fazla yemediklerinden şüpheleniliyor.
Yaklaşık 30 Nakam üyesi, 23 Haziran 1946’da İngiliz yetkililer tarafından kısa süreliğine gözaltına alındı. Temmuz ayı sonunda da Filistin’e gönderildiler. Kovner ve üyelerin çoğu intikam almaktan vazgeçti fakat küçük bir grup göreve devam etmek için Avrupa’ya döndü.
İntikamcı grup hem lojistik hem de finansal zorluklarla karşılaştı. 1949’da Federal Almanya Cumhuriyeti’nin kurulması, yasadışı operasyonları daha da zorlaştırdı. Üyelerin çoğu, geçimlerini sağlayabilmek için suç dolu bir hayata yöneldi ve ardından eski Fransız Direniş üyelerinin yardımıyla Alman hapishanelerinden kaçtılar. Çoğu 1952’de İsrail’e geri döndü ve Nakam olayını bir daha gündeme getirmediler.
