Giriş
Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Naki, rahim ağzı kanserinde öncü lezyonlar ve tedavisi hakkında bilgilerini aktardı.
Rahim ağzı kanseri, rahim ağzında başlayan bir kanser türüdür. Rahim ağzı, bir kadının rahminin alt kısmını vajinasına bağlayan içi boş bir silindirdir. Rahim ağzı kanserlerinin çoğu rahim ağzının yüzeyindeki hücrelerde başlar.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri olan birçok kadın, hastalığın erken evrelerinde olduğunun farkına varmaz, çünkü genellikle geç evrelere kadar semptomlara neden olmaz. Semptomlar ortaya çıktığında, adet dönemleri ve idrar yolu enfeksiyonları gibi yaygın durumlarla kolayca karıştırılabilirler.
Tipik rahim ağzı kanseri belirtileri adetler arasında, cinsel ilişkiden sonra veya menopozdan sonra olduğu gibi olağandışı kanama, normalden farklı görünen veya kokan vajinal akıntı, pelviste ağrı, daha sık idrara çıkma ihtiyacı ve idrar yaparken ağrı oluşması durumları yer alabilir.
Rahim ağzı kanseri olgularının çoğuna cinsel yolla bulaşan insan papilloma virüsü (HPV) neden olur. Bu, genital siğillere neden olanla aynı virüstür. Yaklaşık 100 farklı HPV tipi vardır. Sadece belirli tipleri rahim ağzı kanserine neden olur. En sık kansere neden olan iki tip HPV-16 ve HPV-18'dir.
HPV'nin kansere neden olan bir türü ile enfekte olmak, rahim ağzı kanserine yakalanacağınız anlamına gelmez. Bağışıklık sisteminiz, genellikle iki yıl içinde HPV enfeksiyonlarının büyük çoğunluğunu ortadan kaldırır.
HPV, kadınlarda ve erkeklerde başka kanserlere de neden olabilir. Bunlar vulva kanseri, vajina kanseri, penis kanseri, anal kanser, rektum kanseri ve gırtlak kanseridir. HPV çok yaygın bir enfeksiyondur.
Rahim ağzı kanserinin tedavisi nasıl yapılır?
Erken yakalanırsa, serviks kanseri tedavi edilebilir. Dört ana tedavi; ameliyat, radyasyon tedavisi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavidir. Bazen bu tedaviler, onları daha etkili hale getirmek için birleştirilir.
Rahim ağzı kanseri ameliyatı
Birkaç farklı ameliyat türü rahim ağzı kanserini tedavi edebilmektedir. Doktorunuzun hangisini önereceği, kanserin ne kadar yayıldığına bağlı olarak değişecektir.
Konizasyon işleminde cerrahi bir bıçak, lazer veya elektrikle ısıtılan ince bir tel kullanılır ve serviksin koni şeklindeki bir bölümü çıkarılır.
Histerektomi tüm rahmi ve serviksin çıkarılmasıdır. Vajinanın üst kısmı ve yan dokuları da çıkarıldığında buna radikal histerektomi denir.
Trakelektomi işleminde rahim ağzı ve vajinanın üst kısmı çıkarılır, ancak bir kadının gelecekte çocuk sahibi olabilmesi için rahmi yerinde bırakılır.
Pelvik ekzenterasyon işleminde kanserin yayıldığı yere bağlı olarak rahim, vajina, mesane, rektum, lenf düğümleri ve kolonun bir kısmı çıkarılabilir.
Radyasyon tedavisi
Radyasyon, yüksek enerjili X ışınları kullanarak kanser hücrelerini öldürür. Vücut dışında bir makine aracılığıyla iletilebilir. Ayrıca rahim veya vajinaya yerleştirilen metal bir tüp kullanılarak vücudun içinden de verilebilir.
Kemoterapi
Kemoterapi, vücuttaki kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır. Doktorlar bu tedaviyi döngüler halinde verirler. Bir süre kemoterapi alınabilir. Daha sonra vücudun iyileşmesi için zaman tanımak için tedavi durdurulur.
Rahim ağzı kanseri risk faktörleri
HPV rahim ağzı kanseri için en büyük risktir. Riskinizi artırabilecek diğer faktörler insan immün yetmezlik virüsü (HIV), klamidya, sigara içmek, erken yaşta cinsel ilişki, obezite, ailede rahim ağzı kanseri öyküsü, meyve ve sebzelerden düşük bir diyet, doğum kontrol hapları, üç tam süreli hamileliğe sahip olmak, ilk kez hamile kaldığınızda 17 yaşından küçük olmaktır.
Rahim ağzı kanseri olan kadınların riskini azaltmak için rutin testler önemlidir. Bu kanser erken yakalandığında tedavi edilebilir.
Rahim ağzı kanserini önleme
Rahim ağzı kanserini önlemenin en kolay yollarından biri, PapSmear ve/veya hrHPV testi ile düzenli olarak tarama yaptırmaktır. Tarama kanser öncesi hücreleri almaktadır, böylece kansere dönüşmeden tedavi edilebilir.
HPV enfeksiyonu çoğu rahim ağzı kanseri vakasına neden olur. Enfeksiyon, aşılar ile önlenebilir. Aşı, bir kişi cinsel olarak aktif hale gelmeden önce yapılırsa, en etkili korumayı sağlar. Hem erkek hem de kız çocukları HPV'ye karşı aşılanabilir.
HPV ve rahim ağzı kanseri riskinizi azaltmanın diğer yolları arasında sahip olunan cinsel partner sayısının sınırlandırılmasıdır. Her zaman prezervatif veya başka bir bariyer yöntemi kullanılmalıdır.
