Kızınız yasa çıkmadan evleneceğinden sorun yok

Soru: Kızım orduevinde 7 yıldır çalışıyor. Ağustos ayında evleniyor. Evlilik ikramiyesi ile ilgili bir kanun çıkması gündemde. Bu, kızımı etkiler mi? Evlilik ikramiyesi alabilecek mi? F.F. Cevap: Kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa taslağının, Meclis’in ikinci yasa dönemi olan 1 Ekim 2012’den sonra ele alınması ve yıl sonuna kadar yasalaşması bekleniyor. Kızınız Ağustos’ta evleneceğine göre; kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. Yeni yasadan etkilenmez.

[[HAFTAYA]]

15 yılın hesabında başlangıç olarak 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alınacak

Soru: 28 Ocak 1980 doğumluyum. 1 Nisan 1997’de SSK’lı oldum. 3750 gün prim ödedim. 15 yıl süre ve 3600 günle kıdem tazminatı alabilmem için, 18 yaşını doldurmuş olarak mı işe başlamam gerekiyordu? 1997’de 18 yaşımı doldurmamıştım. 17 yaşındaydım. Bu durumda kıdem tazminatı almaya ne zaman hak kazanabilirim? Tuncay NAZLI Cevap: Sizin gibi ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan sigorta süresi ve prim şartını sağlayan ve yaşı dolduramayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için aranan sigorta süresi 15 yıl, prim sayısı da 3600 gün olduğundan, 15 yıllık sigorta süresi olan ve 3600 gün prim ödemesi bulunanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. İlk defa 1 Nisan 1981’den itibaren sigortalı olanlarda sigorta süresinin başlangıç tarihi 18 yaşın doldurulduğu tarihtir. 18 yaştan küçükken prim ödenebiliyor. Ödenen primler emekli olurken dikkate alınıyor. Ayrıca, emekli olma şartlarının belirleyen kademenin tespitinde de 18 yaşın bir önemi bulunmazken, kıdem tazminatı alarak işten ayrılmada 15 yıllık sürenin hesabında, başlangıç tarihi olarak maalesef 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alınıyor. Her ne kadar 1 Nisan 1997’den itibaren prim ödemeye başlamış olsanız da, sigorta başlangıç tarihiniz 18 yaşı doldurduğunuz 28 Ocak 1998 olarak dikkate alınacağından, 15 yıllık süreyi dolduracağınız 28 Ocak 2013’ten itibaren, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Tasarı yasalaşınca askere giden kıdem tazminatı alamayacak

Soru: Yeni kıdem tazminatı kanunu çıktığında, asker giden sigortalı kıdem tazminatı alabilecek mi? ZİYA Cevap: Kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişin kanun taslağında; askere giden sigortalıya kıdem tazminatı ödeneceğine dair bir hüküm bulunmuyor. Tasarı aynı şekilde yasalaşırsa, maalesef askere giden erkek sigortalılar, bugün olduğu gibi askere gitme gerekçesiyle kıdem tazminatı alamayacak.

Askerliğinizin 490 gününü borçlanmanız gerek

Soru: 10 Şubat 1968 doğumluyum. 1 Nisan 1991’de SSK’lı oldum. 4800 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Sigortam askerlikten sonra başladı. Prim için değil de bir yıl erken emekli olabilmek için kaç ay askerlik borçlanması yapmam gerekiyor? Hüseyin ŞAHİN Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan 490 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 490 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 160 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 10 Şubat 2019’da emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması yapmazsanız 5525 gün prim ödemeniz şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

50 yaşını dolduran çalışana 20 günden az yıllık izin verilemez

Soru: Özel bir işyerinde iki yıldır çalışan, 52 yaşındaki erkek sigortalının yıllık ücretli izin hakkı kaç gündür? Mevlüt BEYGO Cevap: 50 yaşından büyük çalışanlara, kıdem süresi ne olursa olsun 20 günden az yıllık ücretli izin verilemez. İki yıldan beri çalışan erkek sigortalıya en az 20 gün yıllık izin vermeniz gerekir.

Son bir yılda emekli aylığını yükseltmek mümkün değil

Soru: 10 Kasım 1963 doğumluyum. 1 Nisan 1987’de SSK’lı oldum. 4980 gün prim ödedim. 1 Aralık 1988 ile 31 Mart 1990 arasında da yedek subay olarak askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Son bir yılda prim bedelinin yüksek ödenmesi, emekli maaşının yüksek olmasını sağlar mı? Ali PEKER Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Yedek subaylık hizmetinizle prim şartını sağladığınızdan, bundan sonra prim ödemeseniz de 10 Kasım 2013’te emekli olabilirsiniz. Son bir veya birkaç yılda yüksek kazanç üstünden prim ödeyerek emekli aylığını yükseltmek tarih oldu. Son bir yılda emekli aylığınızı yükseltemezsiniz.

Planlı prim ödeseydiniz bir yıldan beri emekli aylığı alabilirdiniz

Soru: Şubat 1943 doğumluyum. 17 Aralık 1979’da Bağ-Kur’lu oldum. 31 Aralık 1983’e kadar Bağ-Kur’lu kaldım. Daha sonra prim borçlarımı faiziyle birlikte ödedim. 5 Nisan 2007’den bu yana prim ödemeye devam ediyorum. Bağ-Kur öncesinde 1972-1974 arası 22 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yapmalı mıyım? Mümin AKSOY Cevap: Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş sorununuz olmadığından, yaklaşık 46 ay (3 yıl 10 ay) daha prim ödeyerek, primlerinizi 15 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sosyal güvenlik planlaması yapmamışsınız. Son 1260 gün (3.5 yıl) priminizi SSK’ya ödemiş olsaydınız, yaklaşık bir yıl önce emekli olur ve bir yıldan beri emekli aylığı alabilirdiniz.