NVIDIA DLSS teknolojisi nedir? Oyunlarınızı nasıl daha hızlı hale getiriyor?

DLSS teknolojisini en basit şekilde anlatmak istersek, yapay zeka kullanarak oyunun performansını artırıyor diyebiliriz. Bu teknoloji, düşük çözünürlükte işlenen görüntüyü, yapay zeka kullanarak yüksek çözünürlüklü hale getirme mantığına dayanıyor.

DLSS, Deep Learning Super-Sampling yani Derin Öğrenme Süper Örnekleme anlamına geliyor. Teknoloji, grafik kartı üzerinde ekstra bir işlem yükü olmadan daha yüksek çözünürlüklü görüntüler oluşturmak için yapay zeka ve makine öğrenimini kullanıyor. NVIDIA'nın algoritması, bir süper bilgisayar kullanılarak oyunlardan alınmış 16K çözünürlükteki çok yüksek detaylı görüntüler ile eğitiliyor. Bu sayede algoritma oyun grafiklerinin daha yüksek çözünürlüklerde nasıl gözüktüğünü öğrenmiş oluyor.

DLSS aslında ne yapıyor?

DLSS, daha iyi görünen oyun grafikleri oluşturmak için NVIDIA'nın yapay zeka algoritmasını eğiten bu kapsamlı sürecin sonucunda ortaya çıkıyor. Oyunu düşük çözünürlükle oynarken, DLSS algoritması arka planda sisteminize hizmet ederek, daha yüksek çözünürlükte bir görüntü oluşturuyor ve sizin onu görmenizi sağlıyor. Buradaki fikir, kullandığınız DLSS moduna göre değişiklik gösterebilecek şekilde 1440p'de oluşturulan oyunları 4K'da, 1080p oyunları da 1440p'de çalışıyor gibi göstermek. RTX 30 serisi ile geliştirilen ve Watch Dogs Legion ile hayatımıza giren DLSS Ultra Performans modu sayesinde bilgisayarın ürettiği çözünürlük 8 kata kadar yükseltilebiliyor.

Örnek verecek olursak, Cyberpunk 2077 oyununu 4K çözünürlüğe sahip bir monitörde oynadığınızı düşünelim. Oyunun bilgisayarları ne kadar zorladığını düşünecek olursak DLSS kullanmadan en üst seviye bir ekran kartını bile oyunu yüksek performanslar oynamamıza izin vermeyecektir. Bu durumda DLSS’in performans modunu aktifleştirdiğimizde, oyun motoru görüntüleri 4K yerine 1080p’de işlemeye başlıyor ve DLSS’in büyüleyici yapay zekası tam bu noktada devreye girerek aradaki eksik pikselleri doldurmaya başlıyor. 4K monitörümüzde 3840 x 2160 = 8 milyon 294 bin 400 piksel var. Ancak oyun motoru 1080p çözünürlükte işlediği için 1920 x 1080 = 2 milyon 73 bin 600 piksel üretiyor. Bu da demek oluyor ki, DLSS algoritması aradaki 6 milyondan fazla pikseli yapay zeka kullanarak hesaplıyor. Ve ortaya bir anda görüntü kalitesinden hiç ödün vermeden %70’lere kadar elde edilen bir performans artışı ortaya çıkıyor. Hele bir de ışın izleme gibi grafik kartını daha da zorlayan bir özellik kullanıyorsak elde ettiğimiz performans artışı aşağıdaki tabloda da görebileceğimiz gibi %333’lere kadar çıkabiliyor.

Peki bu performans artışı neden sağlanmış oluyor? DLSS’in görüntüyü yukarıdaki örnekte olduğu gibi 1080p’den 4K’ya yükseltmek için “tahmin ettiği” pikseller, yalnızca RTX ekran kartlarında bulunan NVIDIA'nın tensör çekirdekleri üzerinde hesaplanıyor. Tensör çekirdekleri, yapay zeka destekli algoritmaları çözmek için özel olarak tasarlandıklarından ötürü DLSS algoritmasını çok hızlı bir şekilde çalıştırıyorlar. Aynı zamanda yine yukarıdaki örnekten hareket edecek olursak, ekran kartı ortaya çıkması gereken piksel miktarının sadece dörtte birini hesapladığı için çok ciddi bir performans artışı yakalamış oluyoruz. NVIDIA’nın gelişmiş üçüncü nesil tensör çekirdekleri ile gelen RTX 30 serisi ile DLSS kullanan oyunlarda bu sayede benzersiz bir performans yakalayabiliyoruz.

Sonuç biraz karışık olabilir. Ancak genel olarak, görsel doğrulukta bir kayıp olmaksızın – hatta kimi zaman bir kazanç sağlayarak – daha yüksek kare hızlarına yol açıyor.

DLSS algoritmasına kıyasla checkerboard rendering gibi diğer süper çözünürlük teknikleri, nihai resimde yapaylıklara ve hatalara yol açabiliyor. Ancak DLSS, daha iyi görünen bir görüntü oluşturmak için bu hatalarla çalışmak üzere tasarlandı ve 16K çözünürlükteki görüntüler ile eğitildiği için Kalite modunda kullanıldığı zaman ortaya çıkan görüntüyü doğal çözünürlükte kaybolmuş detayları ekleyebiliyor.

Nereden Nereye?

DLSS Turing ekran kartları ve ışın izleme ile piyasaya ilk çıktığında çok beğenilmemişti. Final Fantasy XV gibi ilk DLSS destekli oyunlarda 5 ila 15 FPS'lik kare hızı iyileştirmeleri sağlansa da bu performans artışı görüntü kalitesinde verilen tavize değmiyordu. Üstelik oyunlara entegrasyonu da kolay değildi. NVIDIA’nın oyun yapımcıları ile yakından çalışıp her oyun için yapay zekayı manuel olarak ayrı şekilde eğitmesi gerekiyordu. Ancak geçtiğimiz yılın başlarında piyasaya sürülen DLSS 2.0 ile işler tamamen değişti. Wolfenstein Youngblood ve Control oyunlarında gördüğümüz gibi DLSS hem ciddi bir performans artışı sağlıyor hem de görüntü kalitesinden hiçbir şekilde taviz vermiyordu. Üstelik DLSS 2.0’da kullanılan algoritmanın her oyun için ayrı olarak eğitilmesine de gerek yoktu ve bu sayede yeni oyunlara entegre edilmesi kolaylaşmıştı. Günümüzde DLSS 2.1 ile yukarıdaki tabloda gördüğümüz müthiş performans artışlarını gözlemlemek mümkün. Üstelik Unreal Engine’e getirilen doğal destek sayesinde Unreal Engine kullanarak oyun geliştiren yapımcılar tek tıkla ve çok az bir çabayla DLSS’i oyunlarına entegre edebiliyorlar. 25 Mart’ta piyasaya sunulan The Fabled Woods bu kolay entegrasyonun ilk örneklerinden. DLSS sürekli olarak optimize ediliyor ve NVIDIA, DLSS'nin önümüzdeki aylar ve yıllar boyunca gelişmeye devam edeceğini iddia ediyor.

Düşük Seviye Ekran Kartları İçin Birebir

1440p çözünürlükte GeForce RTX 2060 ekran kartıyla Cyberpunk 2077 oynadığınızı varsayalım. Night City’de dolaşıyorken, DLSS kapalı ultra ayarlarda ortalama 35 FPS almak mümkün. DLSS’i Kalite moduna aldığımızda hem oyun grafiklerini daha güzel bir hale getiriyoruz, hem de FPS değerlerini ortalama 55 civarına çekiyoruz. Dengeli moda geçtiğimizde FPS değerleri ortalama 64’e, performans modunda ise başlangıç noktasına kıyasla 2 kattan fazla artarak 75 civarına yükseliyor. Ultra performans modunda ise 100 FPS’ye kadar çıkmak mümkün, ancak kaynak çözünürlüğü bu ayardayken çok düşük olduğu için görüntüdeki kalite kaybı gözle görülebilir bir seviyeye geliyor. Tavsiyemiz DLSS Ultra Performans modunu 4K veya 8K çözünürlükteki ekranlar ile kullanmamanız.

NVIDIA’nın 60 serisi kartları (GTX 1060, RTX 2060) son yıllarda 1080p seviyesinde oyunlar için tavsiye ediliyordu. Ancak DLSS teknolojisi sayesinde GeForce RTX 2060 sahipleri grafiksel açıdan bilgisayarları Cyberpunk 2077 kadar zorlayan bir oyunda bile 1440p’de 70-80 FPS görmek mümkün.

DLSS’i ne zaman kullanılmalı?

Öncelikle DLSS'i sadece destekleyen oyunlarda kullanabiliyorsunuz. Ancak hatırlatmakta fayda var, özellikle Unreal Engine’e 4.26 güncellemesiyle getirilen DLSS Plugin’i sayesinde bu oyun listesi hızla büyüyor. Oyunlarınızda DLSS kullanmanız gerekip gerekmediğini anlamanın en iyi yolu ise oyunda hangi DLSS sürümünün kullandığını anlamak. Eğer oynamakta olduğunuz oyun DLSS 2.0 sürümünü kullanıyorsa gönül rahatlığı ile DLSS’i aktifleştirebilirsiniz. Ardından, kalite, dengeli ve performans modları arasında tercih yapmak size kalmış. Bizim tavsiyemiz 1080p’de kalite, 1440p’de dengeli veya performans ve 4K çözünürlükte ise performans modu olacaktır. DLSS destekleyen bir oyunda saniyede 60 kare hedefleyip oraya ulaşamıyorsanız, DLSS sizin için iyi bir seçim.

Bir diğer yandan DLSS’nin asıl piyasaya sürülme sebebi ışın izleme teknolojisine sahip oyunlarda RTX açıyorsanız, DLSS kullanmak zorundasınız diyebiliriz. DLSS, bu oyunların daha süslü aydınlatma efektleriyle çok daha hızlı çalışmasını sağlayabiliyor. Şöyle ki NVIDIA RTX 3080 ekran kartıyla ışın izleme etkinleştirilmişken Control oynadığımda, 4K'da ortalama 32 FPS’e çıkabildim. Ancak DLSS’i etkinleştirdiğimde, kare hızı performansım önemli ölçüde daha akıcı hale gelerek, 63 FPS’e kadar çıktı. Nereden baksanız iki kata yakın bir fark!

DLSS hangi kartlarla kullanılabilir?

DLSS, RTX kartlarındaki Turing (RTX 20 serisi) ve Ampere (RTX 30 serisi) GPU mimarilerinde bulunan NVIDIA'nın özel tensör çekirdeklerini kullanan bir özelliği. Herhangi bir GeForce RTX grafik kartınız varsa, DLSS’i kullanabilirsiniz. Ancak kartınızın ismi GTX ile başlıyorsa DLSS’i kullanamıyorsunuz. Bu nedenle, hala popüler olan GeForce GTX 900 ve 1000 serisi kartlar DLSS'den yararlanamıyor.

Söylememize gerek yok ama NVIDIA’nın ekran kartı alanındaki rakibi AMD’nin Radeon serisi ekran kartını kullanan oyuncular da DLSS teknolojisinden faydalanmıyor.

Kullanmak için web bağlantısına ihtiyacınız var mı?

Tabi ki de yok. DLSS işlemi, büyük miktarda bulut bilişim donanımından yararlansa da sistem kurulup etkinleştirildikten sonra süreç fiziki bilgisayarınızdan ilerliyor. Sadece burada en son sürücülere sahip olup çalıştırdığınızdan emin olun.

DLSS zamanla daha iyi hale gelecek

DLSS, 1080p ve üzerindeki çözünürlüklerde istedikleri kare hızlarına tam olarak erişemeyen oyunculara istedikleri hızı sunabiliyor. Hatta yeni RTX 3000 ekran kartları da DLSS’in gelecekte, sabit kare hızlarını korurken, grafik çözünürlüğünü 4K’nın üzerine çıkarmayı hedeflediğini gösteriyor.

Bu tür bir teknoloji için en iyi yer düşük nesil kartlar olabilir. Ancak bunun için de RTX 2060 gibi RTX grafik kartlarına ihtiyacınız var.

NVIDIA, DLSS'nin önümüzdeki aylar ve yıllar boyunca gelişmeye devam edeceğini söylüyor. Amaç tabi ki de doğru koşullarda, bir oyunun görünümünü ve hissini etkilemeden önemli performans artışları sağlayabilmek.

Sonuç olarak, tek bir tıklama ile hem oynadığınız oyunun grafiklerini geliştirmek hem de FPS değerlerinde oynadığınız çözünürlüğe bağlı olarak kimi zaman iki, kimi zaman üç kata kadar bir artış görmek gerçekten bundan birkaç sene önce hayalini kurduğumuz bir özellikti. Ancak bir zamanlar ışın izleme teknolojisine çok da başarılı olmayan bir yardımcı olarak gözüken DLSS oyuncuların bu hayalini gerçekleştirdi ve belki de bilgisayar grafikleri alanında son 10 yılın en önemli ileri atılımını yapay zeka yardımıyla gerçekleştirdi.

Bundan sonrası kendi oyunlarına DLSS’i entegre edecek olan oyun geliştiricilerinin elinde. PC oyuncuları oynadıkları her oyunda gerçekçi grafikler ve üstün performans için yapay zekanın gücünü kullanmak istedikçe geliştiriciler de DLSS ve ışın izleme gibi oyun grafiklerine çağ atlatan özellikleri daha sık kullanacak ve bu teknoloji daha da gelişecek.

İlandır