Türkiye'de HIV ile yaşayan bireylerin yarısından azı tanı alıyor

1 Aralık, 1988 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından Dünya HIV/AIDS Günü olarak ilan edildiğinden bu yana, HIV’in yayılımı ile mücadele ve HIV farkındalığının artırılması amacıyla tüm dünyada kutlanıyor.

HIV alanında geliştirdiği tedavilerle bu alanın öncülerinden olan Gilead’ın Pazara Erişim ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Toros Şahin, “Geliştirilen tedavi yöntemleri ile AIDS hastalığı, günümüzde ölümcül ve çaresiz bir hastalık olmaktan çıkarak, tedavi edilebilen, kronik bir hastalık halini aldı. Ancak, toplumun çok geniş bir kesiminde halen HIV ve tedavi edilmediği takdirde dönüştüğü Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu - AIDS ile ilgili yeterli bilgi ve farkındalık mevcut olmadığı için Türkiye ve içinde bulunduğu bölgede HIV yayılımı oldukça hızlı seyrediyor” dedi. Tanı koyulduğunda, tedaviye erişim ve tedaviden başarılı sonuç alma oranlarının Türkiye’de oldukça yüksek olduğunu söyleyen Toros Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ancak damgalanma korkusu yaşayan birçok kişi test yaptırmaya çekiniyor. Bu nedenle, Sağlık Bakanlığı’nın HIV Kontrol ve Önleme Programı hedeflerinde de yer alan Türkiye genelinde anonim ve ücretsiz test merkezlerinin sayısının arttırılması hedefini önemsiyoruz.’’

HIV, bulaş gerçekleştikten yıllar sonra belirtileri çıkan bir viral enfeksiyon tablosuna yol açıyor. Yani, HIV ile enfekte olan kişi yıllarca hiçbir belirti yaşamadan hayatına devam edebiliyor. İlk belirtiler görülmeye başladığında ise, şüphelense bile test yaptırmaktan kaçınabiliyor. Özellikle, düzenli tedavi ve kontrol ile sağlıklı bir yaşama kavuşabileceğini bilmeyen binlerce kişi, inkar ve şüphe sürecini uzatarak test yaptırmaya gitmiyor. Tanı almayan bireyler HIV durumunun farkında olmadığı için, farketmeden HIV’i yaymaya devam ediyorlar. Bu esnada enfeksiyonun ilerlemesiyle birlikte, gündelik yaşamlarını sekteye uğratacak sağlık sorunları da artmaya başlıyor.

Birlikte HIV’den Güçlüyüz platformu çatısı altında HIV alanında toplumsal farkındalığın artmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli faaliyetler yürüttüklerini belirten Toros Şahin, bu yıl ‘‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’’ mottosuyla hayata geçirdikleri farkındalık kampanyası hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Araştırmalara göre toplumun %77’si HIV hakkında bilgi sahibi değil, %75’si ise HIV ile yaşayan bireylerin herkes gibi sağlıklı bir yaşam sürebileceğini bilmiyor. Toplumun büyük bir kısmı HIV enfeksiyonu riskinin farkında değil ve bu durum tanı almada gecikmelere neden oluyor. Bu konuya dikkat çekebilmek amacıyla ‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’ kampanyasını hayata geçirdik. Kampanyamıza Türkiye’de HIV alanında faaliyet gösteren STK ve hekim dernekleri de destek verdi. Kampanya kapsamında rap şarkıcısı Tankurt Manas, HIV farkındalığını artırmak ve testin önemine dikkat çekmek amacıyla bizim için “Test” şarkısını hazırladı. Şarkının ve kampanyanın lansmanını 1 Aralık Dünya AIDS Günü öncesinde gerçekleştirdik. Kampanya boyunca ‘HIV’in, tedavisi olan kronik bir sağlık durumu olduğu, düzenli tedavi ve takip ile HIV ile yaşayan bireylerin sağlıklı bir hayat sürdürebileceği ve düzenli testin önemi’ vurgulanacak.”

TÜM PAYDAŞLAR BU KAMPANYA İÇİN BİR ARAYA GELDİ

Kampanyaya Türkiye’de HIV alanında faaliyet gösteren; AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Derneği (AIDS ve CYBH), Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Derneği (EKMUD), HIV/AIDS Korunma ve Eğitim Derneği (HAKED), Hacettepe Üniversitesi HIV/AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi (HATAM), HIV Enfeksiyonu Derneği (HIVEND), Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), Pozitif İz Derneği ve Pozitif Yaşam Derneği de destek verdi.

Gilead’ın farkındalık adına gerçekleştirilen kampanyalara her zaman destek verdiğini belirten Toros Şahin, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Riskli davranışı olan herkesin test yaptırması, toplumda HIV yayılımının önüne geçebilmek için en önemli adım. HIV tanısı alan bireyler, tanı aldıktan sonra da düzenli tedaviyle uzun ve sağlıklı bir hayat sürebilir. HIV tarama testleri tüm sağlık kuruluşlarında ve bazı belediyelerin bünyesindeki anonim test merkezlerinde yapılabilir. Anonim test merkezlerinin sayısının artması risk altındaki bireylerin bir an önce tanısının konulup tedaviye başlanması açısından çok önemli. Türkiye, UNAIDS yani Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS Ortak Programı’nın 90-90-90 Küresel Hedeflerinde, ikinci ve üçüncü 90’da küresel hedeflere göre oldukça iyi durumdayken, ilk 90’da %40’larda. Yani, HIV ile yaşayan bireylerin tedaviye erişiminde ve başarılı tedaviler sonucunda viral yükünün baskılanması hedeflerinde global hedefleri neredeyse yakalamışken, HIV ile yaşayan bireylerin yarısından azı tanı almış durumda. Bu nedenle destek olduğumuz bu kampanya Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019-2024 HIV Kontrol ve Önleme Programı hedeflerine hizmet edecek şekilde toplumsal farkındağı topyekün ve özellikle de gençler seviyesinde arttırmaya yönelik kurgulandı. Testini Yaptır, Hayata Katıl kampanyasının Türkiye’nin HIV ile mücadelesinde önemli bir adım olduğuna inanıyoruz.”

“COVID-19 SÜRECİNDE STK’LARA DESTEK OLMAYI SÜRDÜRDÜK”

Türkiye’nin pandemiyle mücadelesine oluşturulan fonlarla katkı sağlamaya çalıştığını belirten Toros Şahin, “Hastalıklarla mücadele ederken birlikte omuz omuza yürüdüğümüz sivil toplum kuruluşlarını da unutmadık. STK’ların kendi alanlarındaki çalışmalarını sürdürebilmeleri çok değerli. Gilead olarak hasta ve hekim derneklerimizin bu süreci kolay atlatabilmelerine destek olabilmek amacıyla toplam 1,3 milyon liralık bağış ve proje desteği sağladık. Toplamda Gilead’ın Türkiye’nin pandemi sürecindeki destek miktarı 3,3 milyon liraya ulaştı” dedi.

Hükümetin ilaçta yerli üretim politikasını da desteklediklerini söyleyen Toros Şahin, Gilead’ın yerelleşme için ilk adımı attığını hatırlatarak, şöyle konuştu:

“2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı içinde ilaç alanında küresel pazardaki rekabet gücünün artırılması, değer zincirinde Türkiye’nin daha üst konuma taşınması ve yerel üretim oranının artırılması hedeflenmişti. Gilead olarak bu vizyonu 3 yıl önce politikalarımız içine almış ve çalışmalara başlamıştık. Bu doğrultuda Pharmactive İlaç ile geçtiğimiz yıl önemli bir iş birliği yaptık. Tüm hazırlıklarımızı tamamladık, 2021 yılı itibarıyla HIV ve Hepatit ilaçlarımızı artık Türkiye’de üreteceğiz.”

Devamı için tıklayın.

İlandır.