Çocuklarda idrar kaçırma ve nedenleri: Enfeksiyon deyip geçmeyin böbreğe zarar verebilir

NASIL TANI KONULUR?

İdrar yolu enfeksiyonunda idrar çubukları ile yapılan hızlı testler kesin tanı koydurmaz. Kesin tanı koymak için idrarın mikroskopla değerlendirilmesi ve kültür yapılması gerekir. İdrar kültürü de doğru teknikle ve steril koşullarda alınmalı. Küçük çocuklarda uygun idrar örneği alabilmek zor olduğu için genellikle plastik torba kullanılır.

Fakat bu yöntemle alınan idrar kültüründe yanlış üreme olasılığı yüksek. Bu yüzden kuşkulu durumlarda sonda ya da enjektör (suprapubik aspirasyon) ile idrar alma gibi yöntemler gerekebilir. Enfeksiyon geçiren çocuklarda ultrasonografi ile böbrek, böbrek yolları ve idrar torbası değerlendirilir. Üst üriner sistem (böbrek) enfeksiyonu geçiren çocuklarda sintigrafi ile enfeksiyonun böbreğe zarar verip vermediği tespit edilir. İşeme sistografisi ile de idrar torbası, reflü (idrarın idrar torbasından böbreğe geriye kaçması) ve üretra (idrar torbasından dış idrar kanalına kadar uzanan bölüm) değerlendirilir.

TEDAVISI NASIL YAPILIR?

İdrar kültürü sonucu birkaç gün sürebileceğinden idrar yolu enfeksiyonu düşünülen hastalarda kültür kesinleşene kadar tedavi başlanır. Eğer çocuğun genel durumu bozuk, kusmaları fazla ve ateşi yüksek ise yaşına bakılmaksızın hastaneye yatırılması gerekir. Tedavinin süresi 7-14 gün arasındadır. Tedavi başlanan çocukta genellikle 48 saat içinde iyileşme gözlenir. Şayet iyileşme olmazsa enfeksiyona dirençli mikropların neden olduğu veya idrar yollarında tıkanma zemininde gelişen bir enfeksiyon varlığı düşünülmeli. Antibiyotik tedavisine ek olarak çocuklar bol sıvı almaya teşvik edilmeli. Kabızlık problemi olanların diyeti düzenlenip uygun tedavi başlanmalı.

Erkek çocuklarda sünnet derisinin geriye kıvrılmaması sonucunda idrar yolu enfeksiyonu gelişmişse sünnet önerilebilir. Yine altta yatan bir anatomik bozukluk varsa enfeksiyon tedavisi sonrasında çocuk, cerrahi açından değerlendirilmeli. Bu arada idrar yolu enfeksiyonu geçiren bazı özel durumlarda, doktor önerisiyle koruma amaçlı uzun süreli düşük doz antibiyotik kullanılabilir.

BÖBREK HASARINA DIKKAT

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonundan sonra yüzde 15 oranında kalıcı böbrek hasarı olabilir. Bu hasarın önlenmesi için tanı gecikmeden konulmalı, uygun antibiyotik tedavisi başlanmalı ve hastalığın tekrarlaması önlenmeli.

RISKI AZALTAN 9 KURAL

* Çocuğunuza idrarın açık renk olmasını sağlayacak şekilde yeterli miktarda sıvı verin.

* Düzenli olarak idrar torbasını boşaltmak için tuvalete gitmeye teşvik edin. * Ayaklarını yere basacağı şekilde uygun tuvalet sağlayın, gerekirse ayağının altına tabure koyun.

* Çocuk tuvalette yeterli süre kalmalı. Aceleyle yapıp kalkmamalı.

* Genital bölge sabun veya şampuanla değil, saf suyla yıkanmalı.

* Kızlarda genital bölge temizliği önden arkaya doğru olmalı. Sentetik ve dar olmayan külot ve giysiler tercih edilmeli.

* Kabızlığa karşı önlemler alınmalı.

* Özellikle kız çocuklarında banyo süresi çok uzatılmamalı. Tahriş edici özelliğe sahip köpüklü sabun ve şampuan kullanılmamalı.

* Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren erkek çocuklarda erken sünnet yapılması düşünülebilir.