ÇocuklukBilişsel gelişim nedir? Bilişsel gelişim kuramları, özellikleri ve dönemleri
Paylaş
Bilişsel gelişim nedir? Bilişsel gelişim kuramları, özellikleri ve dönemleri

Bilişsel gelişim daha çok zihinsel faaliyetler açısından öne çıkan bir unsurdur. Genel olarak kişinin çevresini algılaması ve yorumlanması üzerine ele alınan bir yapıdır. Özellikle çocukluktan itibaren bilişsel gelişimin öne çıkarılması büyük öneme sahip. Böylece zihinsel faaliyetlerin gösterdiği gelişim ile beraber, bu gelişim fiziksel açıdan da etkisini ortaya çıkarır. Böylece bilimsel gelişim düşünme ve kavrama noktasında kişinin önemli adımlar atmasına olanak sağlarken, çocuklarda özellikle bedensel gelişimin olanak yakalanmasına fırsat verir.

Bilişsel gelişim nedir?

Bireyin çevresindeki dünyayı algılamasıyla anlaması ve yorumlaması üzerine etki veren zihinsel faaliyetler bilişsel gelişim şeklinde ifade edilir. Özellikle çocuklar için bedensel gelişimi ile beraber zihinsel gelişimin bir arada devam etmesi büyük öneme sahiptir. Bu doğrultuda bilimsel gelişim, kavrama ve düşünme süreci içerisinde devam ederek çocukların sağlıklı bir büyüme dönemi geçirmesine fırsat tanır. Özellikle bilimsel gelişim ile beraber pek çok beceri kazanma şansı elde edilir;

Haberin Devamı

- Algılama

- Anlama

- Akılda tutma

- Dikkat etme

- Dil gelişimi

- Hatırlama

- Konuşma

- Düşünme

- Problem çözme

Bu beceriler ile beraber kişi dünyayı algılama imkanı elde eder ve yorumlama üzerinden birçok farklı çıkarımlarda bulunur. Yani kısacası dünyaya etkin şekilde adapte olma imkanı bilişsel gelişim ile beraber sağlanır.

Bilişsel gelişim kuramları

Jean Piaget bilişsel gelişim kuramlarını farklı kapsamlar üzerinden ele alarak anlatır. Özellikle kökleri, oluşumu ve yapısı ile beraber çocuktaki bilginin gelişimi önemli bir bağlantı teşkil eder. Bu doğrultuda kişinin bilgiye nasıl sahip olduğu, bu sahip olma süreçleri, edinilmiş olan bilgilerin gelişimi ve anlamlanması bilişsel gelişim kuramlarının evreleri ne oluşturur. Aslında buradaki kuramda anlatılmak istenen, ‘Bir çocuk, bilişsel açıdan bir yetişkinin küçüğü değildir.’ şeklinde öne çıkmaktadır. Zira kuramsal açıdan çocuk yetişkinlere göre daha farklı düşünür, hareket eder, anlar, hisseder ve aynı zamanda kavrar.

Haberin Devamı

Bilişsel gelişim özellikleri

Bilişsel gelişim özellikleri bebeklikten itibaren başlamak suretiyle devam eden bir süreçtir. O yüzden bu süreç dönem dönem, yani belirli aylar içerisinde ele alınarak devam eder. Bu süreç bilişsel gelişim özellikleri açısından şunları kapsar;

- Düşünce süreçleri

- Hafıza kapasitesi

- Problem çözme becerileri

- Dil

- Görme

- İşitme

- Koku

- Tat alma

Bu süreçler doğrultusunda öne çıkan duyular ile beraber, zihinsel gelişim duyu organları ile dünyayı gözlemleme ve deneyimlemenin yanı sıra, bu deneyimi anlamlandırma şeklinde devam eder. Özellikle bireysel gelişim özellikleri anne karnında başlar ve yetişkin olana kadar devam eder. En önemlisi dış dünya ile etkileşim konusunda, alınan uyarılar ve pratik açısından çocuklar için ilk iki yıl büyük bir öneme sahiptir.

Bilişsel gelişim dönemleri

Bilişsel gelişim dönemleri bebeklikten itibaren belli dönemlere kapsamaktadır. Bu dönemler 0 aydan başlamak suretiyle 6 yaşına kadar devam eder. Özellikle ilk 1 yıl, yani 12 ay boyunca her ay ayrı bir bilişsel gelişim dönemini kapsamaktadır. Bu dönem içerisinde çevresini algılama, algılamayı yorumlama ve anlamlandırma önemli bir süreci ele alır. Daha sonra 13 ile 15 ay arası, 16-18 ay arası ve 19-21 arasında devam eder. Bu süreç tamamlandığında ise 2 yaşından başlamak suretiyle, bilişsel gelişim dönemleri özellikleri üzerinden 6 yaşına kadar ciddi bir potansiyel teşkil etmektedir.

Haberin Devamı

Bilişsel gelişimin çocuklardaki önemi nedir?

Bir bireyin yetişkin dönemine gelene kadar çevresini algılamasını ve bu algılamayı dikkatli şekilde yorumlanması için, bilişsel gelişim çok önemlidir. Özellikle çevresine ayak uydurmak ve toplumla bir arada kaynaşabilmesi konusunda, bilişsel gelişim zihinsel açıdan çok önemlidir.