Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay çocuklarda görülen şiddetli egzamanın polen mevsiminde alevlenebileceğini belirterek egzamayla ilgili detayları anlattı.

Egzama nedir?

Egzama, atopik dermatit olarak da bilinen, her yaştan kişiyi etkileyen bir cilt sorunudur. Atopik egzama, egzamanın en yaygın şeklidir ve ailelerde görülme eğilimindedir. "Atopik", egzama, astım ve saman nezlesi geliştirme eğilimini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bazı kişilerde sadece atopik egzama olabilir, ancak bazılarında astım veya saman nezlesi de olabilir. Atopik egzamanın başlıca özelliği, zaman zaman neredeyse dayanılmaz hale gelen ve uyku kaybına ve huzursuzluğa yol açan kaşıntıdır.

Egzama neden olur?

Egzama, çevresel ve genetik faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Atopik egzamada kuru cilt, genetik olarak kusurlu bir cilt bariyerinden kaynaklanır. Egzaması olan kişilerde cilt suyu tutamayabilir. Ayrıca, bazı günlük maddeler, sabun ve deterjan gibi, cildi kurutur. Su ile yeterince dolmadığından cilt hücreleri arasında boşluklar açılır.

Bu, cilt bariyerinin olması gerektiği kadar etkili olmadığı ve bakteri veya tahriş edici maddelerin daha kolay geçebileceği anlamına gelir. Bunlar daha sonra egzama alevlenmelerinde kızarıklığa neden olan enflamatuar bir yanıtı tetikler. Egzamanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşırı bağışıklık tepkisinin bu durumun oluşumuna neden olduğu belirlenmiştir. Bazı çocuklarda gıda alerjileri egzamaya neden olmada rol oynayabilir.

Egzama belirtileri nelerdir?

Egzamanın belirtileri, kişiden kişiye büyük değişiklikler gösterebilir. Bazı çocuklarda egzama çok şiddetli olabilir ve tedavisi zorlaşabilir. Egzamanın tipik belirtilerini ise şöyle sıralayabiliriz:

• Kuru cilt,
• Özellikle geceleri şiddetli olabilen kaşıntı,
• Özellikle ellerde, ayaklarda, ayak bileklerinde, bileklerde, boyunda, göğsün üst kısmında, göz kapaklarında, dirsek ve diz kıvrımlarında ve bebeklerde, yüz ve kafa derisinde kırmızıdan kahverengimsi gri lekeler,
• Küçük, kabarık çıkıntılar,
• Kalınlaşmış, çatlamış, pullu cilt,
• Kaşınmadan dolayı hassaslaşan ve şişmiş bir cilt.
• Egzama genel olarak 5 yaşından önce başlar, ergenlik ve yetişkinliğe kadar devam edebilir. Bazı insanlar için periyodik olarak parlar ve sonra birkaç yıl boyunca bile bir süre düzelir.

Polenler, egzamanın alevlenmesine neden olabilir

Egzaması olan çocukların önemli bir kısmı, polen mevsiminde egzama alevlenmesi yaşayabilir. Özellikle tedavisi zor egzaması olan çocukların bir kısmı polen mevsimine bağlı egzama alevlenmesi yaşayabilir. Bu gruptaki çocuklarda bir veya birden fazla polene hassasiyet ve bahar alerjisi de sık görülür. Ayrıca, koyu tenli çocuklar polen mevsiminde, açık tenli çocuklara göre daha sık alevlenme yaşarlar. Bir veya daha fazla polen türüne duyarlılık, açık ten tiplerine göre koyu tenli tiplerde daha yaygındır. Polen mevsiminde egzama alevlenmeleri olan çocukların geneli saman nezlesi ve koyu tene sahiptir.

Atopik egzamalı hastalarda mevsimin önemi

Genel olarak, egzama belirtileri ortamdaki düşük neme (örneğin soğuk hava ve merkezi ısıtma) maruziyet nedeniyle cildin potansiyel su kaybına bağlı olarak kışın daha kötüdür. Bununla birlikte, bazı hastalar ilkbahar ve yaz aylarında hastalık alevlenmeleri yaşamaktadır.

Atopik egzamalı çocukların hastalık şiddetinde mevsimsel değişiklikler yaşadıkları bilinmektedir; kış ayları egzama ciddiyetinin genellikle arttığı mevsimlerdir. İlkbahar ve yaz aylarında egzamanın ciddiyetinin arttığı egzamalı çocuklar hakkında bilgi eksikliği vardır. Tedavisi zor egzamalı hastaların üçte birinde polen mevsiminde ve yaz aylarında egzama alevlenmesi olmaktadır. Yapılan bir çalışma sonucuna göre, özellikle koyu ten tipi olan çocuklarda, polen mevsiminde egzama alevlenmeleri daha sık yaşandığı ortaya çıkmıştır.

Egzama bulaşıcı mıdır?

Egzama, bulaşıcı değildir, bir kişiden bir diğerine bulaşmaz. Ancak egzama kalıtsal olabilir ve ebeveynlerinizden size gen yoluyla aktarılabilir.

Alerjik nezle, astım ve egzama bağlantısı

Alerjik nezle ve astım ile atopik dermatit arasında bir bağlantı vardır. Bir ebeveynin alerjik nezlesi veya astımı varsa, çocuklarının cilt sorunlarına sahip olma olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte atopik dermatiti olan birçok çocuğun saman nezlesi veya astım geliştirme olasılığı yüksektir.

Egzama nasıl tedavi edilir?

Egzama belirtileri herkes için farklıdır. Çoğu egzama türlerinde belirtilerinin tedavisi için tetikleyiciyi bilmek gerekir. Egzama belirtilerini tedavi için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:

• Durumu kötüleştiren tetikleyicilerden kaçınmaya çalışın. Cilt reaksiyonunu kötüleştirebilecek şeyler arasında ter, stres, obezite, sabunlar, deterjanlar, toz ve polen sayılabilir. Tetikleyicilerinize maruz kalmanızı azaltın.
• Düzenli bir nemlendirme rutini uygulayın.
• Doktorunuz ilaç verdiyse talimatlara uygun olarak kullanın.
• Deri enfeksiyonu belirtilerine dikkat edin.
• Etkilene bölgeye hassas davranın, ovalamayın, kaşımayın. Yumuşak ve nefes alabilen giysiler tercih ederek egzamanızı daha da kötüleştirebilecek tahriş edici, yün gibi, kumaşlardan kaçının.
• Daha kısa banyolar veya duşlar alın ve sıcak su yerine ılık su kullanın. Banyodan sonra cildinizi yumuşak bir havluyla hafifçe kurulayın ve cildiniz hala nemliyken nemlendirici uygulayın.
• Yalnızca yumuşak sabunlar kullanın. Hafif sabunlar seçin. Antibakteriyel sabunlar daha doğal yağları giderebilir ve cildinizi kurutabilir.