Çocukların temel dil becerilerini geliştirmek ve kelime dağarcıklarını genişleterek kendilerinin daha iyi ifade etmelerinin sağlamak için kitaplarla dünyalarını beslemek gerekiyor. Çocuklar kitaplar ile toplumun yapısı, felsefe ve politikası gibi konularla ilgilenir, çeşitli idealler, fikirler, değerler ve inançları geliştirmeye başlar. Uzmanlar kitapların çocukların hayal gücünü geliştirerek kendi etik değerlerini yaratmasına bile izin verebileceğini söylüyor.

Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç’a çocuk kitapları seçiminde dikkat edilmesi gerekenleri sorduk.

Kitap alırken çocuğun fikrini mutlaka sorun

Çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Çocuk kitaplarının çocuğun dünyasını geliştirip, zenginleştirmesi açısından çok büyük bir önemi vardır. Çocuğa sevgiyi ve saygıyı aşılamalıdır. Okuma zevk ve alışkanlığı kazandırıcı olmalıdır. Kitap dili ise sade, yalın ve duru olmasına dikkat edilmelidir. Her yaş grupları farklı gelişimler yaşamasından ötürü çocuğun yaşına uygun kitaplar seçilmelidir. Anlatımlarda çocukların anlayış güçlerine, yaş ve yaşam düzeylerine uygun kavramlar kullanılmalıdır. Çocuğun güven, sevgi, iyilik, güzellik, cesaret, hoşgörü, sorumluluk, gerçeklilik gibi duygularının gelişmesine yardımcı olmalıdır. Konular hareketli bir biçimde işlenmeli, olay hızla gelişmelidir. Uzun betimlemeler ve ruh çözümlemeleri sıkıcı olacağından kaçınılmalıdır. Bunlara ek olarak, kitap alınırken çocuğun fikri sorulmalı ve ilgi duyduğu bir kitap alınmalıdır. Okumaya zorlama değil, teşvik olmalıdır.

Yetişkin kitapları okumak çocuğun algısına zarar verir mi?

İlk olarak algı, duyu organları tarafından alınan uyarıcıların beyin tarafından yorumlanıp anlamlandırılmasıdır. Biz dünyayı duyu organlarımız yoluyla algılarız. Bu bakımdan bizim her duyuma ilişkin algılarımız vardır. Algı, okuduğunuz şey ile bildikleriniz arasında ilişki kurmanızı sağlar. Çocukların yetişkin kitapları okuması ise hem olumlu hem olumsuz yönden incelenebilir. Olumlu yönden bakar isek çocuğun üstün zekalı olması durumunda anlayarak okuması olasıdır. Hatta bu çocuk yetişkinler tarafından çok beğenilir, ilgi ve takdir görür. Fakat olumsuz yönden konuyu ele alırsak, çocuğun kendisinden “büyük”, “bilmiş tavırları” arkadaşları tarafından bu tarz konuşmalar ile dışlanmasına sebep olabilir. Bu durum çocuğu derinden incitebilir.

Çocuklar kitaplarla idealler ve fikirler geliştirmeye başlıyor

Çocuklar soyut kavramları anlayabilir mi?

Çocuklar büyürken farklı gelişim süreçlerinden geçerler. Somut işlemler 6-12 yaş grubunda gerçekleşir. 12 yaş sonrası ise soyut dönemdir. Fakat çocukların gelişim dönemlerine girme ve tamamlama yaşları birbirinden farklılık gösterebilir. Soyut kavramları anlaması aslında bireye, çocuğa bağlıdır. Ergenlik döneminin başlangıcından itibaren çocukların düşünme biçimleri, yetişkinlere benzer hale gelir. Bu dönemde artık soyut düşünme başlar. Bir problemin çözümü, somut yollarla sınırlanmaz. Problemde bulunan değişkenler arası ilişkileri bulur. Çocuklar soyut kavramları anlayarak etkili bir şekilde kullanabilirler. Bu dönemde çocuklar, çeşitli idealler, fikirler, değerler ve inançları geliştirmeye başlarlar. Toplumun yapısıyla, felsefesiyle, politikayla ilgilenirler.

Betül Meral SARIİZ / betul.sariiz@posta.com.tr

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Atakan Kayalar en genç üniversite mezunu olabilir mi?

Habere Git