Giriş
Şeker hastalığı baba olmayı engeller mi?
Çocuk sahibi olamama son yıllarda en sık karşılaşılan ve görülme oranı giderek artan bir sağlık sorunudur. Çiftlerin 1 yıl süreyle düzenli ve korunmasız cinsel ilişki yaşamalarına rağmen doğal yollarla bebek sahibi olamaması durumunda kadın ve erkek ayrı ayrı değerlendirmeye alınır diyen Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Erol; “Toplumun %14 ünü etkileyen şeker hastalığı vücudun tüm sistemlerini ilgilendirdiği gibi erkeklerde de ejekülatın(meninin) meni kanallarında toplanması ve boşaltılmasını etkilemekte, aynı zamanda sperm kalitesini de bozmaktadır. Gebeliğe engel olabilecek faktörler ele alınırken diyabetik erkekte boşalma, sperm kalitesinde bozukluk ve hormonal bozukluklar göz ardı edilmemesi gereken konular arasındadır. Buna karşılık ilaçlarını düzenli olarak kullanan, doktor takibini aksatmayan, beslenme ve yaşam alışkanlıklarını değiştiren diyabet hastalarının kandaki şeker düzeyini kontrol altında tutması ve devamında yardımcı üreme teknikleri ile baba olması mümkündür” şeklinde konuştu.
Diyabet bir diğer adıyla şeker hastalığı dünyada pek çok kişiyi etkileyen bir sağlık problemidir. Şeker hastalarında kandaki şeker seviyesi kontrol altına alınmazsa kalp ve damar hastalıkları, görme bozuklukları, üreme problemi gibi sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Yüksek kan şekeri, ejekülatın meni kanallarında toplanmasında ve boşalma sırasında kapanması gereken mesane boynunda bozukluğa yol açabilir.
Meninin mesaneye kaçması ve sadece idrarla atılmasına sebep olabilir. Aynı zamanda sperm üretiminde ve kalitesinde bozulmaya da yol açabilir diye konuşan Prof. Dr. Bülent Erol; “Şeker hastalığı kadınlarda yumurta sayısını ve yumurtlamayı olumsuz etkilerken erkeklerde ise spermin üretiminde, sayısında ve morfolojisinde bozulmaya yol açarak kısırlığa neden olabilir.
Buna ek olarak diyabet, erkeklerdeki hormon düzenini de olumsuz etkileyebilir; başta testosteron hormonu olmak üzere sertleşmeyi sağlayan hormonların üretiminde azalma meydana gelebilir. Bu durumların neticesinde erkek hastalarda sertleşme ve boşalma bozuklukları ortaya çıkabilir. Diyabet tanısı alan erkek hastalarda yaşanabilecek cinsel sorun çeşitli tedavi yöntemlerinin yardımıyla büyük ölçüde giderilebilir. Bunların başında ilaç veya insülin kullanımı gelmektedir. İnsülin vücutta şeker metabolizmasını düzenlemeye yardımcı olur ve bazı şeker hastalarında tedavinin düzenlenmesi için insülin kullanılması zorunludur. İnsülin kullanması gereken hastalar bu durumun sperm kalitesini olumsuz etkilemesinden veya çocuk sahibi olmayı zorlaştırmasından endişe duyarlar. Aksine, insülin kullanan erkeklerde şeker düzeyinin kontrol altına alınması ile cinsel sorunlar ve üreme bozukluklarında önemli ölçüde iyileşme sağlanabilir. Dolayısı ile çoğu zaman düzenli olarak ilaçlarını kullanan, sağlıklı beslenme kurallarına dikkat eden ve olumsuz yaşam alışkanlıklarını değiştiren hastalarda kandaki şeker düzeyinin kontrol altına alınması ile şeker hastalığına bağlı kısırlık sorunu da çözülebilir” diye ifade etti.
DOĞRU TEDAVİ ŞEKLİ İLE DİYABETİ OLAN ERKEKLER ÇOCUK SAHİBİ OLABİLİR
Şeker hastalığı gibi kronik rahatsızlıklar doğrudan kısırlık sebebi olmasa da üreme sağlığını tehdit eden faktörler arasında yer alır. Diyabet teşhisi alan erkeklerin doğru tedavilerle çocuk sahibi olması mümkündür diyen Prof. Dr. Bülent Erol; “Tedavi için öncelikle sperm testi istenir. Bu testler sayesinde meni miktarı, meninin mesane ye kaçıp kaçmadığı (idrarda sperm araştırılması)sperm şekli, kalitesi, sayısı ve hareketliliği detaylı bir biçimde incelenebilir. Sperm testi neticesinde erkekte sperm sayısı azlığı veya sperm morfolojisinde, hareketliliğinde problem olması halinde kandaki FSH, LH gibi hormon düzeyleri incelenir. Buna ek olarak, ultrasonografi yardımıyla varikosel yani testislerde bulunan toplardamarların genişlemesi sonucu ortaya çıkan durum araştırılır.
Çıkan sonuç doğrultusunda uygun tedavi şekli belirlenir. Eğer hormon düzeylerinde bozulma tespit edilmişse çeşitli hormon ilaçları ile hormon seviyeleri normal düzeye getirilebilir. Ek olarak sperm olgunlaşmasını sağlayan ilaçlar da kullanılabilir. Problemin varikosel olduğu düşünülürse cerrahi uygulamalar yardımıyla sorun giderilebilir. Ancak bazı durumlarda spermiyogram testinde ejakulatta hiç sperm hücresi bulunmayabilir. Bu durum azospermi olarak adlandırılır. Günümüzde tıp dünyasında yaşanan olumlu gelişmeler sayesinde azospermi hastalarında da tüp bebek tedavisi uygulanabilmektedir.” diye ifade etti.
KİLO KONTROLÜ SAĞLANARAK, ŞEKER SEVİYESİ İDEAL ARALIKTA TUTULMALI
Sağlıksız ve düzensiz beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam, sigara ve alkol kullanımı gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle diyabet hastalığı tüm dünyada her geçen gün artan ciddi bir sağlık sorunudur. Çocuk sahibi olmak isteyen diyabet hastalarında şeker seviyesinin ideal aralıkta tutulması ve fazla kilodan kaçınılması gerek kadın gerekse erkek açısından son derece önemlidir. Fazla kilo ve obezite pek çok hastalığa zemin hazırladığı gibi diyabete de davetiye çıkarmaktadır. Bu sebeple çocuk sahibi olmak isteyen kişilerin ya da diyabet teşhisi alan hastaların sağlıklı beslenme düzeni benimseyip, kilo kontrolünü sağlamaları gerekmektedir.
Obezitenin hormonal dengesizliğe yol açarak diyabeti ve beraberinde ürolojik hastalık risklerini artırdığına dikkat çeken Prof. Dr. Bülent Erol; "Akdeniz tipi beslenme şekli benimseyip antioksidan içerikli yiyecekler tüketilmeli, günlük yürüyüşler ya da kısa süreli egzersizlerle hareket alışkanlığı edinilmeli, sigara ve alkol kullanımından uzak durulmalıdır. Böylelikle yaşam biçiminde yapılacak kalıcı değişikliklerle hem erkek üreme sağlığı korunmuş olur hem de diyabet gibi kronik hastalıkların beraberinde getirebileceği risk faktörleri azaltılmış olur” diyerek uyarılarda bulundu.
