Giriş
Varikosel problemi olan erkekler çocuk sahibi olabilir mi?
Bacakta görülen varis hastalığının testiste görülmesi olarak bilinen varikosel problemi, kirli kanın testiste birikmesi ve ısı artışı nedeniyle sperm bozukluğuna neden olmaktadır. Çocuk sahibi olamama sorunu ile doktora başvuran erkeklerin %35-40’ında varikosel tespit edilmektedir diyen Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Erol; “Damar yapısı ile ilgili bozukluklar, varis varlığı, fizyolojik yapıyla ilgili özellikler varikoselin oluşumunda etkilidir. Varikoselin tedavisi cerrahi operasyonla mümkündür; operasyon sonrası artan sperm sayısı ve kalitesiyle gebelik elde edilmektedir” şeklinde konuştu.
Varikosel, testisin kirli kanı kalbe götüren damarlarında meydana gelen genişlemedir. Varikosel doğuştan olan bir durumdur; bu sebeple anatomik yapıdan dolayı genellikle uzun boylu, zayıf erkeklerde daha çok rastlanır. Ayrıca sol testiste sağa göre daha sık görülür.
Varikosel genellikle bir şikayete yol açmaz fakat bazı erkeklerde testiste baskı şeklinde ağrıya neden olabilir diye belirten Prof. Dr. Bülent Erol; “Genellikle çocuk sahibi olmak isteyen ancak 1 yılı aşkın süredir düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamayan erkeklerin fiziksel muayenesi yapıldığında varikoselin varlığı kolayca tespit edilebilir. Testislerin muayenesi sırasında hastayı öksürterek veya ıkındırma yoluyla bu damarlar incelenerek teşhis konulabilir ancak bazı durumlarda doppler ultrason ile inceleme de gerekebilir. Varikoselin oluşumunda bilinen genetik sebepler yoktur ancak damar yapısı ile ilgili bozukluklar, varis varlığı, fizyolojik yapıyla ilgili özellikler varikosele yol açabilir. Varikosel teşhisi konulan hastaların değerlendirmesinde 2 kez sperm analizi ile sperm yapılarının incelenmesi gerekir. Bazı erkeklerde sperm sayımının aşırı etkilendiği ve hatta spermin hiç dışarı çıkmadığı durumlarla karşılaşılabilir. Bu gibi durumlarda varikosel dışında altta yatan başka nedenlerin mutlaka araştırılması gereklidir” diye ifade etti.
VARİKOSELİN TEDAVİSİNDE CERRAHİ OPERASYON GERÇEKLEŞTİRİLİR
Varikosel, üreme sağlığı açısından büyük önem taşıyan bir problemdir. Çocuk sahibi olamama sorunuyla doktora başvuran erkeklerin %35-40’ında varikosel olduğu gözlemlenmektedir diye konuşan Prof. Dr. Bülent Erol; “Varikoseli olan erkekler erken yaşlarda çocuk sahibi olsalar da ilerleyen yaşla birlikte ikinci kez çocuk sahibi olmak istediklerinde sperm parametrelerinde bozulma nedeniyle kısırlık oluşabilmektedir. Ayrıca ilerleyen zaman içerisinde bazı hastalarda testosteron hormonu salınımında da azalma görülmektedir.
Sperm sayısını azaltan başka nedenler mevcutsa öncelikle bu nedenlerin tespit edilerek düzeltilmesi gerekir. Çünkü varikosel tek başına sperm sayısını sıfır yapacak kadar testis üretimini bozmaz. Varikoselin tedavisinde cerrahi operasyon gerçekleştirilir. Kasık bölgesinden yapılan mikroskobik cerrahi yöntem ile genişlemiş damarlar bağlanarak tedavi edilir. Ameliyatta genel anestezi altında mikroskop kullanılması operasyonda damarların daha net olarak tanınmasını ve testisi besleyen arterin dikkatli bir şekilde korunmasını sağlar. Bu yöntemle yapılan cerrahi müdahalede başarı şansı yüksek, tekrar etme oranı ve komplikasyon oranı düşüktür. Hastalar operasyon gününde hastaneden taburcu olabilir, iki-üç gün sonra işe dönebilirler. Operasyon sonrası hastalar minimum düzeyde ağrı hisseder” dedi.
HER VARİKOSEL AMELİYAT EDİLMELİ MİDİR?
Eğer varikosel semen analizinde sperm sayı, hareket ve şekil bozukluğuna neden olmamışsa ameliyat yapılmasına gerek yoktur diyen Prof. Dr. Bülent Erol; “Ergenlik döneminde sperm testi yapamayacak kadar hasta küçükse ameliyat kararı testis çapları karşılaştırılarak verilir. Eğer varikoselin olduğu taraf diğer tarafa göre 2 ml ve daha üstünde bir volüm kaybı gösteriyorsa o zaman ameliyat kararı verilebilir. Muayenede saptanmayan sadece doppler ultrasonografi ile saptanabilen subklinik varikosel ameliyatının faydası tartışmalıdır. Yani net olarak subklinik varikosel ameliyatın faydası bilinmemektedir” diye konuştu.
TEDAVİ EDİLMEYEN VARİKOSEL ZAMAN İÇERİSİNDE TESTOSTERON ÜRETİMİ İLE İLGİLİ SORUNLARA YOL AÇABİLİR
Sperm sayımının artması için ameliyatlardan sonra kabul edilen bekleme süresi 3-6 aydır. Bu zaman aralığında görülen iyileşme yaklaşık %70 oranındadır. 1 yıl süre zarfında beklenen gebelik oranı ise %40 civarlarındadır. Bazı erkeklerde sperm kalitesi ve sayısında herhangi bir değişiklik olmayabilir. Operasyonlardan 6 ay-1 yıl sonra sperm sayılarında veya kalitesinde düzelme olmayan ve doğal yoldan eşi gebe kalamayan erkeklerde yardımcı üreme teknikleri ile tedavi önerilebilir diye belirten Prof. Dr. Bülent Erol; “Tedavi edilmeyen varikoselin ilerleyen zaman içerisinde sperm kalitesinin bozulması dışında testisin küçülmesi ve testosteron üretimi ile ilgili sorunlara yol açması mümkündür. Bu durumlarda varikoselin giderilmesi için operasyon ile düzeltilmesi gereklidir. Operasyon olmak istemeyen erkeklerin üroloji uzmanı tarafından yılda 1 kez muayene olmaları önerilir” şeklinde ifade etti.
