Planlı ders çalışmanın avantajları nelerdir? Çocuklara planlı olmayı nasıl aşılarız? Eğitimci Can Uysal, konu hakkında önemli tavsiyelerde bulundu.
Ne kadar hedef belirlemiş ve motive olmuş olursak olalım, plansız olduğumuz sürece verim alma olasılığımız azalacaktır. Öğrencilerin günlük, haftalık hatta aylık planlar çıkararak çalışmaları ders çalışma sürelerinden alacakları verimi artıracaktır.
Planlı ders çalışmanın avantajları nelerdir?
Ne kadar sürede ne kadar konu bitireceğinizi belirlersiniz, hangi konuya ne kadar zaman ayıracağınızı belirlersiniz. Planlama sayesinde bir konu üzerinde gereğinden fazla zaman harcamanın önüne geçersiniz, zihnen ve bedenen yorulmamak için mola sürelerinizi belirlersiniz. Planınıza uyduğunuzda daha kolay motive olur ve sorumluluğunuzu yerine getirdiğiniz için kendinizi daha iyi hissedersiniz.
Planlı olduğunuzda çalışmanız gereken konulara adil vakit ayırabilirsiniz. Ders çalışma planı olmayan çocukların keyif aldıkları derslere daha fazla zaman ayırdığı görülmüştür.
Planlı ders çalışmanız sonucunda öğrendiklerinizi pekiştirir, öğrenmenin kalıcı gerçekleşmesine ve bunun da okul başarınızı olumlu etkilemesine katkıda bulunursunuz.
Planlı ders çalışma için dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
1. Başarı, saatler boyunca çalışmanın değil, düzenli çalışmanın bir sonucudur
Her şeyden önce verimli ders çalışmanın ve başarılı olmanın çocuğun saatlerce masa başında zaman geçirmesiyle alakalı olmadığını bilmek gerekiyor. Eğer çocuğunuz nereye nasıl çalışması gerektiğini biliyorsa çok uzun saatler harcamadan verimli bir şekilde çalışabilir. Çalışmaya harcanan süre değil, çalışma yöntemi önemlidir. Bu nedenle çocuğunuzun kaç saat çalıştığından önce nasıl çalıştığına dikkat etmelisiniz.
2. Uygun çalışma ortamını sağlamak ilk önemli adım
Çalışma ortamı her evde farklılık gösterse de her çalışma yerinde olması gereken bazı ortak özellikler vardır. Çocuklar zaman zaman ders çalışırken yatakta, koltukta, yerde ya da masa dışında herhangi bir yerde yatarak çalışmak isterler. Yatarak çalışmak verimli bir çalışma ortamı sağlamayacağı gibi hem çocuğunuzun uykusunun gelmesine neden olur hem de dikkatini toparlamasına engel olur. Bu nedenle öncelikle çocuğun masa başında çalışmasını sağlamalısınız.
Çalışılan ortamın toplu, düzenli olması, odanın ısı ve ışığının yeterli düzeyde olması, çalışırken çocuğun dikkatini dağıtacak uyaranların olmaması da verimli ders çalışma için önemli etkenlerdir. Etrafta ne kadar çok dikkat dağıtacak obje olursa çocuğun odaklanması da bir o kadar zor olacaktır. Her şeyden önemlisi ise çalıştığı ortamda çocuğun kendisini rahat hissetmesidir. Sevmediği, rahat etmediği bir yerde çalışmak durumu zorlaştırır.
3. Sessiz ortam her zaman etkili değildir
Sessiz bir ortam, her zaman verimli ders çalışma için akla gelen ilk koşullardan bir tanesidir. Ancak bazı çocuklar çok sessiz bir ortamda çok rahat çalışırken bazıları ise müzikle ya da herhangi bir sesle yaptıkları işe daha iyi odaklanırlar. Ortamdaki sesin ya da sessizliğin kişiler üzerindeki etkisi kişilerin karakteristik özellikleri, müziği türü gibi farklı etkenlere göre değişiklikler göstermektedir. Her koşul her çocuk için geçerli değildir. Bu nedenle çocuğunuzda hangi durumun daha etkili olduğunu anlamak için denemeler yapabilirsiniz. Denemelerin sonucuna göre tamamen sessiz ya da müziğin olduğu bir çalışma ortamı hazırlayın.
4. Çalışırken ihtiyacı olacak materyaller hemen ulaşabileceği bir yerde olmalı
Masaya oturup ders çalışmaya başlamak çocuklar için bazen çok zorlu bir süreç olabiliyor. Ödevlere, derse başlamamak ya da bunları geciktirmek için zaman zaman çeşitli bahaneler bulabiliyorlar. En güzel bahane ise çalışırken gerekli olan materyalleri hazırlamak ya da çalışma anında kalkıp onları almak oluyor. Bütün bu uğraşlar ya başlamayı geciktiriyor ya da çalışmayı bölüyor. Bu nedenle hem zaman kaybı yaşamaması için hem de çalışmanın ortasında odadan ayrılmaması için kalem, silgi, sözlük, makas, yapıştırıcı gibi gerekli bütün materyalleri önceden hazırlamanız çocuğunuzun ortamdan uzaklaşmasını ve dikkatinin dağılmasını engelleyecektir.
5. Her zaman aynı yerde, aynı saatte çalışmak süreci kolaylaştıracaktır
Her gün aynı saatlerde ve aynı yerde çalışmak, çocuğun kendisini ders çalışmaya şartlaması ve bu alışkanlığın çocukta yer etmesi açısından yardımcı olacaktır. Böylece çocuğunuzun çalışma düzenine adapte olması hızlanacaktır. Aynı zamanda çocukta zaman kavramı ve zaman yönetimi becerisi gelişecek, sorumluluk bilinci artacaktır.
6. Ders çalışma, ödev yapma zamanını planlayın
Eğer çocuğunuz ne zaman çalışacağını ve çalışmanın ne kadar süreceğini bilirse bu durumu alışkanlık haline getirmesi ve duruma adapte olması çok daha kolay olur. Bu nedenle çocuğunuzun ödevlerini yaptığı belirli bir saati olsun. Ancak bu süreyi nasıl kullanacağı ona kalmalı. Örneğin 1 saatlik bir çalışma planı yaptıysanız, ister ilk 15 dakikada bitirsin ödevini ister son 15 dakikada isterse de 1 saate yayarak yapsın çalışmasını. Burada önemli olan sorumluluğunu yerine getirmesi ve ödevini yapmasıdır. Bu şekilde çocuğunuzun zamanı yönetme becerileri de gelişecektir.
Çalışma zamanını planlamanın en önemli kısmı bu düzenlemeyi çocuğunuzla birlikte yapmanızdır. En başından ortak kararla yapılan plana uymak çok daha olasıdır. Planlama yaparken çocuğunuzun okuldan gelince kendisine biraz zaman ayırması gerektiğini unutmamanız gerekir. Devamlı çalışmanın 40 dakikayı geçmemesine, her 40 dakika sonrası mutlaka ara vermesine özen gösterin.
Bazı çocukların zaman yönetimini öğrenmesi ve uygulaması daha güç olabiliyor. Eğer böyle bir durum varsa, gününü planlama ve yönetmede sorun yaşıyorsa günlük bir zamanlama planı hazırlayabilirsiniz. Böylece günün hangi saatinde ne yapacağını, ne kadar süreceğini, ne kadar zamanı kaldığını bilir ve ona göre hareket eder.
7. Ondan istenileni anladığından emin olun
Çalışmanın başlangıcında çocuğunuzun yanında olun. Ödevlerin ne olduğuna, ondan ne istendiğine birlikte bakın ve bunları anladığından emin olun. Böylece çocuğunuz, ondan ne beklendiğini bilecek ve ona göre hareket edecektir. İlk alıştırmalarda yanında olup ona yol göstermeniz faydalı olacaktır. Ancak ödevlerini yapmaya başladıktan bir süre sonra çocuğunuzu yalnız bırakın. Günün sonunda ise kontrolleri birlikte yapın. Bu süreçte “Neden ödev yapıyoruz?”, “Bunları neden öğreniyoruz?” gibi klasikleşmiş sorular gelebilir.