Giriş
Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Ekiz Yörükalp anlatıyor.
YAŞA GÖRE DEĞİŞİYOR
Çocukluk çağında zehirlenmeler ve kimyasal madde içilmesi genellikle ailenin en meşgul olduğu misafir ağırlamalarında veya gidilen misafirliklerde karşımıza çıkar. Zehirlenmeler ilk 1 yaşta en çok büyüklerin yanlışlıkla verdiği ilaçlarla, 1-3 yaş arasında ev temizlik malzemeleriyle, 3-6 yaş arasında da evde bulunan ilaçlarla olur. Her madde zehirlenme yapmaz. Örneğin sabun, şampuan, diş macunu, el kremi, mum, mürekkep, nem önleyici paketler, kalemler, boyalar, gazeteler, makyaj malzemeleri gibi. Fakat kolonya, alkol, saç boyası ve spreyi, güneş yağı, doğum kontrol hapları gibi bazı maddeler fazla alındığında zehirlenme yapabilir. Bazı maddeler ise düşük miktarlarda bile ölümcüldür. Bazı kalp ve tansiyon ilaçları, diyabet ilaçları, bazı depresyon ilaçları, bazı ishal ilaçları, sıtma ilaçları tek bir tabletle bile bir çocuğu öldürebilir. Yine göz damlası veya burun açıcı bazı spreyler, diş çıkarma döneminde kullanılan merhemler veya uyuz ilaçları da ciddi zehirlenmeler yapabilir. Bunun dışında deterjanlar, böcek ve tarım ilaçları ve gaz yağı zehirlenme nedenidir. Ateş düşürücülere dikkat İlaç zehirlenmesi, en sık neredeyse çocuk olan her evde olan ateş düşürücü ilaçlardan parasetamol’ün fazla içilmesiyle olur. Aantihistaminik denilen alerji ilaçları, dekonjestan denilen burun ve solunum yollarındaki dolgunluk giderici maddeler de ciddi zehirlenme yapabilir. Yine ateş düşürücü olan ibuprofen veya Aspirin yüksek dozlarda alındığında zehirlenme nedeni olabilir.
Bu tür ilaçlardan 1-2 kaşık içilmesi zarar vermese de yüksek miktarlarda içildiğinde önce 114 Zehirlenme Danışma Merkezi aranmalı, yönlendirmeye göre hastaneye gidilmeli
.ÇAMAŞIR SUYU ÖNEMLİ NEDEN
Temizlik malzemelerinden en sık görülen zehirlenme, çamaşır suyu içilmesiyle olur. Lavabo açıcılar, antifriz denilen donma önleyici sıvılar, metal temizleyiciler asit olduklarından ağız ve yemek borusunda ciddi yanıklara yol açabilir. Bulaşık makinesi deterjanları ve amonyak da hafif hasarlara sebep olabilir. Bu tarz kimyasallar içildiğinde, çocuk kesinlikle kusturulmamalı, su veya süt içirilmemeli, ağzı suyla iyice yıkanmalı. Ağrı, tükürüğünü yutamama, nefes darlığı gibi belirtiler olursa mutlaka hastaneye başvurulmalı. Tarım ilaçları ölümcüldür Kırsal kesimde daha çok kullanılan tarım ilaçları, fare zehirleri gibi kimyasallar düşük dozlarda bile ölümcül olabilir.
Bu maddeler ciltten de emilebildiğinden böyle durumlarda eldiven giyerek çocuğun tüm kıyafetleri çıkarılmalı, çocuk bol su ve sabunla yıkanmalı, bilinç değişikliği, ciltte kuruluk ve aşırı sıcaklık varsa hemen hastaneye gidilmeli. Düğme şeklindeki minik piller veya minik magnetler de çocuklar tarafından yutulabilir. Genelde 12 mm’den küçük ve tek olanlar bağırsaklardan ilerleyip hasara sebep olmadan vücuttan atılabilir. Ama yemek borusuna takılan piller açılıp içindeki kimyasallar ortaya çıkarsa yemek borusunda delinme bile yapabilir. Pilin dışkıyla atıldığı görülmemişse veya büyük bir pilse ve göğüs ağrısı varsa beklemeden hastaneye başvurmak gerekir. Magnetlerden de fazla miktarda yutulursa, kitle etkisi yapıp bağırsakta tıkanma yapabilir.
