Dünyada bugüne kadar 200'e yakın gencin intiharına sebep olan "Blue Whale" (Mavi Balina) ailelerin kabusu haline gelmişti. Birçok ülkede yasaklanan oyun, Türkiye’de de tartışmalara neden olmuştu. 9-16 yaş arasındaki çocukları hedef alan oyun, doğrudan bir link aracılığıyla telefona ya da bilgisayara yükleniyor ve teknik olarak engellenemiyor.

TBMM Bilişim Teknolojileri Bağımlılığı Araştırma Komisyonu'nda toplantılara katılarak, teknoloji bağımlılığı konusunda sunumlar yapan, Cumhurbaşkanlığı Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Prof. Dr. Necdet Ünüvar, 'Mavi Balina' oyunu oynayan gençlerin ortak özelliklerini anlattı. Prof. Dr. Ünüvar, artık her işin teknoloji kullanılarak yapıldığını, internetin fırsat penceresinden bakıldığında önemli olduğunu; ancak diğer taraftan risklerinin de bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. Ünüvar, "Gerçekten bir anda dünyayı sizin ayağınıza getiriyor, diğer taraftan özellikle çocuk ve gençler için dünyalarını başlarına geçirebilecek bir risk teşkil ediyor. Mavi Balina çok tartışılan bir oyun. Bu oyunun sahibi şu anda hapiste; ama o oyun gençleri ağına düşürmeye devam ediyor" dedi.

Psikolojik açıdan zayıf olanlar ağa düşüyor

Prof. Dr. Ünüvar, bunu sadece bir teknoloji ve oyun bağımlısı olarak görmenin yanlış olduğunu kaydederek şöyle devam etti:

"Oyunda 50 günde 50 komut veriliyor. Herkes o ağa düşmüyor. Örneğin bir çocuk arama motorunda intihar ile ilgili bir araştırma yapmış diyelim, teknolojik iz bırakmış. Psikotik açıdan sıkıntılı, depresyona meyilli, hele hele beraberinde ailesi parçalanmışsa, sosyal hayattan dışlanmışsa, kendisini topluma kabul ettirmekte zorlanıyorsa, akademik başarısı düşükse, kötü bir arkadaş çevresi varsa, bütün bunlar birleştiği zaman onlar için uygun bir vasat oluşmuş oluyor. Ve önce ona oltalama yolu ile bir mesaj gidiyor. Daha sonra kimlik bilgileri verildikten sonra adeta robotlaşmaya doğru giden bir eğilim söz konusu oluyor. Dolayısıyla 50'nci günde artık intihar etmesi isteniyor. Maalesef Türkiye'de de çocuk ve ergen psikyatrist kongresinde sunulan resmi bir rapor var. Bu oyundan dolayı 150 civarında ölüm gerçekleştiği iddia ediliyor."

Rapor: Yüzde 20 kendine zarar verebilir

Bilim adamlarına göre 'Mavi Balina' ve buna benzer oyunları oynayan gençlerin üç grupta toplandığını belirten Prof. Dr. Ünüvar, şöyle konuştu:

"Bir; depresyonu var; ama oyun oynama isteği de var. Yani ikisi birleşmiş. Bir diğeri, o oyuna liderlik yapma, yani o oyunu yönlendirme amaçlı fikri olan kişiler. Üçüncüsü de belli başlıklar var; '50 günde 50 komut' diye. O başlıklara yorum yaparak takipçisini artırmaya eğilimli kişiler. Bunlar, sosyal etkenler birleştiğinde istenmeyen bir profil ortaya çıkıyor. 'Kendine zarar verme davranışı' diye bir kavram var, herkeste olmuyor. Özellikle yine depresyon, can sıkıntısı, madde bağımlısı gibi gençlerde görülüyor. Türkiye’de yapılan bir çalışmada 'yüzde 21 civarında kendisine zarar verebilir' diye bir rapor var. Dünyada ise yüzde 10 ile 15 arasında bir rakam var. Kendine zarar veren kişilerle, eğilimli yapılar bir araya gelince o oyunun kurucuları tarafından adeta hedef haline gelmiş oluyorlar. Ailelerin bilinç yapısı da önemli, gece yarısı verilen komutlar, yapmadığın zaman da tehdit var. Öbür taraftan bu girdabın içerisinden çekip çıkaran bir el varsa kurtuluyorsun."

Aileler çocuklarıyla ilişki kurmalı

Söz konusu 150 kişi ile ilgili bilimsel çalışmaların olduğunu aktaran Prof. Dr. Necdet Ünüvar, "Akranlarla büyümüş ebeveynlerin, ekranlarla büyüyen çocukları anlaması zor. Çocuklar akrandan ziyade ekranla büyüyor. Ebeveynlerin, 'okulda öğretmen, sokakta polisler çocuklarımızı korusun' anlayışından vazgeçmeleri lazım. Kendilerinin de çocukları ile kaliteli teknoloji dışında ilişki kurmaları gerekiyor. Köy ve şehirli olmakla da alakalı değil. Sosyoloji ve psikolojik durumla alakalı bir bağımlılık, bu bağımlılık aile ve toplumla daha çok alakalı. Parçalanmış aile çocuklarının, bu oyunlarla karşılaştıkları zaman o zorluklarla baş etme becerilerini kazanmamış olmaları da önemli bir etken" ifadelerini kullandı.

#Olayıngeçmişi

Mavi Balina nasıl bir oyun?

9-16 yaş grubu çocukları hedef alan "Mavi Balina" oyunu, sözde oyunun yöneticisi görünümündeki internet korsanları tarafından virüs içerikli bir link şeklinde çocuklara gönderiliyor. Gönderilen bu linkle kişisel bilgileri oltalama (phishing) yoluyla çalınan gençler yakın çevrelerindeki kişilerle ilgili tehdit, şantaj ve siber zorbalığa maruz kalıyorlar. Oyuna katılanların, oyun üreticisinin bilinçli tercihiyle gece yapılması istenen çeşitli ve ürkütücü görevlerle ruh sağlıkları bozuluyor. Oyunda, oyuncuların 50 talimatı yerine getirmeleri isteniyor ve bunlardan bazıları ölümcül olabiliyor. 50 günlük süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekliyle kol ve bacakların kesilmesi, belirli bir süre boyunca kimseyle görüşülmemesi, yüksek sesli müzik dinlenilmesi gibi aşamalar yer alıyor. 50'nci günün sonunda ise kişiye son aşama olan intihar etme komutu veriliyor.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Mavi Balina oyunu hipnoz etkisi mi yaratıyor?

Habere Git