ABD'de biyoteknoloji şirketi Moderna'nın Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'nün (NIAD) desteğiyle geliştirdiği potansiyel yeni tip corona virüs (Covid -19) aşısının klinik denemelerinin sonuca yaklaştığı bildirildi.
Clinical Trials Arena internet sitesinde yer alan habere göre, şirket, yaptığı açıklamada, "mNRA-1273" adlı Covid -19 aşı adayının üçüncü aşama klinik denemelerinde 26 bin 650 deneğe iki doz halinde uygulandığını duyurdu. Açıklamada 30 bin kişinin katılması planlanan deneme için gönüllü kayıtlarının da tamamlandığı, deneklerin aşılanmasının kısa sürede bitirileceği kaydedildi. Şirket, aşılama işleminin tamamlanmasının ardından 151 vakaya odaklanacak bir etkililik analizi değerlendirmesi yapmayı planlanıyor.
Merkezi Boston kentinde bulunan Moderna, Çin'in Covid -19'un genetik dizilimini açıklamasından sadece iki gün sonra potansiyel bir aşı geliştirdiğini bildirmişti. ABD Gıda ve İlaç İdaresinin (FDA) onay vermesinin ardından aşının 1'inci aşama klinik denemeleri, 17 Mart'ta Washington eyaletinde başlamış; mRNA-1273, "insanlar üzerinde denenmeye başlanan ilk potansiyel Covid -19 aşısı" olmuştu. Aşı adayı için 27 Temmuz'da 3'üncü aşama klinik denemelerin başladığı duyurulmuştu.
Ribo Nükleik Asit (RNA) temelli aşı, virüsün insan hücresine tutunmasını sağlayan "çivi proteini" adı verilen enzimi baskılayarak vücutta bağışıklık sağlamayı hedefliyor. Halen ABD’de 38 merkezde sürdürülen klinik denemelerden, 2020 sonu veya 2021 başlarında sonuç alınması umuluyor.
Klinik denemeler 3 aşamada yapılıyor
Bir aşının yaygın kullanılabilmesi için insanlar üzerinde 3 aşamada test edilmesi gerekiyor. Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşının güvenli olup olmadığı ve insanlar üzerindeki muhtemel yan etkileri araştırılıyor. İkinci aşamada, aşının bağışık tepkilerini uyandırmadaki etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor. Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem binlerce denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç aylar hatta yıllar alabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 19 Ekim itibarıyla dünya genelinde Covid -19'a karşı 44 aşı adayı klinik deneme, 154 aşı adayı ise klinik öncesi değerlendirme aşamasında bulunuyor. Klinik denemeleri yürütülen aşıların 10'u üçüncü, 14'ü ikinci, 20'si ise birinci aşamada insanlar üzerinde test ediliyor. Çin'de ortaya çıkan Covid -19, 200'den fazla ülke ve bölgeye yayılarak küresel salgına dönüştü. Dünya genelinde vaka sayısı 42 milyonu aşarken 1 milyondan 143 binden fazla kişi hayatını kaybetti.