Diş ağrısı için evde uygulayabileceğiniz doğal çözümler
Corona virüs önlemleri kapsamında Sağlık Bakanlığı tarafından “Acil ve zorunlu olmayan dental uygulamalar yapılmayarak ileri bir tarihe ertelenmelidir.” şeklinde karar alındı. Peki dişinizde ağrı olursa ne yapmalısınız? Evde diş ağrısı için uygulayabileceğiniz yöntemler nelerdir? Bu soruların cevabını Diş Eti Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Dr. Dt. Çağdaş Çağlar Laçin'e sordum. Elif Demirtaş Bilir / elif.demirtas@posta.com.tr
2019 aralık ayında Çin’in Wuhan şehrinde başlayıp tüm dünyaya yayılan covid-19 virüsü maalesef Trükiye'de de yaklaşık 1 aydır görülüyor. Bu virüsün en kolay yayılımı temas ile olduğu için tüm otoritelerin dünya halklarına önerdikleri, insanlar arasındaki mesafelere dikkat edilmesi oluyor. Ve bu mesafelere dikkat edilen, sosyal izolasyonun sağlandığı ülkeler, şehirler, bölgelerde virüsün yayılımı kontrol altına alınabiliyor.
Diş ile ilgili bir sorun yaşanması halinde öncelikle acil bir durum olup olmadığına karar vermeniz gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı 20 ve 23 Mart 2020 tarihlerinde bazı kararlar yayınladı. Ve ilk yayınlanan kararların birinci maddesi ; “Acil ve zorunlu olmayan dental uygulamalar yapılmayarak ileri bir tarihe ertelenmelidir.” şeklindedir. Çünkü diş hekimliği uygulamaları sırasında kullanılan sistemlerin pek çoğu yüksek devirde dönme, hava basıncı, su püskürtülmesi sağlamakta. Bu da ağız içerisinde bir virüs, bakteri bulunması halinde hekime, oda içerisinde bulunan yardımcı personele ve ortama rahatlıkla dağılabilmesini sağlar. Ve böyle bir durum da markete gitmekten, sokakta dolaşmaktan çok daha fazla bir virüs, bakteri yayılmasına neden oluyor.
Bu ilk kararlardan yaklaşık 3 gün sonra bir de diş hekimlerine yönelik doğrudan hangi tedavilerin hangi şartlarda kabul edilmesi gerektiğini detaylandıran bir liste yayınlandı. Bu tedbirler yayılımı önlemede oldukça önemli ve etkililer. Ancak bireylerin de diş hekimlerine randevu alırken telefonda sorulan sorulara gerekli cevapları vermeleri ve kendilerine bildirilecek kurallara uymaları oldukça önemli. Bu kararların alınması çok kolay ancak uygulanması ve uyulması asıl önemli olan nokta.
Öncelikle pandemi varken şu durumlar haricinde diş doktoru randevusu talep etmemeniz beklenmektedir; Apse varlığı, diş kırığı, durdurulamayan kanama, çene kırığı, durdurulamayan diş ağrısı gibi...Yani kısaca söylemek gerekirse sizi günlük hayatınızı devam ettirmekten alıkoyan hallerde randevu için diş doktorunuzu aramanız gerekmektedir. Bu haller dışında sizin ve sağlık çalışanlarının sağlığı için evden çıkmamanız önemlidir.
Diş Eti Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı Dr. Dt. Çağdaş Çağlar Laçin "Eğer evde yapacağım basit uygulamalar ile bazı şikayetlerimi idare etmek istiyorum derseniz size bazı önerilerim olabilir" dedi ve anlattı:
- Diş ağrısı olduğunu hissediyorsanız ilk yapılacak şey dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanımı olmalıdır. Çünkü aralarda, çürük bölgelerde sıkışmış artıklar var ise ağrıyı şiddetlendirebilirler.
- İkinci aşamada ağrının sıcak ve soğuk uygulamasında nasıl bir tepki verdiği gözlemlenmelidir. Ağrının hangisi ile hafiflediğini, geçtiğini saptayabilirseniz ağrınızın bir süre idare etmesini sağlayabilirsiniz. Bu noktada non steroid antiinflamatuar ilaçlar kullanmak ağrıyı genellikle rahatlatmada çok yardımcı olmaktadır. Bazı durumlarda etkisiz kaldıkları da olabilmektedir maalesef.
- Bunların dışında sıklıkla ağrıyan dişe alkol basılması gerektiği gibi bir bilgi bulunmaktadır. Fakat zaman zaman ağrıyı dindirse de her diş ağrısında işe yarayan bir uygulama değildir. Bunun yerine antiseptik ve anestezik özellikleri bulunan karanfili çürük bölgeye yerleştirmek oldukça etkili bir yöntem olabilmektedir. Çünkü karanfil içeriğinde bulunan öjenol maddesi çok etkili bir ajandır. Bu nedenle de pek çok diş macununda, diş hekimlerinin kullandıkları bazı malzemelerde de bulunmaktadır.
Bruksizm ve diş ağrısı karıştırılmamalı
Diş ağrısı bazen diş sıkmanın (bruksizm) verdiği rahatsızlıklarla da karıştırılabilmektedir. Diş sıkan, gıcırdatan bireylerde sıklıkla dişlerin diş etleri ile birleştiği boyun bölgesinde genellikle bir kaç dişte, şakaklarda, kulağın ön kısmında, yanağın arkasına doğru, bazen enseye vuran ağrılar olabilmektedir. Ve genellikle diş sıkan bireyler bunu farkında olmadan yaptıkları için meydana gelen rahatsızlıkları da diş ağrısı ile karıştırabilmektedirler. Bu nedenlerle acil olduğunu düşündüğünüz hallerde durumunuzu telefonda doğru bir şekilde anlatırsanız durumunuzun gerçekten kliniğe gidecek kadar önemli olup olmadığını net bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Bu durumda Laçin'in önerileri şu şekilde:
1. Eğer kendinizi iyi hissetmiyor iseniz (halsizlik, ateş, boğaz ağrısı vs.) kesinlikle diş doktorundan önce ALO 184’ü arayınız ya da yakınınızda bulunan bir sağlık kuruluşuna durumunuzu bildiriniz.
2. Eğer nezle, grip, öksürük gibi belirtileriniz varsa lütfen randevunuzu iyileşene kadar erteleyiniz.
3. Kliniğe giderken ve çıktığınızda dışarıda muhakkak maske kullanınız.
4. İşlem öncesinde bir gargara kullanmanızı hekim ya da asistanı isteyebilmektedir, lütfen istenilen süre boyunca gargarayı yapmaya özen gösteriniz.
5. Diş doktoru randevularınıza tek gidiniz. Arabayla gidiyorsanız sizle beraber gelen kişiler araç içerisinde beklerlerse daha iyi olacaktır. Böylece klinikte bekleme salonunda bir kalabalık oluşmamış olur.
6. Kendi aracınız ile diş doktoruna gidiyor iseniz aracınızı park ettiğinizde kliniği arayınız. Tedaviye alınacağınız zaman aranarak kliniğe çağrılabilirsiniz.
7. El dezenfeksiyonu sağlayan alkol bazlı dezenfektanlar tüm kliniklerde bulunmaktadır. Kliniğe girişte ve çıkışta kullanınız.
Evde nasıl bir ağız bakımı uygulayabiliriz?
Dr. Dt. Laçin ağız sağlığı için neler yapmamız gerektiğini anlattı:
"Ağız sağlığımız için her zaman yapılması gereken ağız bakım alışkanlıklarını yerine getirmek önemlidir. Yani günde en az 2 kere diş fırçalamak ve 1 kere diş ipi kullanımı çok önemlidir. Bunların dışında antiseptik özellikli gargaraların kullanımını da öneririm. Özellikle alkol içerikli gargaralar Covid-19’a alkolün etkisinden dolayı tercih edilebilir.
Evde uzun süre kalındığı için normalden daha fazla abur cubur, yemek yenmekte. Ve haliyle dişlerin yüzeylerinde, aralarında, diş etlerinde daha fazla birikintiler oluşabilmektedir. Bu nedenle gün içerisinde diş fırçalama yapılmasa bile en azından ağzınızın gargara ya da su ile çalkalanması bir miktar da olsa besin artıklarının uzaklaştırılmasında yardımcı olacaktır. Çünkü öğlen dişlerin arasında kalan artıkların gece diş fırçalayana kadar orada birikmesini istemiyoruz.
Dişlerimizi fırçalarken diş etlerinden dişlere doğru süpürme hareketi ile, ağır ağır yapılması önemlidir. Dişlerin aralarının diş ipi, arayüz fırçası, ağız duşu gibi ürünlerle temizlenmesi en az yüzeylerin temizlenmesi kadar önem arz etmektedir. Normalde de önemli olan dil yüzeyinin ve yanakların temizlenmesi Covid-19 ile daha da önemli hale gelmiştir. Dil temizleyicilerinin en azından günde bir kere, gece yatmadan önce dişler fırçalandıktan sonra kullanılması ciddi farklar yaratabilmektedir. Yanak içlerinin fırçalama işlemi sonrasında diş fırçası ile fırçalanması da ciddi bir temizlik sağlayacaktır."
- Uzmanı uyardı: Bu hastalığın nedeni bilinmiyor! Karın ağrısı ve yorgunlukla kendini gösteriyor, sindirim sistemini iltihaplandırıyor...
- Mesleğiniz astım hastası yapabilir
- Duygusal açlık kilo aldırıyor
- Kokuda azalma Alzheimer belirtisi olabilir! Uzman isim açıkladı: 50 yaşın üstünde oran %25'e kadar çıkıyor!
- "Kar yemek zehirlenmeye yol açabilir"