Giriş
NATO üyeleri, Rusya’nın olası istilasına karşı Ukrayna’ya yardım etmede ne kadar ileri gidebileceklerini tartışıyor. Amerika, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya’yı da içinde barındıran birlik, Ukrayna için askeri hazırlık ve yardımlarını artırıyor. Peki Rusya'nın NATO ile arasındaki anlaşmazlık nedir?
Posta. com.tr | NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) 1949 yılında içlerin Amerika, Kanada, Birleşik Krallık ve Fransa’nın da bulunduğu 12 ülkenin askeri ittifaktır. Birliğin üyeleri, içlerinden birine karşı gerçekleştirilen askeri saldırıda, ona yardım göndermeyi kabul ediyorlar. Birliğin başlangıçtaki amacı, Rusya’nın savaş sonrası Avrupa’da yayılma tehditlerini savuşturmaktır.
BBC'nin haberine göre, 1955 yılında Sovyet Rusya, NATO’ya karşılık olarak Varşova Paktı ile Doğu Avrupa’daki komünist ülkelerle kendi askeri birliğini kurdu. 1991’de Sovyet Rusya’nın dağılmasının ardından, Varşova Paktı’ndaki bazı ülkeler, NATO üyesi oldu. Birlikte, Türkiye’de dahil şimdi 30 ülke var.
RUSYA’NIN NATO VE UKRAYNA İLE SORUNU
Ukrayna, Avrupa Birliği ve Rusya ile sınırı olan eski bir Sovyet cumhuriyetidir. NATO üyesi değil ancak bir ‘partner ülke’dir. Bunun anlamı, ileride birliğe katılmaya izin verileceğine dair bir anlayış olduğudur.
Rusya ise Batı güçlerinden bunun hiçbir zaman olmayacağına dair teminat istiyor ki bu Batı’nın sunmaya hazır olmadığı bir şeydir.
Ukrayna, etnik Ruslardan oluşan büyük bir popülasyona sahip ve Rusya ile sosyal ve kültürel olarak yakındır. Stratejik olarak Kremlin, Rusya’nın arka bahçesi olarak görüyor.
RUSYA’NIN ENDİŞELERİ
Putin, Batı güçlerinin birliği kullanarak Rusya’yı kuşatacağını iddia ediyor ve NATO’nun Doğu Avrupa’daki askeri etkinliklerine son vermesini istiyor. Uzun zamandır, NATO'nun doğuya doğru genişlemeyeceğine dair ABD'nin 1990'da verdiği garantiyi bozduğunu savunuyor.
NATO, Rusya’nın iddialarını reddederek sadece az bir üyesinin Rusya ile sınırlarını paylaştığını ve bunun bir savunma ittifakı olduğunu söylüyor.
Rusya’nın Ukrayna sınırında asker konuşlandırmasının, Batı’nın Rusya’nın güvenlik taleplerini ciddiye almaya zorlama girişimi olduğuna inanılıyor.
NATO GEÇMİŞTE UKRAYNA VE RUSYA HAKKINDA NE YAPTI?
Ukraynalılar 2014'ün başlarında Rusya yanlısı başkanlarını görevden aldıklarında, Rusya, Ukrayna'nın güney Kırım yarımadasını kendine bağladı. Ayrıca doğu Ukrayna'nın büyük bir bölümünü ele geçiren Rus yanlısı ayrılıkçıları da destekledi.
NATO, bu konuda araya girmedi ancak ilk kez bazı Doğu Avpupa ülkelerine asker konuşlandırarak karşılık verdi. Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'da çok uluslu tabur büyüklüğünde savaş grubu ve Romanya'da çok uluslu bir tugayı var.
Ayrıca Baltık Denizi ülkelerindeki hava birliklerini genişletti ve Doğu Avrupa’da üye ülkelerin sınırlarını ihlal edecek Rus hava araçlarına müdahale edecekti. Rusya bu güçlerin çekilmesini istiyor.
NATO, UKRAYNA’YA HANGİ TAAHÜTLERİ VERDİ?
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın istilasını ciddi bir bedelle ödeyeceğini açıkladı. ABD, 8 bin 500 askerini teyakkuzda bekletiyor. Ancak Pentagon, NATO’nun savunma gücünü harekete geçirmeye karar vermesi halinde bölgede konuşlandıracaklarını söylüyor ve askerleri Ukrayna’ya göndermeye yönelik bir planının olmadığını belirtiyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Minister Annalena Baerbock, daha fazla askeri gerilimin Rusya’nın yönetimine ekonomik, politik ve stratejik olarak büyük bir bedeli olacağı konusunda uyardı.
NATO VE UKRAYNA BİRLEŞTİ Mİ?
Biden, Ukrayna konusunda Avrupalı liderlerle "tam bir fikir birliği" olduğunu, ancak farklı ülkelerin sunduğu destekte farklılıklar olduğunu söyledi. ABD, "ön cephe savunucuları" için Ukrayna'ya mühimmat da dahil olmak üzere yaklaşık 90 ton "ölümcül yardım" gönderdiğini söyledi. İngiltere, Ukrayna'ya kısa menzilli tanksavar füzeleri sağlıyor.
Danimarka, İspanya, Fransa ve Hollanda da dahil olmak üzere bazı NATO üyeleri, bölgedeki savunmayı desteklemek için doğu Avrupa'ya savaş uçakları ve savaş gemileri gönderiyor.
Ancak Almanya, çatışma bölgelerine öldürücü silah göndermeme politikası doğrultusunda Ukrayna'nın savunma silahı talebini reddetti. Bunun yerine tıbbi yardım gönderecek.
Bu arada Fransa Cumhurbaşkanı Macron, durumu tırmandırmak için Rusya ile diyalog çağrısında bulundu.
