10 soruda üniversite tercihleri
Koca bir yılı üniversite sınavlarına hazırlanarak geçiren gençler için şimdi tercih zamanı. Tercih işlemi bazı adaylar için çok karışık gelebilir. Eğitim uzmanı Salim Ünsal üniversite tercihlerinde akıllara takılan soru ve cevaplarını derledi.
1-Bir adayın kaç tercih hakkı var? Bunu nasıl kullanabilir?
Bir adayın YKS’de 24 tercih hakkı bulunuyor. İsterse bu hakkın tamamını kullanabilir, isterse sadece tek tercih ile de süreci noktalayabilir.
2-Tercihin 4 yıllık ya da 2 yıllık program sınırı var mı?
Tercihte böyle bir sınır yok. Adaylar isterlerse tercihlerinin tamamını 4 yıllıktan ya da tamamını 2 yıllıktan yapabilirler. İsterlerse bir kısmı 4 yıllık bir kısmı 2 yıllık olabilir. Bir kısıt yok.
3- Tercih yapan adayın puanı bir sonraki yıl düşer mi?
Bir sonraki yıl adayın OBP katkısının düşmesi için tercihin değil yerleşmenin olması gerekir. Bir aday tercih yapıyor diye bir sonraki yıl puanı düşmez. Ancak ÖSYM tarafından bir programa yerleştirilirse düşer.
4-Eskiden açıköğretim programlarına yerleşenlerin puanlarında bir düşme yaşanmıyordu. Şimdi bu kural devam ediyor mu? Bu açıköğretimin kontenjan kısıtlaması olmadığı yıllara aitti. Artık açıköğretim programlarının bir kontenjanı var ve yerleşen adayın puanı düşer. Adaylar tercihte öncelikle puana mı yoksa sıraya mı bakmalı? Puan verisi sabit ve değişmeyen bir veri değildir. Bu nedenle daha sabit ve kıyas götürebilecek olan sıralama verisi adayların doğru tercih yapabilmeleri için doğru bir referans. Lütfen puanı unutup sıralamaya baksınlar.
6-Tercih listesi nasıl hazırlanmalı?
Bir tercih listesi 3 bölgeden oluşmalı. İlk bölgedeki 4-5 tercih kendi sınırlarının üstündeki hayali güzel ama umudu nispeten düşük olan programları içermeli. İkinci bölge daha reel yerleşme şansına yakın olduğu programlar olmalı. Özellikle burada aday çok hassas davranıp listeyi istek sırasına göre sıralamalı. Üçüncü bölge ise tercihin korku bölgesidir. Her türlü riski elimine edecek ve kazanma şansı yüksek olan programlar bu bölgede yer almalı.
7-Tercih listelerinde yurtdışı üniversiteleri de var mı?
Evet var ama bunlar Türk cumhuriyetleri ve coğrafyası bize yakın olan sınırlı sayıdaki ülkeler. Kılavuz dışındaki bir yurtdışı programına gitmek için ayrı bir başvuru ve kayıt kabul sürecini takip etmeleri gerekir. Tercihe bunlar dahil değil.
8-Tıp ve diş hekimliğinin kontenjanları arttı. Bu sonuçları nasıl etkiler?
Bu hem tıp hem de diş hekimliği programlarına daha alt sıradan adayların yerleşebileceği anlamına gelir. Bu aynı zamanda tıp altında pozisyon alan tüm programları daha da olumlu etkiler. Kontenjanların düşme işi nasıl zora sokuyorsa, bir programdaki kontenjan artışları süreci yerleşme şansı bakımından daha da rahatlatır.
9- Mezuna kalma fikri bir aday için ne zaman karara dönüşmeli?
Tercihler tamamlanıp yerleşme sonuçları açıklandıktan sonra. Çünkü aday umudu az da olsa mutlaka tercih yapıp şansını denemelidir. Şu an tüm programların puanı sıfır. Daha az ve başarı düzeyi düşük adayların o programı seçmesi halinde mezuna kalmayı düşünen adayın belki de şansı olabilir. Bu süreç tamamlanmadan mezun fikri erken bir fikir.
10- Bu yıl sıramalarda yaşanan değişim adayları nasıl etkileyecek?
Bu yıl en yoğun sıkışma Sayısal puan türünde yaşandı. Puan ve sıra dengesi bakımından adaylar geçen yıla oranla beklediklerini bulamadılar. TYT’de ve EA’da sıralama sıkışması yine var ama Sayısal kadar etkili değil. Dil puanında geçen yılla eşdeğer. Sözelde ise bu yıl sıralamaların daha iyi olduğunu gözlemledik. Sayısalda aday sayısı artışı yüksek olmasına rağmen yerleşme sıralamaları bakımından geçen yıla benzer bir tablonun çıkmasını bekliyoruz. DİL’de değişme beklemiyoruz. Sözelde küçük bir rahatlama yaşanabilir. Eşit ağırlık ise yine bazı bölümler ve puan aralıklarında geçen yıla benzer bir tablo çıkaracaktır. Sınavın sürpriz kısmı sonuca kadardı. Tercihlerde olumsuz anlamda büyük sürprizler beklemiyoruz.