Akademide kadın yönetici oranı düşük

Türkiye’de 129’u devlet, 73’ü vakıf ve 5’i de vakıf meslek yüksekokulu (MYO) olmak üzere 207 yükseköğretim kurumu bulunuyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) verilerine göre, devlet ve vakıf üniversitelerinde toplam 170 bin 561 öğretim elemanı görev yapıyor. Bu sayının 27 bin 861’i profesör 16 bin 383’ü doçent ve 40 bin 231’i de doktor öğretim üyesi.

Kadın akademisyenlerin 8 bin 899’u profesör, 6 bin 514’ü doçent, 17 bin 698’i doktor öğretim üyesi, 18 bin 602’si öğretim görevlisi, 24 bin 955’i araştırma görevlisi kadrolarında bulunuyor. Kadın profesör sayısı 8 bin 899 iken, erkek profesör sayısı 18 bin 962. Kadın profesör oranı yükseköğretimde yüzde 31.95.

Akademisyen sayısı arttı

Öğretim elemanı sayısı, 2015-2016 eğitim öğretim yılında 156 bin 168, 2016-2017’de 151 bin 763 2017-2018’de 158 bin 98 2018-2019’da ise 166 bin 225’e yükseldi.

Üniversitelerde, 2019-2020 eğitim öğretim yılında ocak ayı verilerine göre ise 170 bin 561 akademisyen bulunuyor. Bu kapsamda öğretim elemanı sayısındaki artışa paralel olarak kadın akademisyen sayısı da arttı.

Yönetici oranı Yüzde 7

Türkiye’deki 202 yükseköğretim kurumunda görev yapan bin 797 dekanın 322’sini kadın öğretim görevlileri oluşturuyor. Kadın dekanların oranı yüzde 18’den fazla olarak belirlendi. Devlet üniversitelerindeki bin 388 dekanın 216’sı, vakıf üniversitelerindeki 409 dekanın 106’sı kadınlardan oluşuyor.

Devlet üniversitelerinde 6, vakıf üniversitelerinde 9 kadın, rektör olarak görev yapıyor. Türkiye’deki 15 kadın rektör, 202 üniversitenin yöneticilerinin yüzde 7’sine karşılık geliyor. Avrupa’da kadın rektör oranı ise 2019 verilerine göre 14.3

Yükseköğretimde 8 milyon öğrenci

Yükseköğretimdeki öğrenci sayısı ise 8 milyon 76 bin 615. Bu sayının yüzde 48’ini kadın öğrenciler oluşturuyor. Meslek yüksekokullarında okuyan 1 milyon 9 bin 812 öğrencinin yüzde 43.50’si kadın öğrenci.

Orta gelirli ya da kırsal kesimde yaşayan ailelerin çocuklarının tercih ettiği MYO’larda kız öğrenci sayısının yüzde 43.50 olması olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Doktora bursunda kadınlar önde

Doktora yapan öğrenci sayısı 99 bin 892. Bu sayının 45 bin 962’sini kadın öğrenciler oluşturuyor. 100/2000 YÖK Doktora Bursu kapsamında ise 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı Güz Dönemi itibarı ile 4 bin 274 öğrenci doktora yapıyor.

Bu öğrencilerin yarısından fazlası, yani 2 bin 627’si kadın doktora öğrencisi. YÖK tarafından belirlenen öncelikli alanlarda Türkiye’nin doktoralı insan kaynağına olan ihtiyacını karşılamak üzere, yurtiçindeki devlet üniversitelerinde 100 tematik alanda YÖK Doktora Bursu veriliyor.

'Avrupa'ya göre daha iyiyiz'

Türkiye’de yükseköğretimde kadın akademisyen sayısının birçok Avrupa ülkesi ve Amerika’ya göre çok daha iyi olduğunu söyleyen Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz, “Türkiye’de yükseköğretimde kadınlar ve erkekler yarışa beraber başlıyor.

Ancak, iş akademik yükseltmelere gelince rakamlar düşmeye başlıyor. Birlikte başlanılan yolda makas kadınlar aleyhine açılıyor” dedi.

‘Sosyal politikalar geliştirilmeli’

Prof. Dr. Durukanoğlu, yükseköğretimde kadın akademisyen sayısını şöyle yorumladı: “Kariyerinden vazgeçen kadın ve kariyerinde ilerlemesi durdurulan kadın.

Kadın bunu kendi tercihi ile yapmış ise hiçbir sorun yok ve hatta desteklenmeli. Ancak, bu vazgeçme geleneklerden gelen toplumsal bir baskı ise bununla da mutlaka mücadele edilmeli. Aile kurup, ailenin devamlılığı her nedense bizim gibi toplumlarda sadece ve sadece kadının.

Dönüşümü de ancak sosyal politikalarla geliştirebiliriz. Dünya ülkeleri ve özellikle Avrupa, eşitsizliği ortadan kaldırmak için ciddi politikalar uyguluyor. Bu sayıları iyileştirmek için yeni politikalar geliştirmeliyiz.”

Kadın rektörler

Devlet üniversitesi

1) Düzce Üniversitesi Prof. Dr. Nigar Demircan Çakar

2) Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Nükhet Hotar

3) Eskişehir Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Tuncay Döğeroğlu

4) İzmir Demokrasi Üniversitesi Prof. Dr. Bedriye Tunçsiper

5) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Prof. Dr. Handan İnci Elçi

6) Malatya Turgut Özal Üniversitesi Prof. Dr. Aysun Bay Karabulut

Vakıf üniversitesi

1) Bezmialem Vakıf Üniversitesi Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu

2) Bahçeşehir Üniversitesi Prof. Dr. Şirin Karadeniz

3) Hasan Kalyoncu Üniversitesi Prof. Dr. Edibe Sözen

4) İstanbul Aydın Üniversitesi Prof. Dr. Yadigar İzmirli

5) İstanbul Bilgi Üniversitesi Prof. Dr. Kübra Doğan Yenisey

6) Kadir Has Üniversitesi Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz

7) Özyeğin Üniversitesi Prof. Dr. Esra Gençtürk

8) TED Üniversitesi Prof. Dr. H. Belgin Ayvaşık

9) Yeditepe Üniversitesi Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl