Akademisyenlerden tercih önerileri

Prof. Dr. Mehmet Burçin Ünlü ( Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü):

Tercih yaparken öğrencilerin ve ailelerin aklına gelen ilk sorulardan biri, bu bölümü bitirince para kazanabilir miyim oluyor. Oysa bu, düşüneceğiniz en son konu olmalı. İşini iyi yapan ve fark yaratan herkes, bölümü ne olursa olsun para kazanır. Para kazandırmayacağı sanılan bölümler, bütün dünyada ve Türkiye’de yükselişte. Bundan 25 yıl önce fizik lisans diplomasıyla mezun olurken çoğu kişi “bu çocuk ne iş yapacak” diye bakıyordu. Fizik bölümünü bitirmek ve fizik bilmek o zaman da çok önemliydi ama bugün uygulama alanları çok daha net görünüyor. Bir başka kritik konu, tercih yaparken önceliği üniversiteye mi bölüme mi vereceğiniz. Farklı etkenler devreye girdiğinde durum değişebilir ama ille de bir cevap isterseniz üniversite seçin derim. Üniversite size yalnızca bir diploma vermez; güzel arkadaşlıklarla, sosyal etkinliklerle, bilge hocalarla hayatınızı zenginleştirir. Kampüsü güzel, saygın ve demokratik bir üniversite seçin. Üniversiteyi belirlerken, dünyadaki trendleri de göz önünde bulundurun. Kendinizi dünyanın her yerinde çalışabilecekmiş gibi donatın.

Yaşam amacınıza uygun bölüm

• Dr. Elif Ulu Ercan (Ege Üniversitesi):
• Yetenekli ve başarılı olduğunuz alanlara yönelin.
• Öyle bir meslek seçmelisiniz ki o işle ilgilenirken hayatınızın en keyifli şeyini yapıyor gibi hissetmelisiniz.
• “Bu hayatta ben kimim ve kim olmak istiyorum? Bu dünyada ne yapmak istiyorum, kendimle ve çevreyle ilgili neleri değiştirmek istiyorum?” Bu sorulara vereceğiniz yanıtlar sizin yaşam amaçlarınız olabilir. Bu amaçlara ulaşmanızı sağlayacak bir bölüm tercih edin.
• Arkadaşlarınızın seçimleri ile değil, kendi seçimlerinizle tercih yapın.
• Tercih etmek istediğiniz bölümlerin ders içeriklerini inceleyin. Mümkünse o bölüm mezunlarıyla irtibat kurup bilgi alın.
• Seçmek istediğiniz üniversitenin sizin isteklerinize uygun olup olmadığını ve size sunabileceği şartları araştırın.
• Bu zorlu süreçte alanının uzmanı profesyonellerden muhakkak destek alın.
• Tercih yaparken geçen senenin sıralamalarını ve puan değerlerini dikkate almanız gerekiyor. Kılavuzu çok iyi okuyun.

Kariyer planlama aşaması

Doç. Dr. Aslı Ceyhan Bayar - Öğr. Görevlisi Ayten Kaytan (İstanbul Üniversitesi Kariyer Geliştirme, Uygulama ve Araştırma Merkezi):

Üniversite eğitimi, sadece kariyer sahibi olunması açısından değil, aynı zamanda bireylerin toplumsal sorunlara duyarlı, kültürel ve sosyal olarak olgun kişiler olarak yetişmesine olanak sağlayan önemli bir yaşam deneyimidir. Üniversite eğitimi için tercih yapma aşaması belirttiğimiz sürecin ‘planlama’ aşamasını oluşturuyor. Buna ‘kariyer planlama’ aşaması da diyebiliriz. Kariyer planlama; kişinin ilgi alanları, değerleri, yetenekleri ve tecrübeleri ile olası kariyer fırsatlarını değerlendirerek kararlar alması ve uygulaması sürecidir. Kariyer planı oluşturulurken kişinin ilgi duyduğu alanları, yeteneklerini, kendisi için önemli olan değerleri belirlemesi sonraki adımlar için yol gösterici olacak. Diğer bir konu da, seçebileceğimiz alanları ne kadar tanıdığımızdır. Hangi bölümde okuyacağımıza karar vermekte zorlanıyor olabiliriz. Burada temel sıkıntı, o alanlara ilişkin yeterli bir bilgiye sahip olmamamızdan kaynaklanıyor olabilir.

İyi olduğun alanları belirle

Prof. Dr. Göze Ünal (İTÜ Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi):

Tercihlerinize öncelikle seçeneklerinizi daraltarak ve ileride kendinizi nerede görmek istediğinizi düşünerek başlayın. Farklı olasılıklar arasında sıkışırsanız, ‘hangi konuları çalışmaktan hoşlanırım? İyi olduğum konular hangileri?’ gibi soruları sormak iyi bir başlangıç noktasıdır. Salgın dönemi, yeni nesil mühendisliklerin toplum sağlığı ve takibi, sağlık bilişimi, güvenlik, elektronik ticaret, bankacılık, savunma, üretim, lojistik gibi süreçlerdeki önemini gösterdi. Toplumların ve kurumların günlük hayatında yer eden çevrimiçi ve çevrimdışı ortamlarda muazzam bir büyük veri toplanıyor. Bu verinin yönetimi, anlamdırılması ve bunlara dayalı tahminler yapılabilmesi, kararlar verilebilmesi klasik meslekleri dahi dönüştürüyor. Tüm bunları dikkate alarak ilginiz varsa, inovasyona, veri analizine ve ileri teknolojiye dayalı bir meslek seçin. Bu alanda üniversiteler yeni bölümler açarak gençlere fırsatlar açıyor. Örneğin, İTÜ’de bu yıl Türkiye’de ilk kez ‘Yapay Zeka ve Veri Mühendisliği’ bölümü açıldı.

Güçlü akademik kadro

Prof. Dr. Cem Güneri ( Sabancı Üniversitesi Eğitimden Sorumlu Rektör Yardımcısı):

Diploma programı seçimi yaparken ilgi alanını odağa almanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Hangi alanda okunacağı kadar önemli bir karar da hangi üniversitenin tercih edileceği. Akademik kadronun güçlü olması, yaptıkları araştırmalar ile evrensel seviyede bilgi üretebiliyor olmalarına dikkat edilmeli. Üniversitede akademik gelişim sadece derslerde değil, ders dışı çalışmalarla da olabilmeli. Tüm bu çalışmaların gerçekleşebilmesi için üniversite hem akademisyenlerine hem de öğrencilerine gerekli altyapıyı sunmalı. Bundan 10 yıl sonra şu an adını bilmediğimiz mesleklerin, çalışma alanları ortaya çıkacak. Dolayısıyla gençlerin kendi diploma programları dışında farklı alanlarda da gelişme imkanlarının olması, ayrıca kendi kendine öğrenebilme becerilerinin gelişmesi gerekli. Üniversitenin bu konuda sunabilecekleri sınırsız. En temelde müfredatın esnek olması ve öğrencilerin istedikleri her alandan dersleri alabilmeleri gerekir. Akademik gelişim dışında sosyal gelişim için de üniversite imkanlar sağlamalı.

Yeteneklerinize göre tercihlerinizi yapın

Doç. Dr. Eren Kalay ( ODTÜ Rektör Danışmanı):

Öğrenciler, tercih sıralamasında aldıkları puana göre değil okumaktan olduğu kadar sonrasında çalışmaktan da zevk alacakları, kendi ilgi ve yeteneklerine uygun bölümlere göre hareket etmeliler. Alan seçimi yaptıktan sonra bölüm tercihine göre o alanda öne çıkan dersleri müfredatında bulunduran, en iyi eğitim ve öğretim olanaklarını sunan, uluslararası saygınlığı bulunan üniversiteleri belirleyerek sıralama oluşturmaları iyi olacak. Öğrencilerin üniversite hayatlarında kendilerine katabilecekleri en işe yarar beceri; öğrenebilme becerisidir. Bu bağlamda öğrenciler istedikleri mesleklerde kendilerini hayata hazırlayacak, hayat boyu öğrenmeyi teşvik eden, gördükleri kazanımlarla gerçek hayatta tam olarak hazırlanmadıkları durumlarda nasıl davranacaklarını öğreten altyapı ve tecrübeye sahip üniversiteleri tercih etmeli.

Çevrimiçi eğitim kapasitesi

Prof. Dr. Erhan Erkut ( MEF Üniversitesi Rektör Yardımcısı):

Tercih yapacak öğrencilere ilk önerim, üniversitelerin çevrimiçi eğitim kapasitelerini iyi incelemeleri. Çevrimiçi eğitim kapasitesinin yanında, ne kadar özgürlükçü olduğunu, ne kadar esnek olduğunu ve profesyonel gelişime ne kadar önem verdiğini değerlendirmelerini öneririm. Unutmayın, gelecekteki başarı ve mutluluğunuz yerleşeceğiniz üniversite ve programdan çok sizin kendinizi nasıl yetiştirdiğinize, yetkinlik ve becerilerinizi nasıl geliştirdiğinize bağlı. Zamanın gerisinde kalmış üniversite sisteminden çok şey beklemeyin, eğitim ve gelişiminizin inisiyatifini kendi elinize alın. Tercih yapacak öğrencilere kaynak önerilerim:

● Blogumdaki 10 sayfalık ‘üniversite seçim rehberi’ (http://erhanerkut.com/)

● YÖK’un yeni yayınladığı ‘Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu’

● ÜniAR’ın yeni yayınladığı ‘Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması’

● Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi’nin yayınladığı ‘Üni-Veri raporu’