Sade, milli ve beceri odaklı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli

KADEMELİ ŞEKİLDE UYGULANACAK

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), tüm öğretim kademelerindeki zorunlu derslere ait ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ adını taşıyan yeni müfredat taslağını ‘gorusoneri.meb.gov.tr’ adresinden kamuoyunun görüşüne sundu. Yeni müfredat taslağı için internet sitesi üzerinden bir hafta süresince görüş bildirilebilecek. Bir haftalık askı sürecinin ardından ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nca son eleştiri, görüş, öneri ve paylaşımlar doğrultusunda revize edilecek ve son şekline ulaşacak. Yeni müfredat, gelecek eğitim öğretim yılından itibaren okul öncesi, ilkokul 1’inci, ortaokul 5’inci ve lise 9’uncu sınıflarda kademeli şekilde uygulanmaya başlanacak.

TÜM DERSLERDE SADELEŞTİRİLMİŞ İÇERİK

TÜRKÇE: Ortaokul Türkçe dersi öğretim programında 5’inci sınıftan 8’inci sınıfa hem anlama hem de anlatmada ihtiyaç duyulan alan becerilerini ve kavramsal becerileri geliştirmeye odaklanıldı. Bu doğrultuda bütün dil becerilerine eşit önem verildi, her bir beceri için atölye faaliyetleri tasarlandı. Çevrimiçi okuma, yazma gibi dijital ortam unsurlarına yer verildi. Dil becerilerini geliştirmek için 8 olan tema sayısı 6’ya düşürüldü. ‘Dil bilgisi’ yerine ‘dil yapıları’ ifadesi kullanıldı. Metin türlerine daha önceki programlarda yer almayan ‘hiper metin, infografik, grafik simge, vlog, ilk gösterim filmi (fragman), belgesel, dijital öykü’ gibi türler dahil edildi. Öğrencinin öğreneceği ilk kelimeler yakın çevreden seçildi, çocuklar ilk olarak ‘anne’ yazacak.

MATEMATİK: Bilgi ve işlem ağırlıklı içerikler sınırlandırıldı, ortaöğretim düzeyi için gerekli olmayan konular çıkarıldı. Matematik dersine, okuma yazma öğrenimiyle eş zamanlı olarak başlangıç yapılması planlandı. Daha önceki programlarda ilk okuma yazma öğretiminde dört çizgi, üç aralıktan oluşan 1.3 santimetre genişliğinde yazma alanı kullanılıyordu. Yeni müfredatta, ilk okuma yazma öğretiminde iki çizgi, tek aralıktan ve kesik çizgilerle iki eşit parçaya ayrılan 1 santimetre genişliğinde yazma alanına geçildi. Matematikte 5 alan becerisi olacak: Matematiksel muhakeme, matematiksel problem çözme, matematiksel temsil, veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme, matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma. 12’nci sınıflarda işlenen integral konusu çıkarıldı. Limit ve türev kavramlarına ağırlık verilecek.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI: Türk dili ve edebiyatı dersi, öğretim programı, metin tahlili (anlama: dinleme ve okuma) ve edebiyat atölyesi (anlatma: konuşma ve yazma) olmak üzere iki temel bileşenden oluştu. Öğrenciler, dinleme ve okuma metinlerini tahlil etmeyi öğrenecek, sonrasında ise edindikleri bilgi ve beceriyi edebiyat atölyesinde konuşarak ve yazarak uygulamalı bir şekilde sergileyecek. Öğrenciler her sınıf seviyesinde dört roman okuyacak ve bir film izleyecek. Okuma, dinleme-izleme, yazma ve konuşma becerilerine eşit oranda yer verildi. Liselerde edebiyat atölyeleri olacak.

BİYOLOJİ: Ünite yaklaşımından uzaklaşıldı, tematik yaklaşıma geçildi. Önceki programlarda birbiriyle ilişkilendirilmeyen, farklı sınıf düzeylerine dağıtılan ve tekrar eden konular birleştirildi. Biyoloji daha önceki programlara göre sadeleşti. Ezbere yönelten bilgiler çıkarılarak, bunlar yüksek öğrenime bırakıldı.

FİZİK: Öğrencilere anlatılmak istenen konular, tema başlıkları altında öğrencilerin pedagojik düzeyine uygun olarak sıralandı. Konular, birbirlerini tamamlayacak öncelik ve sonralık ilişkisine uygun olarak belirlendi. Temel eğitim kademesindeki fen bilimleri dersi içeriği, ortaöğretim kademesinde tekrar edilmeyecek.

TARİH: ‘İnsan’ı merkeze alan sosyal tarih konuları ön plana çıkarıldı. ‘Dijital tarih’ konu ve uygulamalarına yer verildi. Tarihsel olaylar; kronolojik olarak değil, tarihin dönemsel gelişimi içinde önemli kırılma noktaları belirlenerek verildi.

FELSEFE: 10’uncu sınıf üniteleri; felsefenin anlamını, temel konu ve problemleri içerecek. 11’inci sınıf üniteleri ise düşünce dünyasının birikimini temele alan, felsefenin insan hayatındaki önemi doğrultusunda çağın temel problemlerini yansıtan ve öğrencilerin bu problemlere felsefi bakış açısı geliştirmesine olanak sağlayacak şekilde belirlendi.

KİMYA: Her sınıf düzeyine ‘sürdürülebilirlik’ teması eklendi. Derslerde, dijital öğretim araçları kullanılacak.

COĞRAFYA: Coğrafya dersi, 7 ünite ve 76 öğrenme hedefinden oluşacak şekilde tasarlandı. Tekrar eden içerikler azaltıldı. Türkiye coğrafyasına ait konular, tüm ünitelerde yer alacak şekilde organize edildi.

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK: Geçmişten yakın zamana kadar Türkiye Cumhuriyeti’nde meydana gelen gelişmeler, güncel yaşamla ilişkilendirildi. Derslerde dijital uygulamalara yer verilecek.

İHTİYACA GÖRE DÜZENLENEBİLECEK

* Yüzde 35’lik oranda bir seyreltme yapıldı.
* Müfredat çalışmaları ile beceri odaklı yaklaşım benimsendi. Bu yaklaşımda, sadeleştirilmiş içerikte öğrencilerin derinlemesine öğrenmesine imkan sağlayacak yeni yaklaşımlar belirlendi.
* Öğrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyuşsal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak gören ‘bütüncül eğitim yaklaşımı’ modeli benimsendi.
* Yeni müfredat, değişen dünyanın ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenebilecek esnek bir yapıya sahip.

TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİNE ÖNCELİK

* Türkçenin öğretimi ve öğrencilerin dil becerilerinin geliştirilmesi, eğitim sisteminde temel bir politika olarak yer alındı. Eğitimin her aşamasında Türkçenin öğretimine, doğru kullanımına titizlikle dikkat edilecek. Türkçenin etkili kullanılmasına yönelik becerilerin kazandırılması da tüm derslerin ortak hedefi olarak belirlendi.
* İlkokul ve ortaokullarda Türkçe, liselerde ise Türk dili ve edebiyatı derslerinde ‘dinleme, konuşma, yazma ve anlama’ olmak üzere dört dil becerisi temele alındı.
* Fen bilimlerine 13, sosyal bilimlere ise 17 alan becerisi geldi.
* İlk kez yeni bir öğrenci profili tanımı da yapıldı. Buna göre, müfredatın hedeflediği öğrenci, ‘yetkin ve erdemli insan’ olarak tanımlandı. Yeni müfredatta ayrıca ilk kez ‘Erdemdeğer- eylem modeli’ de yer aldı.
* Beceri temelli bir program yapısı oluşturuldu. Soyut düşünceleri eyleme dönüştüren kavramsal beceriler ön planda olacak.
* Yeni müfredatta, eğitim öğretim süreçlerinde öğrencilerin aktif şekilde katılımlarını sağlayacak öğrenme yaşantıları tasarlandı.

OKUL TEMELLİ PLANLAMA

* ‘Sistem okuryazarlığı’ ilk kez müfredata girdi. Bunun hayata geçirilmesi için de bilgi okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, finansal okuryazarlık, görsel okuryazarlık, kültür okuryazarlığı, vatandaşlık okuryazarlığı, veri okuryazarlığı, sürdürülebilirlik okuryazarlığı ve sanat okuryazarlığı olmak üzere 9 alt okuryazarlık türü belirlendi.
* Spordan sanata, kulüplerden gönüllülük faaliyetlerine, kamplardan yarışmalara, dinletilere ve sergi, ziyaret, konferans, turnuva gibi çok çeşitli etkinlikler olacak.
* Yerel ve bölgesel eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak, okul temelli planlama yapılacak. Her ders özelinde ihtiyaca göre planlama yapılabilecek. Okul temelli planlamada 10’uncu sınıf, ‘kariyer rehberliği’ne ayrıldı.

ÜNİVERSİTELERDE YAPAY ZEKA BÖLÜMLERİ AÇILACAK

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar, üniversitelerde yapay zeka, dijitalleşme ve büyük veri alanlarında 21 lisans, 50 önlisans olmak üzere toplam 71 programın açılacağını söyledi. Programlar, bu yıl ÖSYM Kılavuzu’na dahil edilecek.

Yeni bir model üzerinde de çalıştıklarını belirten Erol Özvar, “Bu yeni modelde, kapasite açısından daha önde olan üniversitelerin koordinatörlüğünde ve bilişim temelli programlara mahsus olmak üzere bazı derslerin merkezi olarak verilmesini planlıyoruz. Bu şekilde üniversitelerimizdeki nitelikli akademik kadroların birikiminden diğer üniversitelerin de yararlanması mümkün olacak. Söz konusu derslerin tüm üniversitelerde aynı gün ve saatte verilmesi yönünde planlama yapılacak" dedi.