Sosyal medyada tehlikeli trend 'meydan okuma'

Sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla beraber bunun faydalarının yanında zararları da ortaya çıktı. Çocuklar ve gençler arasında sosyal medya üzerinden çok tehlikeli oyunların yayılması da bunun bir göstergesi. Bu oyunlara ‘Challenge’ yani ‘meydan okuma’ deniliyor. En son Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un ifade ettiği, ‘Skull Breaker Challenge’ (Kafatası kırıcı meydan okuma) ciddi yaralanmalara sebebiyet vererek ölüme varabilen sonuçlar doğuran bir oyun.

Tehlikeli oyunlar

Birçok aile de Bakan Selçuk’un uyarısı üzerine bu oyundan haberdar oldu. Ailelerin haberdar olmadığı daha birçok tehlikeli oyun, çocuklar ve gençler arasında sosyal medya üzerinden yaygınlaşıyor. Bu oyunlardan biri olan ‘Choking Game-Boğucu Oyun’ bir oyun gibi görünse de çok tehlikeli bir meydan okuma. Bir kişinin karşısındakinin boğazına veya göğsüne bastırarak onu bayıltmasını amaçlayan oyun çok ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Bir diğer oyun ise, ‘The Salt and Ice Challenge’ yani ‘tuz ve buz meydan okuması.’ Gençler ve çocuklar vücutlarında bir bölgeye tuz döküp üzerine buz koyuyor ve ne kadar dayanabileceklerini test ediyor.

Amaç çok izlenmek

Son dönemde yaygınlaşan diğer bir uygulama ise ‘mısır gevreği meydan okuması.’ Bu meydan okuma TikTok ile ortaya çıktı. Bu uygulamada, bir kişi yere uzanan arkadaşının ağzına süt dolduruyor. Ardından sütün üzerine de mısır gevreği döken kişi, arkadaşı sütü püskürtmeden gevreği yemeye çalışıyor. Boğulmalara sebep olabilecek bu meydan okumada da amaç çok izlenmek ve çok beğeni almak.

Bu uyarılara dikkat edin

Prof. Dr. levent Eraslan, meydan okuma oyunlarıyla ilgili şu uyarılarda bulundu:

● Gençler ve çocuklar sosyal medyanın iyi ve güzel yanlarını günlük hayatlarında kullansın.

● Zarar verici, hem fiziki hem de psikolojik olarak örseleyici meydan okumalardan vazgeçelim.

● Gençler, böylesi olaylara dönük herhangi bir eylemde bulunmasın.

● Sosyal medya sağlayıcıları bu tür tehlikeli oyunları yayınlamamalı.

● Aileler ve öğretmenler bu oyunlar hakkında bilgi sahibi olmalı.

● Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, çocukların bu tür oyunlarda rol almamalarına yönelik çeşitli eğitimler verilebilir.

● Sosyal medya, dijital dünya ve güvenli dijital dünya kullanımına dönük anne-babalar eğitilmeli.

● Öğretmenlerimiz ders anlattıkları sınıftaki çocukların hangi dijital kültürün içinde olduklarını vakıf olmalı. Onların dilini iyi bilmeliler.

14-18 yaş arası yaygın

Anadolu Üniversitesi Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Müdürü Prof. Dr. Levent Eraslan ile tehlikeli oyunlar hakkında konuştuk. Bu tür tehlikeli oyunların 14-18 yaş grubu arasında yaygın olduğunu söyleyen Prof. Dr. Levent Eraslan, “Bu yaş grubu ergenlik dönemi. Gençlerin kendini gösterme, kendilerini ispat etme, onanma ve takdir görme isteklerinin çok üst düzey olduğu bir dönem. Eskiden çocuklar kendilerini sokakta göstermeye çalışıyordu, şimdi de bunu sosyal medyada çeşitli ağlar üzerinden videolarla yapıyorlar. Biz buna ‘challenge’ yani ‘meydan okuma’ diyoruz” dedi.

Beğeni için...

Meydan okumaların iki boyutu olduğunu belirten Prof. Dr. Eraslan, “Birincisi meydan okuma konusu ikincisi de bu meydan okumanın dolaşıma sokulması. Önceden bu çok yaygın bir şekilde YouTube ile yapılıyordu. Şimdi de TikTok adı verilen sosyal ağda yaygınlaşıyor. Gençler, ergenlik döneminin verdiği yarışma ve rekabetçi hırs, çatışma hallerini sosyal medyada paylaşıp iddialaşıyor. Çocuklar ve gençler dijital çevrelerinde izlendikçe sözde cesaret gösterilerinden ötürü etraflarından beğeni alıyor. Burada çocukların onama, takdir edilme gücünün eksikliği yatıyor. Meydan okumada kaybedenler sosyal medyada dalga konusu oluyor ve insanlar onlara küçümseyici ifadeler kullanabiliyor” dedi.

Liselilere dijital güvenlik eğitimi

SODİGEM Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı’nın bir projesi olarak kuruldu. SODİGEM, sosyal medyanın amacına uygun ve bilinçli kullanılması konusunda eğitim, araştırma ve uygulama faaliyetleri yürütüyor. SODİGEM, Eskişehir başta olmak üzere pek çok lisede ‘Etkin Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitimleri’ veriyor.

Bilinçli kullanım

Dijital dünyanın meydan okumalarını ve fırsatlarını gören toplumların farklı alanlarda başarı elde edebildiklerini söyleyen Rektör Çomaklı, “Bu noktadan hareketle geçtiğimiz yıl SODİGEM’i kurduk. Dijital dünyanın ortaya çıkardığı tehlikelere karşı bilinçli olmak ve bu platformların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla toplumumuzu eğitmek ve bilgilendirmek SODİGEM’i hayata geçirmemizin başlıca amacı. SODİGEM çalışmalarını; sosyal medya ve dijital güvenlik, dijital oyunlar, dijital paralar ve dijital sistemler olmak üzere üç başlıkta yürütüyor” dedi.

Sevim Büyüktaş DEMİR