5 yıl primle erken emeklilik! İşte aranan şartlar

Emekliliğe ilişkin çokça sorulan sorulardan biri daha az primle emeklilik. 1999’dan önce işe başlayanlar için belli şartlarda 3600 günle emeklilik hakkı var. 1999’dan sonra SSK için bu süre 4500 güne çıktı. Bağkur’da ise 5400 gün şartı aranıyor. Yani primi yetmeyenler yaş şartını (58- 60) tamamlarsa emekli olabiliyor. Daha az primle emekli olmanın yolu da açık. Ancak bu noktada kişinin işgücü kaybı belirleyici oluyor. Buna ‘malulen (sağlık sebebiyle) emeklilik’ deniyor.

MALULİYETE İLİŞKİN RAPOR

Bir işverene bağlı işçi olarak çalışanlar, kendi adına Bağkur’lu olarak çalışanlar ve kamu görevlileri çalışma gücünü ya da iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmesi halinde malulen emekli olabiliyor. Emekli olunabilmesi için de malul olunduğuna dair rapor alınması gerekiyor. Genelde çalışanlar tarafından yanlış bilinen konu, hastaneden alınacak raporun, emeklilik için yeterli olacağı yönünde. Bu noktada SGK’nın yönlendirmesi şart.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Emeklilik sistemi değişecek mi?

Haberi Görüntüle

SİGORTADAN SONRA OLMALI

Bu raporun alınabilmesi için kişilerin bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurmaları ve yetkili hastanelere sevk edilmeleri gerekiyor. Yani SGK’nın sevki şart. Her engelli, malul sayılmıyor çünkü burada belirleyici olan işgücü kaybının yüzde 60 ve yukarı olması. Bir de prim ve sigortalılık şartı bulunuyor. Kişi, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu belgelese bile en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Bir de çalışma gücü kaybının ilk kez sigortalı olunan tarihten sonra başlamış olması gerekiyor. Doğuştan engelli kişiler için emeklilik şartları farklı.

BAŞKA BİRİNİN BAKIMINA MUHTAÇ İSE...

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olması gerekiyor. Bu şartları yerine getirenlere malullük aylığı bağlanıyor.

GÜNÜN ŞARTLARINA GÖRE LİSTE GÜNCELLENİYOR

SGK, malulen emekliliğe neden olacak hastalıkları tek tek sıralıyor. Günün şartlarına göre de bu liste yenilenebiliyor. Şu anda toplam 160’a yakın sağlık sorunu nedeniyle malulen emekli olunabiliyor. En temel olanları şöyle:

KANSER OLANLARDA DURUM

Malulen emeklilik şartlarında yapılan değişikliklerle kanser hastalarına 18 ay malullük maaşı ödeniyor. Süre, hastalığına göre 24 aya kadar çıkıyor. Kanser türüne göre değişmekle birlikte, malullük aylığı almak için gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık şartlarını sağlayan kanser hastalarına teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmadan malullük aylığı bağlanıyor. 18 ay sonra duruma göre aylık alıp almayacağına karar veriliyor. Verem hastalarına da iki yıl süreyle maluliyet hakkı veriliyor.

AYLIK BAĞLANABİLEN HASTALIKLAR

Kanser

Epilepsi

Demans

Beyin tümörleri

Parkinson sendromu

Serebral palsi

Multiple Skleroz (MS)

Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı)

Şizofreni

Bipolar bozukluk

Görme azlığı

Retina kanamaları

Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı

Anemi 

Kol, bacak gibi organ kaybı

Behçet hastalığı

Gastrointestinal kanamalar 

Karaciğer sirozu

Karaciğer nakli

Kalp yetmezliği

Kalp kapak hastalıkları

Kalp nakli k Böbrek nakli

Akciğer nakli

Tüberküloz

AIDS

Solunum sistemi hastalıkları.

ORGAN NAKİLLERİNDE NASIL OLUYOR?

Organ nakli (böbrek, karaciğer, akciğer, kalp gibi) olanlar da malul salıyor. SGK, hangi organ nakli veya sağlık sorunu sonucunda malul olunacağını tahmin edebiliyor. Bu nedenle malulen emekli olan kişiye ‘2 yıl sonra muayeneye gel’ diyebiliyor. Bu muayene işgücü kaybı yüzde 60’ın altında tespit edilirse maaş kesiliyor.

MİRASÇILARIN HAKKI VAR MI?

Malulen emeklilik işlemleri bazen uzayabiliyor. Bu sürede malul vefat ederse mirasçısı hakediş tarihinden itibaren parayı alabiliyor. Mirasçıya ödeme, vefat eden malulle ilgili rapor çıktıktan sonra yapılıyor. Bağkur’luların malul aylığı bağlatabilmesi için SGK’ya prim borcu bulunmaması gerekiyor. Malulen emeklilikte alınacak maaş, normal emekli olunduğunda alınacak maaştan daha düşük oluyor.