Binalarda yeşil trend

Küresel iklim değişikliği, pek çok alanda hayatımızı etkiliyor. Kürenin daha fazla ısınmaması için ülkeler harekete geçti. Endüstriler karbon ayak izlerini sıfırlamak için çaba gösteriyor, enerji ve su tasarrufunun önemi artıyor. Şirketler, ‘yeşil dönüşüm’e uyum sağlamaya çalışırken, aynı uyumun yaşadığımız binalarda da sağlanması önem taşıyor. Kentsel dönüşümün gündemde yer aldığı bugünlerde, binaları depreme karşı güvenli bir hale dönüştürürken, çevreye uyumun da dikkate alınması gerekiyor. Bu kapsamda binalarda hem ekonomik ve hem estetik çözümler sunan peyzaj uygulamaları dikkat çekiyor.

5 DERECE FARK

Sektörde 25 yılı geride bırakan, peyzaj düzenlemelerinde sadece bitki temini ile sınırlı kalmadan pek çok konuda hizmet veren Işık Landscape Global’in Yönetim Kurulu Başkanı Barış Işık ve Genel Müdür Baray Işık ile binalardaki yeni trendleri konuştuk. Yapılarda enerji tasarrufu sağlamak için son yıllarda en çok tercih edilen tekniğin çatı bahçeleri olduğunu söyleyen Barış Işık, “Çatı bahçelerinin en büyük özelliği yazın soğumayı, kışın ise ısınmayı sağlamasıdır. Bina cephesine yapılan dikey uygulamalar da aynı etkiyi sağlıyor. Ortalama bir kalınlığa sahip çatı bahçesi kışın 5 derece ısınma sağlarken, yazın ise 5 derece soğuma sağlar. Bu da hem ısınma hem soğuma masraflarını azaltarak enerji tasarrufu sağlar” dedi.

10-12 YILDA AMORTİ

Çatı bahçelerinin uluslararası standartlarda metrekare maliyetlerinin 2 bin liradan başladığını, uygulamanın özelliğine göre yükseldiğini anlatan Işık, şunları söyledi: “Çatı bahçelerinin enerji tasarrufu ve ses izolasyonu sağladığı, yağmur suyu biriktirdiği, altındaki çatı malzemelerinin ömrünü 3 misli arttırdığı düşünülürse çatı bahçeleri maliyetini 10-12 yılda amorti ediyor. Ayrıca karbon ayak izini azaltması, kentsel yabani hayatı zenginleştirmesi, kentsel ada etkisini azaltması da toplumsal faydaları. Türkiye’de çoğu projemize bu çözümleri ekonomik ve estetik oldukları için öneriyoruz. İstanbul ve farklı illerde uygulama yaptığımız proje sayısında ciddi artış var.”

TOPLANMA ALANI OLARAK PLANLANMALI

Deprem kuşağındaki ülkemizde yoğun bir kentsel dönüşüm programı yürütülüyor. Kentsel dönüşümde peyzaj mimarlığının önemini vurgulayan Baray Işık da “Son yaşadığımız depremden sonra açık alanların önemi daha da arttı. Kentsel alanlardaki yeşil alanlar sadece sosyal buluşma alanı değil, toplanma alanı olarak planlanmalı. Bu alanlara solar enerji panelleri ve rüzgar enerji tribünleri konabilir. Binaların çatılarına güneş panelleri yerleştirmek enerji tasarrufu için doğru bir yaklaşım” dedi. Işık, yeni yapılan şehirlerde dikkatlice planlanması gerekenleri de şöyle sıraladı: “Gıda güvenliği, spora yönlendirme, kentsel ısı adası etkisinin azaltılması, enerji tasarrufu, yağmur suyu hasadı, yabani hayatı koruma, deprem toplanma alanları vb.”

YÜZDE 15 DAHA DEĞERLİ

Özellikle pandemi sonrasında yeşile ve doğaya odaklanan peyzaj tasarımı bulunan konutlar, daha fazla tercih edilir oldu. Bu konutların değeri de daha fazla arttı. Amerikan Emlakçılar Birliği’nin araştırmasına göre başarılı peyzaj çalışmalarının emlak değerlerini yüzde 12 ile yüzde 15 arası artırdığını vurgulayan Baray Işık, şöyle konuştu: “Ülkemizdeki inşaatlarda, peyzaj çalışmalarına toplam bütçenin sadece yüzde 2-3’ü ayırılıyor. Ülkemizde de artık tüm konut reklamlarında peyzaj düzenlemeleri satışın önemli bir parçası. 25 yıllık iş hayatımızda başarılı peyzaj projeleri olan konutların komşularına göre çok daha hızlı ve pahalı satıldığına şahit olduk.”

SÜS BİTKİSİ SEKTÖRÜ BÜYÜYOR

Türkiye’de peyzaj mimarisiyle birlikte çok yıllık bitkiler, mevsimlik bitkiler, ağaçlar, çalılar, iç mekan bitkileri olmak üzere süs bitkileri sektörü de her geçen gün büyüme gösteriyor. Baray Işık’ın verdiği bilgilere göre, ülkemizde 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 20 artışla 2 milyar 50 milyon adet süs bitkisi üretildi. Ülkemizde 55 bin dekarda süs bitkisi üretimi yapılıyor. Üretimde sırasıyla İzmir, Sakarya ve Antalya ilk 3 sırada. Üretim artışında ihracattaki artışın da önemli payı var. 2022’de 58 ülkeye 125 milyon dolarlık süs bitkisi ihracatı yapıldı.

9 BİN KAYITLI MİMAR

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası’na kayıtlı yaklaşık 9 bin peyzaj mimarı bulunuyor. Peyzaj mimarlığı sektörü; sulama sistemleri, drenaj sistemleri, yürüme ve bisiklet yolları, otoparklar, çocuk oyun alanları, açık alan aydınlatmaları, bitkisel uygulamaları kapsıyor. Sektör, her geçen gün büyüyor.

HANGİ BÖLGE REVAÇTA?

Türkiye’de konutlarda ve mekanlarda genellikle ‘herdem yeşil’ denilen yaprak dökmeyen çalı ve ağaç türleri tercih ediliyor. Süs bitkisi sektörü ciddi bir gelişim gösterdiği için tür zenginliği de sunuyor. Ege ve Akdeniz bölgelerinde daha çok palmiye ve tropik türler, Marmara bölgesinde herdem yeşil ve çiçek açan türler, Anadolu’da ise herdem yeşil soğuğa dayanıklı ağaç ve çalı türleri tercih ediliyor.