Giriş
EYT düzenlemesinde dikkat çeken detay! Uzman isim açıkladı: Prim gün sayısı belirleyecek
Emeklilikte yaşa takılanların merakla beklediği yasa teklifi Meclis Başkanlığı’na sunuldu. 4 madde içeren teklif ile prim gün şartını dolduranlar yaş şartını beklemeden emekli olabilecekler. Milyonlarca kişinin aklında ise düzenlemenin ne zaman hayata geçeceği, ilk emekli maaşlarının ne zaman hesaplarda olacağı ve toplu para maaş ödemesinin olup olmayacağı soruları oluştu. Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır EYT’de merak edilen hususları tek tek cevapladı.
İpek Alemdar Göde / posta.com.tr- Emeklilikte Yaşa Takılanlara ilişkin düzenlemeyi içeren kanun teklifi, Meclis Başkanlığına sunuldu. AK Parti Grup Başkanvekili Akbaşoğlu, EYT kanun teklifinin detaylarını canlı yayında paylaştı. AK Parti Grup Başkanvekili Akbaşoğlu açıklamasında, “3 şeyi düzenliyoruz. 4 maddeden müteşekkil bir teklif. İkisi esasa ilişkin, biri yürürlüğe biri yürütmeye ilişkin 4 maddeden müteşekkil EYT’ye has, yalın, sadece, uygulanabilirliği basit ve en genel, en kapsamlı şekilde hakları genişletici şekilde bir düzenlemeyi ihtiva ediyor” dedi.
EYT’DE PRİM GÜN ŞARTI
Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır, EYT düzenlemesi hakkında “Bugüne kadar konuşulan bütün gerçekleri grup başkanvekili açıkladı. Ama tabi hala merak edilen ve bilinmeyen noktalar var. Biz de TBMM’ye sevk edilen taslak metnini inceledik. Burada 8 Eylül 1999 tarihi öncesi sigorta başlangıcı olan kişiler artık yaş şartına bakılmaksızın emekli olma hakkı kazandı. Bazı sosyal güvenlik uzmanları 5 bin prim günü ile emeklilik olabileceğini söylemişlerdi. Ama burada atlanan bir nokta vardı. En başından beri Cumhurbaşkanı Erdoğan sadece yaş şartını ortadan kaldıracağını ifade etmişti. Üstüne basa basa da bunlar söylendi. Şu an taslak metinde 5 bin gün değil, kişinin sigorta başlangıç tarihine göre her yıl 75 gün arttırılarak gelen bir kademeli gün sayısı sistemi var. Bu da 5 bin günden 5 bin 975 prim gün sayısına kadar. Yani son durumda 5 bin gün değil, 5 bin ile 5 bin 975 gün olacak prim için (giriş tarihine göre) ve yaş şartı beklemeden kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayarak, prim gün sayısını tamamlayanlar yaşı beklemeden emekli olabilecekler” dedi.
SİGORTA GİRİŞ TARİHİNİZ ÖNEMLİ
Giriş tarihine göre prim gün sayısında değişiklikler olduğunu ifade eden Nayır, “Birçok kişi de insanları 5 bin prim gününden borçlanmasına neden oldu. Geçmiş yasaları örnek gösterdiler. Yeni düzenlemede yaş şartı kaldırıldı. Diğer şartlar kaldırılmadı. Bazı uzmanlar kişilere 5 bin prim gününün yeterli olacağını söyledi. Ama bunun bir dayanağı yok. Çoğu kişi de buna istinaden 5 bin gün üzerinden borçlandı. Birçok kişi eksik gün sayısı nedeniyle emekli olamayacak. Yılbaşı öncesi SGK’ya borçlanma için giden kişilerden örneğin doğum borçlanması olan bir kişi 2400 prim gününü 5 bin prim gününe istinaden borçlandılar. Ama şimdi o kişiler yeni asgari ücret üzerinden daha fazla borçlanmış olacaklar. Prim gün şartları sigorta girişinizin yapıldığı tarihe göre değişkenlik gösteriyor. Sigorta giriş başlangıç tarihine prim gün sayısı şartları farklılık gösterebiliyor” açıklamasını yaptı.
Tabloda da yer aldığı üzere, SSK'lı erkekler için 8 Eylül 1976'dan önce sigorta girişi olanlar 25 yıl sigortalılık şartı ve 5 bin gün ile emekli olabilirken, 24 Kasım 1998'den 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigorta girişi olanlar 25 yıl sigortalılık süresi 5 bin 975 gün üzerinden emekli olabilecekler.
Kadınlar için ise 1 Nisan 1981'den önce sigorta girişi olanlar 20 yıl sigortalılık şartı ile 5 bin prim günü üzerinden emekli olabilecek. Ancak işe giriş tarihi 24 Mayıs 1998 ile 8 Eylül 1999 tarihleri arasında olanlar 20 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin 975 gün prim sayısı ile emekli olabilecekler.
BAŞVURULAR NASIL YAPILACAK?
Emeklilik hakkı kazanan kişilerin başvuru sürecinde izlemesi gerek yolları anlatan Nayır, “Vatandaşlar başvurularını SGK nezdinden yapabilirler. SGK merkezleri bu yoğun sürece hazırlandı hazırlamaya da devam ediyorlar. Vatandaşın burada soğuk havalarda kurumun önünde sıraya girmesinde gerek yok. Vatandaşlar e-devlet platformu üzerinden emekli maaşı başvurularını yapabilecekler. E-Devlet üzerinden değil de evrak nezdinde başvuru yapmak isteyenler yine kuruma gitmeden başvuru yapabilecekler. İnternette emeklilik tahsis formları var. Bu formu çıkartıp doldurup PTT’den iadeli taahhütlü olarak bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezlerine göndererek başvuru yapabilirler” dedi.
STAJERLER VE ÇIRAKLAR
Yeni düzenleme için stajyer ile çıraklar hakkında bilgi veren Nayır, “Stajyer ve çıraklar için bir düzenleme şu an için mevcut değil. Bağ-Kur tescil mağdurlarında da herhangi bir şey yok şu an için. Bağ-Kur’lular prim gün sayılarında bir eşitleme bekliyorlardı” ifadelerini kullandı.
“EMEKLİ MAAŞINIZI BİR AY KAYBETMİŞ OLACAKSINIZ”
Borçlanma evraklarının sonuçlarına ilişkin açıklamada bulunan Nayır, “Borçlanma evraklarının zaten artık asgari ücret değiştiği için borçlanmada bir miktar fark etmeyecek. Prim gün sayısı borçlanma evrakları hemen gelmeyebiliyor. Neredeyse her sosyal güvenlik merkezinde 30-40 bin borçlanma tebligatı evrakı var. Memurlarımız şu anda ellerinden geldiği kadar çabuk bu tebligatları çıkartıyorlar. Vatandaşlar da bir ay içinde ödeyebiliyorlar. Örneğin Şubat ayında emeklilik başvuru hakkı olan bir kişi (prim gün sayısı eksik ise) siz borçlanmanızı yaptıktan sonra ama borçlanma talebiniz belki mart ayında sonuçlanacak siz de nisan ayında hak etmeye başlayacaksınız dolayısıyla siz emekli maaşınızı bir ay kaybetmiş olacaksınız” dedi.
MAAŞLAR NE ZAMAN ALINACAK?
EYT’den faydalanarak emeklilik hakkı kazanan kişilerin ilk maaşlarını alacağı tarihi açıklayan Nayır, “Kanun muhtemelen bu hafta Perşembe ya da Cuma günü yasalaşır ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına sunulur. Şubat ayı itibari ile bu işin başvuruları başlar. E-Devlet ya da SGK’nın merkez ünitelerinden başvuru süreçleri başlatılabilecek. Emekli maaşları başvurunun takip eden ayında bağlanır. Yani bir kişi 17 Şubat’ta da müracaat etse, 20 Şubat’ta da müracaat etse Mart ayında hak edişi başlamış olur. O yüzden de maaşlar mart ayı itibari ile bağlanacak. Ama burada insanların yanlış bilgilendirildiği bir nokta var. Normal şartlar altında bugün SGK’ya bir emeklilik dilekçesi vermeniz halinde sürecin tamamlanması minimum 2-3 ayı buluyor. Şu an 1 Mart’ta emekli aylığı alınacak gibi bir algı var. 1 Mart itibari ile hak sahipliği başlayacak. Neredeyse 2 buçuk milyona yakın insanın başvurması bekleniyor. SGK nezdinden çok ciddi bir yoğunluktan bahsediyoruz. Belki 3 ayda belki de 5 ayda bağlanacak. Yani 27 Şubat’ta emeklilik başvurusunu veren kişi 1 Mart’ta emekli olamaz. Hak etmesi başlamış olacak ama örneğin Ağustos’ta maaş almaya başlarsanız 5 aylık toplu paranızı öyle alabileceksiniz. Diyelim ki 6 bin liralık bir maaşı var Ağustos ayında 30 bin lira toplu para alabilmiş olur” ifadelerini kullandı.
GERİYE DÖNÜK TOPLU PARA ALMA
Emekli olacak kişilerin en merak ettiği bir diğer konu da toplu emekli maaşı alma oldu. Nayır konu hakkında “Geriye dönük böyle bir sistemin olması pek mümkün değil. Neredeyse 5 milyon kişiyi ilgilendiren bir kanun çıkartılıyor. 23 yıldır bekleniyordu 2 aydır ise çok sabırsızlıkla bekleniyor. Mart ayında emeklilik için başvuran kişinin maaş hak edişi nisan ayında oluyor. Ama EYT’li olanlar için bu maaş geriye dönük olarak ocaktan itibaren ödenecek diye bir durum söz konusu olamaz. Zaten yetkili kimse tarafından böyle bir açıklama yapılmadı, taslak kanunda da böyle bir durum yok” dedi.
