Giriş
Soru: 1998 vergi girişim var. Hiç aralıksız hâlâ devam ediyor. Aralık 2001’de çiftçi Bağkur zorunlu girişim yapıldı. 2012’de esnaf Bağkur’una otomatik geçiş yapıldı. Mayıs 1999’da askere gittim. Bağkur kaydımı geri çekebilir miyim? Çekebilirsem hangi tarihe nasıl olur? Murat ÇİGDEMTEPE
Cevap: Sorunuzdan 1998’de vergi kaydınız olduğu halde Bağkur’a süresi içinde kayıt ve tescilinizi yaptırmadığınız anlaşılıyor. Yeni bir yasa çıkartılarak hak verilmediği sürece Bağkur başlangıcınızı vergi mükellefiyet tarihine çekmeniz mümkün değil. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerliğinizi borçlansanız bile başlangıç tarihiniz Haziran 2000’e gider.
Bu tarih de emeklilik şartlarınız değiştirmez. Emekli olmak için 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak bir yasa çıkartılarak 1998’den Bağkur’lu olmanıza izin verilirse, EYT yasası kapsamında yaş aranmayacağından, toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EK GÖSTERGEYE HAK KAZANABİLMEK İÇİN GEREKLİ SÜRE
Soru: 9 Ekim 2019 ile 6 Nisan 2020 tarihleri arası 399 sayılı kanun hükmünde kararname ile görevde yükselme sınavına göre derecem 1’in 4’ünde sivil savunma uzmanı oldum. 6 Nisan 2020’den şimdiye kadar sivil savunma uzmanlığına vekaleten bakan bir başuzmanım. İşletmemizin personeli, Emekli Sandığı’na yukarıda yazdığım tarihleri beyan edip, emekli keseneği ödeneğini 181 gün olarak, 3600 olarak belirtmişler.
Ama kurumun personeli 177 gün sivil savunma uzmanlığı yaptı, yönetim kurulu kararı ile başuzman oldu deyip 3600 olan emekli keseneğini 2800 yaptılar. Sivil savunma uzmanlığına vekaleten bakan şube müdür ile denk olan ben başuzmanın ek göstergesinin 3600 olması için görüşleriniz nedir? Bayram DEMİR
Cevap: Memurların ek göstergeleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu eki olan ek gösterge cetvelleri veya özel kanunları ile belirleniyor. Ayrıca memurlarda vekaleten görev yapanlara vekalet ettikleri görevin ek göstergesi emeklilikte uygulanmıyor. Emeklilikte sadece asaleten yapılan görevlerin ek göstergesinden yararlanılabiliyor.
Başuzman ek göstergesi 3600 olması için ek gösterge cetvellerine başuzmanın eklenmesi gerekiyor. Ayrıca memurların ek göstergeden emekliliğe hak kazanabilmeleri için en az 6 ay görevde bulunmuş olması şartı var. Sorunuzdan sanki 3600 ek göstergeye hak kazanmışsınız ancak 6 aylık süreden dolayı uygulanmıyor anlamı da çıkıyor. Kurumunuzun gün hesabı ile Sosyal Güvenlik Kurumu hesabı arasında fark varsa, Sosyal Güvenlik Kurumu hesabı geçerli olur.
EYT YASASI ÇIKTIĞINDA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 1973 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Şubat 1996 olup 8831 gün prim ödemem var. 26 yıl 9 ay hizmet yılım var. EYT’den faydalanabilir miyim? A.
Cevap: EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Süre ve prim aranacak. Süre ve prim şartını sağladığınızdan EYT yasası çıktığında emekli olabilirsiniz.
ALDIĞINIZ KESENEKLERİ GERİ ÖDEYEREK HİZMETİNİZİ İHYA EDEBİLİRSİNİZ
Soru: 30 Ağustos 1999’da astsubay olarak göreve başladım. Ancak 24 Ağustos 2004’te ayrıldım. Emekli Sandığı’na ödenen primler bana geri ödendi. 4C hizmet başlangıcım e-Devlet’te gözükmüyor. Tescil kaydım var ama sadece pasif olarak gözükmekte. SGK 4A hizmet başlangıcım 24 Eylül 2008 olup toplam 4300 gün prim ödemem var. Hizmet birleştirme yaparak başlangıcım 30 Ağustos 1999 yapılabilir mi? 4C Emekli Sandığı primlerim bana geri ödendiği için bu durum benim emekli olmama engel midir? Murat YÜCEDAL
Cevap: Emekli Sandığı’ndan almış olduğunuz keseneklerinizi faizi ile birlikte geri ödeyerek kaybettiğiniz hizmet sürenizi ihya edebilirsiniz. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu’na bir dilekçe ile başvurmanız ve hesaplanan borç tutarını süresi içinde ödemeniz gerekiyor. İhya neticesinde hizmetleriniz aktif olacak ve emeklilikte geçerli süre olarak dikkate alınacak ve EYT kapsamına gireceksiniz. EYT’de yaş aranmayacağı açıklandı. Ancak sigortalılık süresi ve prim aranacak. İhya ile prim şartını da sağlamış olacağınızdan 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 30 Ağustos 2024’te EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
3600 GÜN VE 50 YAŞLA EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
Soru: 16 Şubat 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Eylül 1994 olup 2219 gün primim var. Doğum borçlanması yaparak primimi 3600 güne tamamladım. EYT’den yararlanarak 50 yaşında kısmi emekli olabilir miyim? Nihal YILDIRIM
Cevap: EYT’lilerden sadece yaş aranmayacağı açıklandı. Diğer ayrıntılar henüz belli değil. Yasanın şubat ayında TBMM’ye sunularak çıkartılacağı ve ilk emekli aylıklarının 1 Mart 2023’ten itibaren ödeneceği açıklandı. Şayet EYT yasası 3600 gün emekliliği kapsar ve yaş olarak da 8 Eylül 1999’dan önce kadınlarda aranan 50 yaşı benimserse, yasa çıktığında EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
61 YAŞIN DOLMASINI BEKLERSENİZ İKRAMİYE ALIRSINIZ
Soru: 1996 yılında memuriyete başladım. 2016 yılında KHK ile memuriyetten ihraç edildim. 6795 gün prim ödemem var. Başka bir SSK girişim yok. Askerliğimi memuriyete başladıktan sonra 18 ay olarak yaptım. Ama primini yatırmadım. EYT’den yararlanabilir miyim? Eylül GAZABI
Cevap: İlk sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999’dan önce olduğundan EYT kapsamındasınız. Ancak memuriyetten EYT kapsamında emekli olmak için memuriyete dönüp toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız gerek. Bu mümkün olmazsa, bundan sonra herhangi bir sigortalılık statüsünde prim ödemezseniz, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (15 tam yıl fili hizmet süresi ve 61 yaş şartlarına tabi olarak).
Memuriyet süreniz için emekli ikramiyeniz de ödenir. Ayrıca sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK’dan emekli olmanız da mümkün. Ancak ihraç edilip hizmet birleştirerek emekli olacağınızdan bu seçenekte, memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi ödenmez.
6 AY BORÇLANMA İLE EYT’DEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 13 Ağustos 1998’de askerliğimi bitirdim. 20 Ağustos 1998’de sigortalı çalışmaya başladım ve 7230 prim ödemem var. Emekli olmam için askerlik borçlanması yapabilir miyim ve ne kadar borçlanmalıyım? Deniz ÇELİK
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan ve EYT’lilerden yaş aranmayacağından yasa çıktığında 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 20 Ağustos 2023’te emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 6 ayını borçlanmanız halinde, yasanın da şubat ayı içinde çıktığını varsayarsak, 25 yılı dolduracağınız 20 Şubat 2023’te emekliliği hak eder, şubat sonuna kadar emeklilik başvurusu yapmanız halinde, emekli aylığınız 1 Mart 2023’ten itibaren bağlanır.
BORÇLANABİLMEK İÇİN MEMUR OLARAK ÇALIŞIYOR OLMAK LAZIM
Soru: Sigorta girişim 1996 ve 8390 günüm var. Askerlik saydırmak için başvuru yaptım ama 550 gün de yetmiyor. 2001’de başlayıp 2003 yılında Polis Meslek Yüksek Okulu’nda okudum. Eğitim süremi saydırabilir miyim? Şu an kamu görevlisi değilim maalesef. Eğitim süresini saydırmam için memur olmam gerekir mi? Mutlu ACİL
Cevap: Öncelikle yüksekokulda geçen süreyi borçlanabilmek için memur olarak çalışıyor olmanız gerektiğini belirtelim. Askerlik borçlanması ile toplam hizmetiniz 8940 gün oluyor. Bu durumda primi 9000 güne tamamlayarak emekli olmak için 60 gün eksiğiniz kalıyor. Memuriyet görevinizin ne şekilde sonlandığı belli değil.
İhraç olmuşsanız ve eksiğinizi memuriyet dışındaki sigorta kollarına prim ödeyerek tamamlayıp hizmet birleştirerek emekli olursanız, memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi ödenmez. 1996 yılında sigorta başlangıcınız SSK ise zaten hizmet birleştirmesi ile emekli olacağınızdan, 2 ay daha isteğe bağlı sigortaya veya bir işyerinde çalışarak SSK’ya (4/a) prim öderseniz hizmetinizi 9000 güne tamamlayıp emekli olabilirsiniz.
Ancak 1996 yılındaki başlangıcınız SSK değilse ve bütün hizmetleriniz Emekli Sandığı’na tabi ise emekli ikramiyesi alabilmeniz için; ya memuriyete dönerek hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacak, ya da prim ödemeden bekleyip 61 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz (15 tam yıl hizmet süresi ve 61 yaş şartlarına tabi olarak).
