İstanbul fiyat artışında dibi gördü

REEL KAYIP SÜRÜYOR

Geçtiğimiz 2 yılda rekor üstüne rekor kıran konut fiyatları, bu yıl enflasyon karşısında gerilemesini sürdürüyor. Talep canlı olsa da yüksek faiz ve kredilerdeki kısıtlamalar nedeniyle erişim sorunu yaşanınca fiyatlar da soğuyor. Merkez Bankası’nın açıkladığı Konut Fiyat Endeksi, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0.9, yıllık yüzde 38.7 arttı. Bu, Eylül 2021’den bu yana görülen en düşük artış oldu. Konut fiyatları reel (enflasyondan arındırılmış) olarak ise yüzde 14.3 azaldı. Bu yıllık reel gerileme serisi şubat ayından itibaren 6 aydır devam ediyor. Bir başka ifadeyle konut fiyatlarındaki artış, bu yıl enflasyon artışının altında kalmaya devam ediyor.

ZİRVEDEN SON SIRAYA

Rakamlar illere göre incelendiğinde ise İstanbul’daki durum dikkat çekti. Konut piyasasının en canlı olduğu, metrekare fiyatlarının en yüksek olduğu yer olan İstanbul, konut fiyat artışında 81 ilin en sonunda yer aldı. İstanbul’daki fiyat artışı yüzde 26.8 oldu. İstanbul, temmuzun yanı sıra mayıs ve haziran aylarında da fiyat artışında en son sırada yer almıştı. İstanbul’da fiyatlar aylık bazda ise yüzde 0.2 geriledi. Listenin son sıralarında İstanbul’u yüzde 30 ile Adana-Mersin, yüzde 30.1 ile Antalya-Burdur-Isparta izledi. Bu bölgeler, konut fiyatlarının rekor kırdığı dönemde zirveden düşmüyordu.

İZMİR DE DÜŞÜŞTE

Aylık bazda gerilemenin görüldüğü bir diğer il ise İzmir oldu. İzmir’de fiyatlar aylık yüzde 0.2 gerilerken, yıllık olarak yüzde 37 yükseldi. Ankara’da da yıllık yüzde 39.4, aylık yüzde 0.6 ile sınırlı artış yaşandı. Fiyatların en çok arttığı bölge ise yüzde 66 ile Malatya ve Elazığ dahil 8 ili içeren bölge olurken, ikinci sırada yüzde 65.1 ile Erzurum-Iğdır bölgesi bulundu. Üçüncü sırada yüzde 52.2 ile Doğu Karadeniz illerini kapsayan Artvin- Trabzon yer aldı.

ORTALAMA 3.2 MİLYON LİRA

Merkez Bankası, yaptığı hesaplama değişikliğiyle illere göre ortalama metrekare bedellerini artık aylık değil üç aylık olarak açıklayacak. Buna göre, 2024’ün ikinci çeyreğinde Türkiye genelinde ortalama metrekare fiyatı 32 bin 433 lira oldu. Bir başka deyişle 100 metrekare bir dairenin fiyatı ortalama 3 milyon 243 bin lira olarak hesaplandı. İstanbul’da ortalama metrekare fiyatı 49 bin lira oldu. Buna göre, İstanbul’da 100 metrekare dairenin ortalama fiyatı 5 milyon lirayı zorluyor. Endeks, Ankara’da 26 bin 718 lira, İzmir’de 36 bin 796 lira olarak ölçüldü.

KONUT ARZINDA TEHLİKE ÇANLARI!

HER KALEMDE AZALDI

Fiyatlarda düşüş sürerken, arzda da önemli gerileme yaşanıyor. Yüksek faizler nedeniyle alıcıların beklemeye geçmesi ve maliyetlerin yükselmesi şantiyeleri neredeyse durma noktasına getirdi. Türkiye İstatistik Kurumu dün yapı izin istatistiklerini açıkladı. Buna göre, 2024 yılının ikinci çeyreğinde yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 22.7, daire sayısı yüzde 28.9 ve yüzölçüm de yüzde 30.9 azaldı. Bu dönemde 24 bin 82 bina ve 137 bin 210 daire için ruhsat verildi. Pandemi dönemi sayılmazsa, 2009’dan bu yana en düşük sayıdaki ruhsat verisi görüldü.

FAİZ BEKLENTİSİ

Yapı ruhsatlarının toplam yüzölçümün yüzde 53.8’i konut alanı olarak gerçekleşti. En yüksek pay da iki ve daha fazla daireli binaların oldu. Konut üreticileri, 2024 yılında yeni inşaatlara başlamak için çekimser davrandı. Sektör temsilcileri, yeni arz sunabilmek için önce konut kredi faizlerinin makul seviyelere gelmesini bekliyor. Yılsonunda faiz indirimlerinin başlayacağı beklentisi ve indirimlerin kredi faizlerine 2025’in ilk çeyreğinde yansıyacağı öngörüsü nedeniyle firmalar da 2025’i bekliyor.