Kira sözleşmelerinde yeni dönem! Fahiş fiyatlar tarih olacak: Kiracı her şeyi görecek
Kira sözleşmelerinde yeni dönem başlıyor. Yeni uygulama sayesinde yüksek fiyatlardan yorulan kiracılar artık e-Devlet üzerinden her şeyi görecek. Konutların bölgedeki gerçek değerleri belirlenecek. Peki yeni uygulama kira fiyatlarını nasıl etkileyecek? Uzman isimlerden dikkat çeken açıklamalar geldi.
Posta.com.tr / Büşra Özbelli Yeni düzenlemeyle 2024 yılından itibaren kira sözleşmeleri artık e-Devlet üzerinden yapılacak. Uzmanlar vergi kaçağının önüne geçecek uygulamanın kiracı ve ev sahiplerini nasıl etkileyeceğini anlattı. Posta.com.tr'ye konuşan Konut Uzmanı Nilüfer Kas, yeni uygulamanın, konutların bölgedeki gerçek değerlerinin belirlenmesine fayda sağlayacağını söyledi. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise e-Devlet'ten yapılacak sözleşmelerin kiraları nasıl etkileyeceği konusunda dikkat çeken bir yorumda bulundu.
Konut uzmanı ve İTO Gayrimenkul Hizmetleri Komitesi Üyesi Nilüfer Kas, "Biliyorsunuz son 2-3 yıldır kiracı ve ev sahibi arasındaki uyuşmazlık mahkemelere çok ciddi oranda yansıdı. Davaların neredeyse yüzde 20'sini bu uyuşmazlıklar ve kira tespit davaları oluşturdu. Mahkemelere çok ciddi bir yük geldi. Sanıyorum e- Devlet üzerinden yapılacak bu düzenlemeyle, sadece vergi toplamada değil birkaç alanda iyileştirme yapılacak." dedi.
"HEM KİRACI HEM EV SAHİBİNİN İŞİNE GELEBİLİR"
"Kiralamalarda genellikle stopajı daha az ödemek ve kira gelirini daha az gösterip daha az vergi ödemek gibi vergi kaçağı olabiliyor" diyen Nilüfer Kas "Bu durum bazen hem kiracının hem de ev sahibinin işine gelebiliyor." ifadelerini kullandı.
Nilüfer Kas, "Genellikle kurumsallar dışında çift kontrat yapmak gibi bir durum vardır. Çift kontrat derken neyden söz ediyorum; örneğin kişi dükkanı 30 bin liraya kiraladı, 10 bin lira üzerinden gelir vergisi ödüyor. Kiracı da stopajı 10 bin lira üzerinden ödüyor. Böylece daha az vergiyle yükten kurtulmuş oluyorlar. Bu durumda herhangi bir uyuşmazlık anında mahkeme her iki tarafı da suçlu buluyor. Kötü niyetli kiracı 10 bin lira üzerinden kirayı yatırdığında resmi kontrat olduğu için o geçerli oluyor." ifadelerini kullandı.
GERÇEK DEĞERİ BELİRLENECEK
Konut Uzmanı Nilüfer Kas, kira sözleşmesindeki yeni düzenlemenin, konutların bölgedeki gerçek değerlerinin belirlenmesine fayda sağlayacağını söyledi.
"Her ne kadar kanun TÜFE oranında artış olacak diyor olsa da, bazen kişiler kendi aralarında daha özel sözleşmeler yapabiliyor ve bunun önü açık. Bu değişmelerin önüne de geçilmiş olacak. Yani birinci seferde nasıl bir sözleşme yapıldıysa o geçerli olacak. Hangi bölgede ne kadar kira verilmesi gerektiğiyle ilgili gerçek anlamda değerleme sistemine geçilecek. Konutların gerçek değerleri belirlenecek. Bu düzenleme aslında bir anlamda buna da bir alt yapı oluşturacak. Çünkü baktığınızda bir mülkün birkaç yerde birkaç farklı değerine ulaşabiliyorsunuz."
"GERÇEK GETİRİSİNİ GÖRMÜŞ OLUYORSUNUZ"
"Kira getirisini böyle resmi bir sisteme soktuğunuzda aslında onun aşağı yukarı 200-250 ya da 300 ay çarpanıyla gerçek getirisini görmüş oluyorsunuz. Sistemin böyle bir faydası var." diyen Kas, "Fakat bunun uygulanması nasıl olacak, çok emin değilim. Ben senelerdir kontrat yapan bir danışman olarak söyleyebilirim ki; bir kontrat tek bir avazda çıkmaz. Kiracı değiştirir, ev sahibi değiştirir, yani bir mekik diplomasisiyle kira sözleşmeleri en az 4-5 değişiklikten geçer." dedi.
Nilüfer Kas, yeni sistemin akıllarda yarattığı soru işaretlerine değindi.
"E-Devlet sitesinden bu düzenleme yapıldıktan sonra değişikliklere izin verilecek mi? Bir de ıslak imza nasıl atılacak? Sadece iki tarafın TC'lerini girerek mi bir düzenleme yapılacak? Taraflar kendi e-Devletleri üzerinden onay sistemine mi girecek? Bunlar henüz soru işareti olduğu için nasıl yürütüleceğini bilmiyorum. Sonuçta eğer öyle olursa herkes bilgisine sahip olduğu herkesle ilgili bir kontrat düzenleyebilir. Bu kontratlarda kontrol kimde olacak? Yani taraflardan biri sözleşmeyi e-Devlet üzerinden düzenledi, öteki de onayladı. Sonraki düzenlemeleri diğer taraftan habersiz yapabilir mi? Bu da bir soru işareti."
"Ekspertiz oranlarının düzenlenmesi bir istatistiki bilgi oluşturcaktır" diyen Nilüfer Kas, "Bu sözleşme form üzerinden gerçekleştirildiği için mahkemeye gidildiğinde daha soru işaretsiz bir kontrat olacaktır. Fakat uygulamadaki aksaklıkları sanırım önümüzdeki günlerde yani 2023'te göreceğiz." ifadelerini kullandı.
KREDİ FAİZLERİNİN DÜŞMESİ KONUT SEKTÖRÜNÜ NASIL ETKİLER?
Konut kredi faizlerinin düşmesinin konut sekötürünü nasıl etkileyeceğinden bahseden Kas, "Son 5 aydır gayrimenkul sektörü bir küçülmeye girdi. Yüzde 34'e vardı bu küçülme. Şu anda neredeyse yaprak kımıldamıyor. İpotekli satış son yılların en düşük oranında. Türkiye'de her 3 konuttan biri ipotekli alınır, bu da yüzde 35'lere denk gelir. Bunun nedeni ise şu; bankalar şu anda gerçekten kredi kullandırmıyor. Yani vatandaş bankaya gittiğinde 200 bin liranın üzerinde kredi alamıyor. Özel bankalara gittiğinde de bu oran en fazla 500 bin lira. Faiz oranları özel bankalarda 2 buçuk-3 buçuk arasında değişiyor." diye konuştu.
Doğal olarak vatandaşların alımlarının etkilediğini ifade eden Kas, "Kasım ayından itibaren bir kampanya olacağı duyurusu yayıldı. 15 yıla varan ve 10 milyona kadar olan konutlarda eğer böyle bir kampanya yapılırsa gayrimenkul sektöründe çok ciddi bir hareket olur. Alımlarını erteleyenlerin hepsi harekete geçer." dedi.
"VATANDAŞ İÇİN BİR AVANTAJ FAKAT..."
"Vatandaşların alımlarını ötelemelerini tabi ki anlıyorum; çünkü nakit paralarını harcamak istemiyorlar." diyen Kas, "Birin altındaki faiz oranıyla alınacak her kredi onlar için avantaj fakat burada bir sorun daha ortaya çıkıyor. Biliyorsunuz faizler indiği anda maalesef konut fiyatları artıyor. Bence burada bir kontrol mekanizması getirilmeli ve bu kampanyanın açıklanmasından itibaren artan ilan fiyatları takibe alınıp bir yaptırım uygulanmalı. Bu kampanyanın sadece alıcılar için bir fayda sağlandığının altı çizilmeli. Yoksa gerçekten fiyatları artırmaktan başka bir şeye yaramaz." ifadelerini kullandı.
"ÖYLE MÜLK SAHİPLERİ VAR Kİ..."
Kira sözleşmesinde yeni dönemle ilgili konuşan İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, "Vatandaşlar genelde kira anlaşmalarını kayıt altında almak istemiyor. Bilerek veya bilmeden gerçek fiyatı beyan etmek istemeyen ev sahipleri olabiliyor. Devlet kayıt dışılığı kontrol altına almak istiyor. Bazı uyuşmazlıklara direkt çözüm sunuyor. Öyle mülk sahipleri var ki kira kontratını bulamıyor. En azından bu tapular e-Devlet üzerinde kayıtlı olacak." dedi.
E-DEVLET'İ KULLANAMAYANLAR İÇİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
"Birçok vatandaşımızın hala e-Devlet kullanma alışkanlığı yok." diyen Nizameddin Aşa, "Emlak ofisleri üzerinden bir beyan usulü gelebilir. Yani e-Devlet'i kullanamayanlar için yetkili emlak ofislerinin kontratı sisteme yüklemesi gibi bir sistem kurmak çözüm olabilir." ifadelerini kullandı.
"PİYASAYI ETKİLEMEZ"
"2024'ün sonunda bu uygulamaya geçilir." diyen Aşa, kira sözleşmesiyle ilgili yeni uygulamanın 'kontrat yapma' uygulaması olduğunu hatırlatarak kiralar açısından piyasayı etkileyeceğini düşünmediğini ifade etti.
- Datça açıklarında 4.7 büyüklüğünde deprem
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şara ile Kasyun Dağı’nda çay içti
- Kar yağışı beklenen iller belli oldu! Yılbaşı için kritik uyarı
- Suriye'ye tarihi ziyaret! Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: Terör örgütü PKK/YPG'ye Suriye'de yer yok
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Şam ziyaretine Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'dan açıklama: Kardeşliğin nişanesi