OVP ile finansal istikrar kalıcı hale getirilecek

AA muhabirinin Orta Vadeli Program'dan (OVP) yaptığı derlemeye göre, finansal istikrar başlığı kapsamında sermaye piyasaları geliştirilerek finansmana erişimin kolaylaştırılması, finansal sistemde tasarrufların artırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, yeşil ve dijital dönüşümün hızlandırılmasını destekleyici sürdürülebilir araçlarla finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanıyor.

Ayrıca, piyasa ekonomisi ilkeleri gözetilerek dezenflasyon sürecinin desteklenmesinin yanı sıra sanayi sektöründe teknolojik yenilenme ve sektörel dönüşüme katkıda bulunmak amacı çerçevesinde reel sektörün finansmana erişiminin kolaylaştırılması ve finansal istikrarın güçlendirilmesi hedefleniyor.

Bu doğrultuda, dezenflasyon sürecini destekleyecek şekilde finansal istikrar güçlendirilecek ve piyasa ekonomisiyle uyum çerçevesinde finansal düzenlemelerin sadeleştirilmesi süreci tamamlanacak.

Sadeleşme sürecinde, kredi büyümesindeki aşırı artış ve daralmaları azaltmak için döngüsel sermaye tamponu düzenlemesi aktif olarak uygulanacak.

Kur korumalı mevduat (KKM) ile yabancı para mevduatın cazibesinin azaltılması ve Türk lirası mevduata geçişin hızlandırılması sağlanırken, Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payının artırılmasına ve vadesinin uzatılmasına yönelik politikaların uygulanmasına devam edilecek.

Finansal sektörün tasarruflara aracılık faaliyetini etkin ve verimli bir şekilde yapması için gerekli politika adımları atılacak ve düzenlemelerde yapılacak sadeleştirme ile KKM bakiyesinin azaltılması sürdürülecek.

Basel III Final düzenlemeleri paketi ile getirilen değişikliklere uyum ise öngörülen takvime göre 2025’in 4. çeyreğine kadar gerçekleşecek.

Reel sektörün finansmana erişimi kolaylaşacak

Seçici kredi uygulaması kapsamında, üretim kapasitesini artırmak amacıyla, sanayi sektöründe teknolojik yenilenme ve sektörel dönüşüm hedefleri de göz önünde bulundurularak reel sektörün finansmana erişimi kolaylaştırılacak. Ayrıca, bu dönemde, tüketici kredilerinin dezenflasyon süreciyle uyumlu gelişmesi sağlanacak.

Bu doğrultuda, reel sektörde faaliyet gösteren büyük ölçekli şirketlerin yurt içi bankacılık sektöründen sağladıkları finansman, alternatif olabilecek kaynaklara yönlendirilecek ve fonlama kompozisyonlarının çeşitlendirilmesi teşvik edilecek.

İç talebi dengelemek, enflasyon beklentilerini çıpalamak ve cari açığı azaltmak amacıyla bireysel krediler ve hedefli olmayan ticari kredilerde seçici miktarsal sıkılaştırma politikaları uygulanacak.

Kredi kartı limitlerinin gerçek gelirle uyumunu artırmak amacıyla, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamında toplanan veri setleri ile Risk Merkezi veri setlerinin entegrasyonu sağlanacak.

2023 yılında yaşanan 6 Şubat depremleri sonrası, şehirlerin yeniden yapılanması ve faaliyetlerin canlandırılması amacıyla deprem bölgesine yönelik krediler, sıkılaştırıcı politikalardan muaf tutulmaya devam edecek.

Sermaye piyasalarının etkin işleyişi güçlendirilecek

Sermaye piyasaları geliştirilerek reel sektör şirketlerinin fonlama kompozisyonlarını çeşitlendirmeleri ve finansmana erişimleri kolaylaştırılacak. Ayrıca, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve tasarrufların artışı hedefiyle alternatif finansal araçlar geliştirilecek.

Bu çerçevede, kripto varlıklar, platformlar ve kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin olarak ikincil düzenlemeler hayata geçirilecek.

Sermaye piyasalarında sürdürülebilirlik temelinde uluslararası standartlara uyum gözetilerek raporlama ve yönetim ilke ve standartlarına ilişkin yeni düzenleme ve uygulamalar geliştirilecek.

Sermaye piyasalarında yapay zeka ve diğer teknolojilerin daha yaygın kullanımıyla denetim kapasitesi artırılacak ve sermaye piyasalarının etkin işleyişi güçlendirilecek.

Sermaye piyasası uyuşmazlıklarında tahkimin etkinleştirilmesi için gerekli mevzuat çalışmaları ise öngörülen takvime göre 2025’in 4. çeyreğine kadar gerçekleşecek.

Buna ek olarak, sermaye piyasalarında daha sağlıklı fiyat oluşumlarını teminen piyasa bozucu eylemlere yönelik adli ve idari cezalar daha caydırıcı hale getirilecek.

Katılım finans, sektöründe öncü konuma getirilecek

Katılım finans sisteminin tanıtımı, farkındalığın artırılması, uluslararası ilişkiler ve stratejik iş birliklerinin güçlendirilmesi suretiyle ve İstanbul Finans Merkezi (İFM) aracılığıyla katılım finans sektöründe öncü konuma gelinmesi hedefleniyor.

Bu bağlamda, İFM içerisinde yenilikçi, kapsayıcı ve dinamik bir katılım finans ekosisteminin oluşturulmasına yönelik adımlar atılacak.

Katılım sigortacılığı mevzuat altyapısının geliştirilmesinin yanı sıra katılım sigortacılığının ve katılım emeklilik planlarının kapsayıcılığı artırılacak.

Altyapı projelerinin finansmanı ve katılım finans kuruluşlarının likiditeye erişimini kolaylaştırmayı hedefleyen Uluslararası İslami Altyapı ve Likidite Kuruluşu'nun (IILC) kurulmasına ilişkin çalışmalar yürütülecek.

Başta kira sertifikaları olmak üzere, katılım finans ürünlerinde, benzer finansal ürünlere göre ortaya çıkabilecek mükerrer vergilendirme gibi sorunların çözümüne yönelik çalışmalar yapılacak.

Finansal teknolojilerin gelişimi sağlanarak, Türkiye'nin, İFM öncülüğünde fintek faaliyetlerinin ölçek ve etkinliği açısından belli başlı ülkeler arasında yer alması hedefleniyor. Bu amaca yönelik olarak, alternatif ve yenilikçi finansmanın artırılması yönünde çalışmalar yürütülecek.

Dijital finans ve fintek ekosisteminin geliştirilmesi amacıyla yerleşik finansal oyuncuların fintek kuruluşları ile ilişkilerinde uygulanmak üzere kural setleri gözden geçirilecek ve yerli teknolojilerin geliştirilmesine yönelik tedbirler alınacak.

Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesinin ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda dijital Türk lirasının geliştirilmesine yönelik çalışmalar ise öngörülen takvim doğrultusunda 2025’in 4. çeyreğine kadar gerçekleşecek.

Ödeme ve elektronik para kuruluşları açısından siber güvenlik alanında dayanıklılık seviyesinin artırılmasına yönelik düzenlemeler hayata geçirilecek.

Ek olarak güvenli, rekabetçi ve yenilikçi finansal hizmetlerin sunulduğu ve katma değeri yüksek uygulama ve teşebbüslerin ortaya çıktığı ödeme hizmetleri ekosisteminin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülecek.

BES ve OKS, tasarrufların artırılması kapsamında geliştirilecek

Tasarruf bilincinin ve finansal araç yetkinliğinin artırılması amacıyla finansal okuryazarlık geliştirilecek, uzun vadeli tasarrufların artırılması bakımından önemli olan bireysel emeklilik ve otomatik katılım sistemini geliştirici düzenlemeler hayata geçirilecek.

Otomatik katılım sisteminin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak. Bu çalışma takvime göre 2025’in 4. çeyreğine kadar tamamlanacak.

Bireysel emeklilik sistemindeki (BES) standart emeklilik yatırım fonları, katılımcıların birikimleri için daha fazla katma değer üretecek şekilde yeniden tasarlanacak.

OKS katılımcılarına BES’te yer alan emeklilik fonlarına erişim imkanı tanınırken, kesintilerin sadeleştirilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak. Bu kapsamda sistemin cazibesi artırılarak fon tutarı ve katılımcı sayısında artış sağlanacak.

Ayrıca, finansal eğitim faaliyetleri yaygınlaştırılarak finansal okuryazarlık artırılacak.