Vegan pazarında büyük sıçrama

Küresel iklim değişikliğinin etkilerinin son dönemde yoğun yaşanması üzerine, gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakabilmek ve doğal kaynakların aşırı tüketimini önlemek amacıyla hemen her alanda sürdürülebilirlik önem kazandı. Pandemi döneminde de sağlıklı yaşam, beslenme ve doğal kaynakların değerine dair bilinç hızla arttı. Özellikle hayvan refahını koruyabilmeyi amaçlayan vegan yaşam biçimi, çevresel hassasiyetlerin de eklenmesiyle birlikte tüm dünyada yükselişe geçti.

SERA GAZI ETKİSİ YÜKSEK

Vegan yaklaşım; hayvanların ya da hayvansal ürünlerin beslenme, giyim, temizlik, kozmetik veya eğlence için tüketilmemesi, kullanılmaması ve üretilmemesi esaslarını kapsıyor. Özellikle gıdada dikkat çeken gelişmeler var. Protein içeren besin kaynaklarının sınırlılığı alternatif gıda kaynaklarına duyulan ihtiyacı tekrar gündeme getirirken, hayvancılık sektörünün insan kaynaklı yıllık sera gazı salınımının yüzde 14.5’inden sorumlu olması nedeniyle çevreye duyarlı kişiler de alternatif protein kaynakları ile beslenmeyi daha fazla önemser hale geldi.

TÜRKİYE ARTIŞTA ÖNDE

Bitki bazlı proteinlerin üretiminde, hayvansal proteinlerin üretimine oranla daha az kaynak kullanılması da vegan beslenme modelini tercih sebebi haline getiriyor. Gelişmiş toplumlarda veganlığın toplam nüfusa oranı ortalama yüzde 3.5’lar civarındayken, son yapılan araştırmaya göre Türkiye’de bu oran yüzde 5’e ulaşmış durumda. Dünyadaki en büyük vegan toplumlardan birisini barındıran İsrail’de de toplam nüfusun yüzde 5’ini veganlar oluşturuyor.

DÜNYADA 80 MİLYON KİŞİ

Yani Türkiye’de vegan beslenen tüketici sayısında hızlı bir artış var. Dünyada 80 milyon kişi vegan beslenme yöntemini benimserken, Türkiye’de bu sayı 80 bini aşıyor. Bloomberg Intelligence tarafından yayınlanan rapora göre, dünyada bitki bazlı gıda pazarı 30 milyar dolara ulaştı. Raporda 2030 yılına kadar bu pazarın 162 milyar dolara ulaşmasının beklendiği belirtilirken, bu da 10 yılda yüzde 451’lik artış anlamına geliyor.

GENÇLERDE HIZLA YAYGINLAŞIYOR

Vegan beslenme özellikle gençler arasında hızla yaygınlaşıyor. Gençlerin bu beslenme türüne meyilli olmalarında ise çevre hassasiyetlerinin yüksekliği büyük etken. Araştırmalar Z kuşağının (2000-2010 yılları arasında doğanlar) yüzde 87.5’inin çevre konusunda endişeli olduğunu ortaya koyarken, yine Z kuşağının yüzde 41’i, iklim değişikliğini gezegenin karşı karşıya olduğu en önemli sorun olarak görüyor. Tüketicideki bu yaklaşım perakendecinin de radarında. Talebi karşılayabilmek için vegan ürün çeşidi ve sayısında hızlı bir artış var.

ÖZEL MARKET VE RESTORAN

Sadece vegan ürün satan marketler kuruluyor, mevcut marketlerde vegan ürünlere raflarda ayrılan yer genişliyor, kafe, restoran gibi noktalarda da menülerdeki vegan seçekler artıyor. Metro Türkiye Satın Almadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Deniz Alkaç, “Vegan ürünlerdeki talep artışını kendi mağazalarımızda da gözlemliyoruz. Metro Türkiye olarak pandemiden önce 216 ton vegan ürün tedarik ederken, bu rakam pandemiyle birlikte 503 tona yükseldi. Bu da neredeyse iki katlık bir artış anlamına geliyor” dedi.

KEBABI BİLE YAPILIYOR

Vegan hamburger, peynir, tatlı gibi ilginç alternatifler yaratılırken, artık kahve ve çay satışı yapan noktalarda da içeceklerde vegan çeşitler sunuluyor. Hatta kebapçılarda vegan kebap akımı bile başladığını belirten Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer, dünyada toplam 10 binden fazla vegan restoran bulunduğunu söyledi.

Vegan beslenmenin etkisi; sadece market raflarında ve menülerdeki seçeneklerde sayısının artmasıyla kalmıyor, restoran yatırımlarını da şekillendiriyor. Dünyada örneğin bir yatırımcı iki şubeli bir restoran yatırımı yapacaksa, birinin konseptini tamamen vegan olarak belirliyor. Tüketicideki bu değişen beslenme alışkanlığına uygun hizmeti verebilmek için işletmeler mutfakta çalışan şeflerin de vegan beslenme üzerine ek eğitim alarak gelişmelerini sağlıyor.